Bron foto: Shutterstock
We leven in een transitieperiode, waarin digitaal een cruciale rol speelt. Alles verandert: disruptief en exponentieel. En dat vraagt een radicaal andere manier van denken, organiseren en sturen. Het Gentse nexxworks heeft de vinger aan de pols als het gaat om die radicale innovatie. Mischa Verheijden, Bloovi-schrijver Transitie, ging luisteren op nexxworks Ignition Bootcamp. Vijf dagen van 9 tot 21 uur. In dit artikel deelt hij zes inzichten uit die week waar we de komende tijd op Bloovi ook dieper op zullen ingaan.
Een week dompel ik me in nexxworks’ thuisbasis in de Gentse Ghelamco Arena onder in een overvol programma. Een lange lijst met sprekers die hun expertise komen delen over customer centricity, growth hacking, artificial intelligence, storytelling, virtual reality, selfs-steering organisations, blockchain en nog veel meer.
‘Dazed and confused’, ben ik als ik na de eerste dag in de frisse avondwind langs de Schelde naar huis fiets. Ruim vier uur luister ik naar Peter Hinssen en nog eens twee uur naar Steven Van Belleghem en zij zijn niet eens de enigen op het programma die eerste dag. ‘Dazed and confused’, omdat ik me afvraag hoe je hiermee aan de slag moet.
Ik hou niet van het woord ‘moeten’, maar het is het enig passende: er moet iets veranderen, willen bedrijven een kans maken om in de toekomst te overleven.
De vijf fases van verandering
De wereld rondom ons verandert: artificiële intelligentie, Internet of Things, blockchain en networks veranderen de wereld radicaal. Of je het nu wilt of niet, die verandering is onvermijdelijk. Maar de acceptatie dat dat zo is, heeft nog een lange weg te gaan.
Peter Hinssen vergelijkt de acceptatie van verandering met de vijf stadia die de Zwitsers-Amerikaanse psychiater Elisabeth Kübler-Ross onderscheidt voor het omgaan met rouwverwerking:
- Ontkenning
- Boosheid
- Vechten
- Depressie
- Acceptatie
”De meeste organisaties zitten nog in de ontkenningsfase”, stelt Peter, die zichzelf een ‘technologist naturally high on change’ noemt. Zo niet zijn gehoor, een vijfentwintigtal mensen, van CEO’s tot mensen verantwoordelijk voor verandering, innovatie of organisatiecultuur, werkzaam bij banken, verzekeraars, vliegtuigmaatschappijen, hotels, containeroverslag, designmeubelen, de overheid…
Allemaal beseffen ze dat het anders moet. Daarvoor komen ze inzichten, inspiratie en actiepunten opdoen op de nexxworks Ignition Bootcamp.
Ik deel hier zes inzichten met je, die volgens mij cruciaal zijn om in te spelen op de nieuwe tijd.
1. Wendbaarheid, en niet snelheid, is de sleutel voor de toekomst
Hinssen, die samen met Steven Van Belleghem jaarlijks verschillende tours naar Silicon Valley en andere startupmekka’s in de wereld leidt en daarnaast ook nog zo’n honderd keynotes geeft, stelt zich vier grote vragen:
- Waarom hebben bedrijven het zo lastig om nieuwe ideeën te spotten en wat is hun organisatorische blindheid voor het zien van nieuwe opportuniteiten?
- Sommige organisaties komen dan op het idee start-ups over te nemen, maar hoe komt het toch dat ze dan zo briljant zijn om de potentie ervan in no time te verknallen?
- Hoe komt het dat bedrijven waar meer dan genoeg slimme mensen werken zich moeten wenden tot consultants om hen te vertellen wat te doen?
- Hoe kunnen bedrijven zich voorbereiden op 'The Day After Tomorrow'? Hoe komt het dat bedrijven verlamd lijken te zijn en niet snel kunnen reageren op toekomstige uitdagingen? Hoe kunnen bedrijven zich wendbaar opstellen zodat ze een aanpak kunnen formuleren die werkt?
Het grootste deel van de antwoorden zit hem in die wendbaarheid: “Dat is de 'number 1 issue'. Niet snelheid, maar wendbaarheid is wat je nodig hebt om je klaar te stomen voor de toekomst.
Door met name artificiële intelligentie en blockchain komen er nieuwe technologieën op ons af die de wereld nog veel sneller veranderen dan we verwachten. We gingen van digital first naar mobile first en dat wordt artificial intelligence first.
Stel je voor je wc-rollen ‘praten’ met de winkel om aan te geven dat ze moeten worden aangevuld en dan binnen een uur worden geleverd. Bezorgd door een robot in een zelfrijdende auto. Of een kleine robot, vergelijk het met een draadloze en zelfrijdende grasmaaier, die een bestelling levert daar waar jij op dat moment bent.
Onvoorstelbaar, denk je?
Dit is geen verre toekomstmuziek. Het staat voor de deur en is er sneller dan je denkt. En bedrijven zijn niet klaar voor die Day After Tomorrow.
“Waar het om gaat,” legt Hinssen uit, “is dat bedrijven teveel bezig zijn met vandaag en hooguit het budget voor volgend jaar. Maar niet met de verre toekomst: The Day After Tomorrow. Er naar gevraagd geven bedrijven aan dat ze 70% van hun tijd besteden aan Today, 20% aan Tomorrow en 10% aan The Day After Tomorrow.
In werkelijkheid is dat volgens Hinssen 93-7-0. En dan is de Shit of Yesterday zelfs nog niet meegenomen.
Peter illustreert de dualiteit tussen de situatie in het hier en nu en je klaarstomen voor de toekomst met de beroemde openingszin van Charles Dickens’ roman ‘De Geschiedenis van Twee Steden’: ‘Het was het beste der tijden, het was het slechtste der tijden’ en stelt: we kunnen vandaag ongelofelijke dingen realiseren, maar tegelijkertijd is deze periode doodeng.
De door Peter geciteerde openingszin is slechts een deel van de openingszin ontdek ik als ik hem opzoek:
“Het was de beste der tijden, het was de slechtste der tijden,
het was de eeuw van wijsheid, het was de eeuw van dwaasheid,
het was het tijdvak van het geloof, het was het tijdvak van ongeloof,
het was het jaargetijde van het licht, het was het jaargetijde van duisternis,
het was de lente van de hoop, het was de winter van de wanhoop”
Dat sluit perfect aan bij mijn gevoel van de eerste dag van de nexxworks Ignition Bootcamp: wijsheid en dwaasheid, geloof en ongeloof, licht en duisternis, hoop en wanhoop.
Bovendien heb ik eigenlijk nog geen kortere, krachtigere en betere quote gezien of gehoord die ons tijdvak in de geschiedenis typeert, dan deze openingszin uit Dickens roman. De periode waarin we leven, is dan ook perfect vergelijkbaar met een revolutionair tijdperk als de Franse Revolutie, de periode waarover Dickens’ roman gaat.
Eenmaal je je dat realiseert, besef je ook dat er geen tijd is om alle vijf stadia te doorlopen: boos worden op de startups, er tegen vechten door ze over te nemen, met de handen in het haar of erger nog in zak en as gaan zitten… Daarvoor is het te laat: het enige dat je kunt doen om wendbaar te zijn, is leren omgaan met verandering.
2. Technologie is belangrijk, maar mensen maken het verschil
Technologie speelt een belangrijke rol bij het vervullen van die wendbaarheid, legt Steven Van Belleghem in zijn sessie uit, maar benadrukt dat mensen het verschil maken.
Hij vertelt over Inside Out, de Disney-film met de vijf emoties in de hoofdrol: angst, boosheid, afkeer, verdriet en blijheid.
De vier eerste, de negatieve emoties, moeten zoveel mogelijk door digital worden opgevangen. En blijheid, de emotie waarmee je een wow-effect kunt creëren, dat moeten mensen doen.
Vele voorbeelden volgen. Om er eentje te noemen de Starbucks-barista die in haar eigen tijd gebarentaal leerde om een dove vrouw die vaste klant is dezelfde service te geven als andere klanten.
3. De werkelijke redenen voor motivatie en koopgedrag ontdekken
Neuromarketing is in opkomst: in het brein van klanten kruipen om hen te beïnvloeden en tot aankopen te verleiden. Maar wat is effectief en heeft nu werkelijk impact? Daarover praat Roeland Dietvorst.
“Zodra je aan klanten gaat vragen waarom ze voor jouw merk kiezen,” zo verzekert hij, “moet je altijd in je achterhoofd houden dat dat gerationaliseerde redenen zijn”. Neuromarketing geeft een meer werkelijk beeld van wat er echt gebeurt in het brein en wat de werkelijke redenen voor koopgedrag en motivatie zijn. Met dat inzicht kun je er voor zorgen dat jouw waardepropositie ook landt in een brein zoals je dat bedoelt.
Eerder sprak ik hier uitgebreid met Roeland over: Marketeers vergissen zich vaak in loyaliteit: klanten zijn helemaal niet loyaal.
4. Word verliefd op het probleem, niet op de oplossing
Op dag twee deden de bootcampers een oefening met het Business Model Canvas, waar ze erg enthousiast over waren. Maar dan hadden ze nog geen kennis gemaakt met Omar Mohout: “Vergeet niet dat het Business Model Canvas een goede start is, maar dat het niet alles meeneemt: cash flow, groeistrategie en prijszetting missen bijvoorbeeld.
Er wordt vaak vertrokken vanuit een focus op de oplossing in plaats van te focussen op het probleem: word verliefd op het probleem, niet op de oplossing.
Volg de vier fases: idee, probleem/oplossing, product/market fit en schalen, adviseert hij. En over groeien, stelt hij: denk maal 10, niet 10%. Hou om dat te realiseren altijd in gedachten dat je niet de markt bent: formuleer hypotheses en test ze.
5. Robots scheppen meer tijd om mens te zijn
Zijn robots een vloek of een zegen is de rode draad van de presentatie van VUB-professor Bram Vanderborght. Hij is duidelijk: disruptieve technologie transformeert ons leven, werk en de wereldeconomie en bedrijven moeten zich daarop voorbereiden.
.png)
Robots zijn een vloek, omdat - zo blijkt uit een studie van Oxford - in de komende decennia 47% van de huidige jobs worden vervangen door robots en computers.
Maar mensen hoeven, volgens Bram, niet bang te zijn voor jobverlies door robots. Integendeel robots kunnen een zegen zijn, omdat ze een antwoord bieden op maatschappelijke uitdagingen zoals de vergrijzing en robots creëren nieuwe economie, nieuwe market en nieuwe jobs. Het punt is, zoals ook Steven Van Belleghem op de eerste dag van de Ignition Bootcamp benadrukte: niet de machine, maar de mens moet centraal staan.
“Het allerbelangrijkste,” zo zegt de professor robotica, “is de mogelijkheid hebben voor elkaar te zorgen en mogelijk scheppen robots ons meer tijd om mens te zijn. Bram pleit daarom voor een inclusieve robot agenda: politiek, wetgeving, aansprakelijkheid, verzekering, onderwijs, ethiek,…. Na zijn sessie spraken we met Bram. Dat video-interview mag je later deze maand hier op Bloovi verwachten.
6. Kijk naar de natuur als inspiratiebron om te innoveren
“De natuur heeft 3,8 miljard jaar voorsprong in research en development op de onze”, vertellen Leen Gorissen en Daphne Fecheyr-Lippens in hun sessie over Biomimicry, “en dat wil zeggen dat onze innovatie heel primitief is in vergelijking met die van de natuur.
Wat de natuur ons kan leren over problemen oplossen en innoveren, is waar biomimicry over gaat. Bedrijven moeten veel meer gaan nadenken over hoe ze als systeem gaan functioneren en een community kunnen vormen, menen zij.
Doen ze dat niet, dan is er volgens Leen en Daphne slechts een conclusie, zo vertelden ze mij in een interview: bedrijven die zich niet aanpassen, worden fossielen net als in de natuur.
Het is al de Day After Tomorrow
Als ik na de bootcamp terugdenk aan mijn interview met economiefilosoof Rogier De Langhe realiseer ik me dat de Day After Tomorrow niet in de toekomst ligt. The Day After Tomorrow is nu: we doen alleen nog of het Today is, legt Rogier De Langhe met behulp van Wile E. Coyote uit: “De oude wereld bestaat nog, omdat iedereen dezelfde dingen blijft doen als hij gisteren deed. Dus dat loopt nog wel even door, net als als Wile E. Coyote in Road Runner blijft doorlopen boven de afgrond.
.png)
De grond onder onze voeten is eigenlijk al weg. Het systeem draait puur nog op het automatisme. Wat doe je als de economie niet groeit? Dan verlaag je de rente. En dat doen ze nu, maar de economie groeit nog steeds niet.”
Zoals Peter Hinssen zei: “We kunnen vandaag ongelofelijke dingen realiseren, maar tegelijkertijd is deze periode doodeng.” Nu is het beste der tijden, nu is het slechtste der tijden.
