Vergeet de computergames, bioscopen en andere pretparken: één van de markten waarin VR-toepassingen een gigantisch potentieel wordt voorspeld, is de gezondheidssector. De Israëlische start-up XRHealth pioniert al enkele jaren met enkele beloftevolle toepassingen op maat van artsen en ziekenhuizen, en komt daarmee volgend jaar ook naar Europa. “VR-platforms voor medische toepassingen zitten vandaag echt nog in een beginstadium. Je vindt nog niet zoveel ziekenhuizen die deze technologie al omarmd hebben, maar de markt evolueert razendsnel.”

Het klinkt haast als science-fiction: een vrouw die moet bevallen, vraagt niet langer een epidurale verdoving maar krijgt liever een VR-bril opgezet. Of nog: je kampt met een nek- of rugletsel en je arts schrijft je als revalidatieprogramma een aantal sessies met een VR-bril voor. Daarbij krijg je een filmpje afgespeeld waarin je - in een totaal virtuele setting - een aantal spelletjes moet uitvoeren met een soort stick. Bijvoorbeeld: sla binnen een bepaalde tijdsmarge zoveel mogelijk naar beneden dwarrelende ballonnen neer. Vervolgens wordt niet enkel je score berekend en vergeleken, het programma meet ook exact in welke hoek je pakweg je arm al kan bewegen, of hoe snel je bepaalde bewegingen kan uitvoeren.

“Dit was de allereerste toepassing waarbij we het gevoel kregen dat er voor Virtual Reality echt een groot potentieel was weggelegd binnen de gezondheidssector”, blikt Tal Arbel terug. We zitten drie hoog in een aan de buitenzijde wat bouwvallig ogend gebouw hartje Tel Aviv. Daar hebben enkele tech start-ups een onderkomen gevonden, en zodra je er de lift uitstapt, waan je je in een hippe keet in San Francisco.

Gevechtspiloot wordt ondernemer

XRHealth, zo heet het bedrijf waar we op bezoek zijn, bestaat drie jaar en zijn ontstaansgeschiedenis leest als een typisch Israëlisch start-up verhaal. Co-founder en huidig CEO Eran Orr had er al een lange carrière als gevechtspiloot opzitten toen hij XRHealth enkele jaren geleden uit de grond stampte. Tal Arbel, vandaag Head of Data, diende op zijn beurt 12 jaar in het Israëlische leger. “Ik was begin dertig toen ik het leger vaarwel zei”, klinkt het. “Ik heb toen nog een jaar in de luchtvaartsector gewerkt, waarna ik Eran ontmoette die dit bedrijf net had opgestart, samen met een andere voormalige F16-piloot.”

Tal Arbel, Head of Data bij XRHealth

“Eran moest op een gegeven ogenblik het vliegen opgeven, omdat hij kampte met hardnekkige pijn in een halswervel. Hij kreeg in het leger een revalidatieprogramma voorgeschreven, maar vond het bijzonder frustrerend dat hijzelf totaal geen zicht had op de vooruitgang die hij al dan niet maakte. En dus moest hij dagelijks een opgelegd oefenprogramma afwerken bij de fysiotherapeut, maar kreeg hij amper concrete info over de evolutie van zijn gezondheidstoestand.”

“Dat bracht hem op het idee om op zoek te gaan naar technologie die hem zowel kon helpen om zijn oefenprogramma een stuk plichtsgetrouwer af te werken als om zijn fysieke vooruitgang ook een stuk meetbaarder te maken. Vanuit zijn achtergrond en expertise als gevechtspiloot kwam hij daarbij al snel bij het potentieel van Virtual Reality uit.”

Gestructureerde data

Intussen zijn we dus ruim drie jaar verder, en ontwikkelde de Israëlische start-up een veel breder platform, dat mikt op een aantal heel uiteenlopende VR-toepassingen in de brede gezondheidszorg. “Revalidatietherapie is er eentje van, maar VR kan bijvoorbeeld ook worden ingezet om de cognitieve capaciteiten – of de achteruitgang daarvan – van patiënten te meten. Daarvoor brengen we hen in een VR-omgeving en laten we hen allerlei opdrachten uitvoeren waarbij we de responstijd meten en vergelijken”, verduidelijkt Tal Arbel. “Denk hiervoor maar aan mensen met een beginnende dementie. In beide domeinen laten VR-spelletjes ons toe om heel nauwkeurig en gestructureerd data te verzamelen, iets wat veel lastiger als je mensen thuis een oefenset laat afwerken of hen gewoon moet monitoren in een ziekenhuisomgeving.”

Waarom zou ik dergelijke oefeningen in een VR-omgeving moeten uitoefenen: kunnen we niet beter gewoon een kwartier aan een stuk op een tennisbal slaan om te meten in hoeverre een bepaalde kwetsuur al genezen is? “Om te beginnen kan je ook tennissen in een VR-omgeving”, klinkt het droog.

“Maar los daarvan: VR is een stuk toegankelijker voor een veel grotere groep patiënten. Je kan de oefeningen gewoon thuis doen, in je vertrouwde omgeving, maar ook mensen in een rolstoel hebben zo toegang tot bepaalde revalidatieprogramma’s. En voor patiënten die soms al wekenlang in het ziekenhuis liggen, is het een aangename afwisseling wanneer ze voor hun dagelijkse work-out een uurtje naar een prachtige, zonnige VR-omgeving worden gekatapulteerd.”

Europese markt bestormen

XRHealth heeft intussen al een stevige voet tussen de deur in de VS, waar onder meer ziekenhuizen en artsen grote belangstelling toonden voor hun platform. Ook verzekeringsmaatschappijen zijn erg geïnteresseerd. Intussen werd de technologie ook goedgekeurd voor medisch gebruik in de EU, en begin volgend jaar wil het Israëlische bedrijf ook de Europese markt bestormen.

Tal Arbel: “VR-platforms voor medische toepassingen zitten vandaag echt nog in een beginstadium. Je vindt nog niet zoveel ziekenhuizen die deze technologie al omarmd hebben, maar deze markt evolueert razendsnel. Artsen die we laten kennismaken met ons platform reageren bijzonder enthousiast. Echt verwonderlijk is dat niet: de zeer geavanceerde VR-headset die wij aanbieden maar niet zelf produceren, kost zowat 400 dollar. Dat is peanuts.”

VR-platforms voor medische toepassingen zitten vandaag echt nog in een beginstadium. Je vindt nog niet zoveel ziekenhuizen die deze technologie al omarmd hebben, maar deze markt evolueert razendsnel

“Wij zijn een puur softwarebedrijf, en pas in combinatie met ons technologieplatform wordt zo’n headset ook een goedgekeurd medisch hulpmiddel. Een extra troef van deze technologie is ook dat artsen en ziekenhuizen hun patiënten van overal kunnen opvolgen en meteen ook een uiterst nauwkeurig overzicht krijgen van hun medische conditie.”

“Vandaag stellen wij ons platform ook open voor derde partijen, die zelf specifieke toepassingen kunnen ontwikkelen die dan op ons platform kunnen draaien. Op termijn is dat een win-win: zo kunnen wij onze klanten op onze beurt almaar meer nieuwe oplossingen aanbieden.”

Pijnbeheersing

Een derde domein binnen de gezondheidszorg waarbij heel veel verwacht wordt van VR is pijnbeheersing. “Mocht ik je hier en nu in een betoverende VR-omgeving onderdompelen - boordevol prachtige kleuren en beelden en aangename geluiden - dan trek ik daardoor je aandacht ook deels weg van de pijn die je op dit moment eventueel ervaart,” legt Arbel uit. “In Boston loopt er momenteel een klinische proef met patiënten die handchirurgie moeten ondergaan. Tot vandaag krijgen ze verdoving toegediend waardoor ze vanaf hun elleboog in theorie geen pijn meer kunnen voelen. Toch zijn ze doorgaans nog heel angstig tijdens de behandeling, waardoor ze niet zelden volledig verdoofd moeten worden. Dat kost veel tijd en geld.”

Als je ziet welke omvang de verslaving aan pijnstillers in de VS stilaan aanneemt en welke maatschappelijke kost daartegenover staat, dan heeft dit soort toepassingen een reusachtig potentieel

“Nu loopt er een test waarbij we hen via VR vooraf in een soort van sedatieve toestand brengen, in combinatie met de plaatselijke verdoving. De resultaten daarvan zijn bijzonder veelbelovend. Als je ziet welke omvang de verslaving aan pijnstillers in de VS anno 2019 stilaan aanneemt en welke maatschappelijke kost daartegenover staat, dan heeft dit soort toepassingen een ronduit reusachtig potentieel.”

Een markt van 5,1 miljard dollar

Dat hij niet alleen staat met die mening, mag ook blijken uit een recent rapport van Goldman Sachs, waarin de wereldwijde markt voor VR-gezondheidstoepassingen tegen 2025 al op 5,1 miljard dollar wordt geschat. Healthcare blijkt sowieso al een enorme groeimarkt: in 2017 haalde de sector – na de fintech maar nog voor de foodtech – wereldwijd het meeste investeringsgeld op.

“Zelf hebben we nogal wat funding binnengehaald in de VS, maar voor het opstarten van een hoogtechnologische start-up blijft Israël echt wel het beloofde land. We kunnen hier terugvallen op een bijzonder hoge concentratie aan techneuten, waardoor dat soort profielen hier ook een stuk goedkoper zijn dan in de VS.”

“Daarnaast is Israël ook een bijzonder klein land met een zeer compact ecosysteem. Als je, zoals ons, jarenlang in het leger hebt gezeten, ken je heel veel mensen in de technologie-scène en heb je daar vaak ook banden voor het leven gesmeed. Het is hier een dooddoener, maar we zeggen wel eens dat je als je in het leger hebt gezeten je met maximaal drie telefoontjes om het even wie in het land kan bereiken. Bijzonder handig als je op zoek bent naar investeerders (grijnst).”

“Tientallen Israëlische start-ups hebben hun roots in de vriendschappen en connecties die in het leger ontstaan zijn. Dat leger staat bovendien aan de wereldtop in tal van technologisch bijzonder geavanceerde domeinen. Mensen die enkele jaren in dat militaire bedrijf hebben meegedraaid, zijn niet enkel bijzonder gegeerd in het bedrijfsleven eens ze de deur van het leger definitief achter zich hebben dichtgeslagen. Heel vaak richten ze dan meteen ook zelf een start-up op.”