De toekomst maak je vandaag. Dat klinkt als een platitude. Maar waarom zouden we als mens anders onze verbeelding hebben uitgevonden, dan om die toekomst te maken? Door bijvoorbeeld 30 jaar verder te kijken en dat beeld terug te rekenen naar morgen en vandaag.
Kiezen voor een positieve toekomst
Wie typisch vooruit kijkt, dat zijn de scenarioschrijvers van sciencefictionfilms. En dan heb ik het niet over blauwe elfen en slijmende aliens, maar over kijkplezier als ‘The Martian’, ‘Moon’ en ‘Ex machina’, over die ene film buiten categorie uit 1968: ‘2001: A Space Odyssey’ van Arthur C. Clarke en Stanley Kubrick.
Net nu kwam Blade Runner 2049 uit, de sequel van nog zo’n klassieker. De eerste Blade Runner uit 1982, met de ‘If only you could see what I see’- oneliner van Rutger Hauer, toont een donker 2019 met gigantische lichtreclames van Atari en Pan Am Airlines. In de nieuwe Blade Runner 2049 zijn Atari en Pan Am nog steeds alive and kicking. Het is dus echt een toekomst zoals we die nooit zullen kennen, gezien Pan Am vandaag niet meer bestaat en Atari helemaal is weggedeemsterd. Maar goed ook, want de wereld van Blade Runner (beter gekend als de replicantwereld) werd alleen maar grimmiger. En ja, Harrison Ford speelt opnieuw mee.
Laten we een positieve toekomst kiezen. Een beetje in de sfeer van ‘Back to the Future’. In die film uit 1985 neemt Marty McFly de DeLorean-tijdsauto van Doc Brown en vliegt ook al dertig jaar vooruit de tijd in, naar 21 oktober 2015. De scenaristen voorspelden die wereld vrij accuraat. Op de moderne faxmachines na. In 1985 was er nog geen internet, en dus vind je in het 2015 van ‘Back to the Future’ ook geen ‘Wi-Fi’, geen ‘online netwerken’ en ook geen ‘on-demand services’. Als Marty McFly echt dertig jaar vooruit had gekund, dan had hij de scenaristen andere instructies kunnen geven. Wat wel leuk is, Nike heeft de zelfstrikkende sneakers van Marty McFly eind 2016 wel op de markt gebracht.
Ergens moeten er nieuwe blue oceans zijn.
Welk scenario je ook schrijft, hoe onze wereld er binnen tien, twintig of laat staan dertig jaar zal uitzien, dat weten we niet. Maar de kans dat je in 2030 nog op dezelfde manier dezelfde producten en diensten verkoopt aan dezelfde klanten, is gelijk aan nul. Daar kun je wel van op aan. Zeker is ook dat er ergens nieuwe blue oceans zijn. Ergens moet het fruit laag hangen en is er een markt die nog volledig open ligt. Iedereen krijgt dus de kans om zich tot de volgende Apple, Amazon, Google, Facebook of Netflix te kronen.
De tijd vliegt. Als je straks waarde wil blijven creëren, moet je eerst de toekomst voorstellen om je rol daarin te bepalen. Hoe juister je toekomstbeeld, hoe blauwer je oceaan wordt. Bedrijven die voorlopen werken allemaal vanuit zo’n toekomstbeeld. Als je met overmorgen bezig bent, durf dan ver te denken, 30 jaar vooruit. Die 30 jaar geeft je brein de vrijheid om alles los te denken. Spoor tendensen op waarvan je denkt dat ze relevanter worden, verbind die met elkaar, navigeer buiten je huidige kader, duik in de flow van informatie. Bedenk zelf het nieuwe.
Durf ver te denken
In ‘Facebook’s Little Red Book’ uit 2012, waarin de cultuur van het bedrijf wordt uitgelegd, staan de volgende zinnen: ‘There is no point in having a 5-year plan in this industry. With each step forward, the landscape you’re walking on changes. So, we have a pretty good idea of whether we want to be in six months, and where we want to be in 30 years. And every six months, we take another look at where we want to be in 30 years to plan out the next six months’. ‘The industry’ is vandaag iedereens industrie. En zes maanden, dat was dus 2012. Om voorop te lopen mag het vandaag al wat frequenter. Vertaal dat grote beeld van 30 jaar vooruit in een plan voor de komende drie maanden. Hou dat plan nooit langer dan drie maanden rigide, maar pas het telkens aan in functie van nieuwe informatie en tendensen in je vooruitblik. Zo ga je stap voor stap op je doel af in de veranderde wereld. 70% bezig zijn met vandaag, 20 % met morgen en 10% met overmorgen, geeft Peter Hinssen als leidraad op. Besteed dus 10 % van je middelen aan vooruitkijken, 20% aan het maken en herzien van je plannen en 70% aan het uitvoeren van je plan voor de komende drie maanden.
‘Run the future backwards’
Run the future backwards: zo haal je de toekomst in je bedrijf binnen. Dat ‘70/20/10 en 30/3’-denken is bij velen nog geen gewoonte. Het schenkt je wel de toekomst, en dus is het nodig. In mijn aankomende boek ‘The Day After Tomorrow Reisgids voor Managers’ vertel ik hoe je voor dat ‘70/20/10 en 30/3’-denken ruimte creëert binnen je bedrijf.
