Hoeven we je nog te vertellen dat technologische verandering razendsnel gaat. Zo’n tien jaar geleden rolde de eerste iPhone van de band en leken zelfrijdende auto’s haast nog een verre toekomstdroom. Smartphones zijn ondertussen vergroeid met ons dagelijkse leven en ondertussen experimenteren meerdere autobouwers met zelfrijdende auto’s - mét succes.
Terugkijken naar het verleden doet je dromen over de toekomst. Wat mogen we over vijf jaar verwachten? Dat is het opzet van IBM’s jaarlijkse ‘5 in 5’, waarbij onderzoekers van IBM Research de koppen bij elkaar steken om te voorspellen welke 5 technologieën een impact zullen hebben op de mensheid de komende vijf jaar.
Welke technologieën zullen op korte tijd een enorme impact hebben op onze manier van zakendoen, onze maatschappij en ons leven? Dat probeert IBM’s ‘5 in 5’ nu al sinds 2006 nu al jaarlijks te voorspellen. Enkele voorspellingen die ondertussen zijn uitgekomen:
- In 2007 voorspelde IBM dat je mobiele telefoon ook je portefeuille en bank zou worden
- Ook connected cars die gebruik maken van sensoren om hun omgeving in zich op te nemen werden datzelfde jaar voorspeld
- Al in 2008 voorspelden IBM-wetenschappers dat je tegen het wereldwijde web zou kunnen praten, en dat het zou kunnen antwoorden. Ondertussen beginnen slimme speakers alsmaar meer ingang te vinden
Voor 2018 voorspelt IBM Research dat volgende technologieën tegen 2023 voet aan wal zullen hebben gekregen:
1. Crypto-ankers en blockchain
Niemand houdt van namaakproducten, maar met crypto-ankers en blockchain kunnen we vervalsers te slim af zijn. Namaakproducten kosten de globale economie jaarlijks 600 miljard dollar. En dat gaat verder dan kledij met neologo’s erop kopen. In sommige landen zijn tot wel 70% van levensreddende geneesmiddelen namaak. Crypto-ankers en blockchaintechnologie kunnen oplossingen bieden. Zie het als onzichtbare, digitale ‘vingerafdrukken’ op de producten, die de echtheid ontegensprekelijk bevestigen, en die door alle betrokkenen op een open, transparante manier gecontroleerd kunnen worden.
2. Tralie-gebaseerde (lattice-based) cryptografie
Hackers zullen blijven hacken – maar misschien kunnen we ze met roostercryptografie tegenhouden? Een manier om je gegevens te beschermen, is om ze te versleutelen. Via complexe rekensommen wordt je data onleesbaar gemaakt (of versleuteld) voor wie geen ‘sleutel’ heeft. Hackers zijn voortdurend in de weer om juiste sleutels te vinden of te stelen. Een extra gevaar is dat zelfs de meest complexe versleutelingen – waar traditionele computers jaren voor nodig zouden hebben – door opkomende quantumcomputers in een handomdraai gekraakt kunnen worden. Maar wat als we de sleutel letterlijk in een doolhof zouden verstoppen? Met cryptografie op basis van wat in de wiskunde tralies worden genoemd, kunnen we data onkraakbaar maken. Beschouw het als een complex algebra-doolhof dat zelfs quantumcomputers niet kunnen kraken, en waarin data veilig verstopt kan worden.
3. Onpartijdige AI
Net zoals mensen ervaringen en indrukken nodig hebben om bij te leren, heeft kunstmatige intelligentie ook input nodig om bij te leren. Die komt er in de vorm van data. Maar een AI-systeem is maar zo goed als de data die het gebruikt. Als er in die data - al dan niet impliciet - vooroordelen over ras, gender, klasse, politieke voorkeur… verscholen zitten, dan zal ook het AI-systeem die vooroordelen opnemen. IBM-onderzoekers zijn op dit moment druk bezig om nieuwe oplossingen te ontwikkelen waarmee AI-systemen bijvoorbeeld kunnen ‘leren’ om met vooroordelen om te gaan, en waarmee gebruikers de onpartijdigheid van de systemen kunnen testen.
4. Quantumcomputing wordt volwassen
Vijf jaar geleden werd quantumcomputing beschouwd als verre toekomstmuziek, als voer voor science fiction, als een gedachte-experiment dat in theorie mooi klonk, maar praktisch onhaalbaar was. Anno 2018 blijkt niets minder waar, en zijn de eerste quantumcomputers al ‘up and running’. In de kinderschoenen, weliswaar, maar daar kan best vlug verandering inkomen: IBM voorspelt dat quantumcomputers over 5 jaar gemeengoed zullen geworden zijn, en dat ze door een grote gemeenschap – van wetenschappers tot developers en van studenten tot zakenlui – gebruikt zullen worden om problemen op te lossen die tot voor kort onoplosbaar leken.
5. Robotmicroscopen redden het milieu
De opwarming van de aarde heeft ingrijpende gevolgen voor onze oceanen. Wetenschappers breken zich het hoofd over hoe ze de evolutie van de waterkwaliteit moeten meten. Maar misschien kan plankton hen helpen? De diertjes, voor veel oceaandieren de voornaamste bron van voedsel, reageren immers al op de minste verandering in hun omgeving. Als wetenschappers met robotmicroscopen en kunstmatige intelligentie het gedrag van plankton kunnen observeren en analyseren, ligt daar misschien de sleutel tot een beter begrip van onze oceanen – en dus van hoe we ze kunnen redden.
