Opinie: de boekhouder is dood, lang leve de boekhouder!

Digitalisering en automatisering, Cloud, Artificiële Intelligentie, Machine Learning… De boekhoudwereld ondergaat momenteel een transformatie. Tegelijk zijn ook de verwachtingen van klanten, onder invloed van die nieuwe technologieën, volop in verandering. Boekhouders moeten zich dus aanpassen en, geholpen door technologie, evolueren naar een rol van business consultant die bedrijven gericht financieel advies verstrekt – doen ze dat niet, dan zijn ze op termijn gedoemd achter te blijven.

De boekhoudsector was lange tijd een wereld zonder veel verandering: fiduciaires en accountancykantoren hielden de cijfers van hun klanten bij en maakten de rekening van de afgelopen periode: maandelijks, per trimester, kwartaal, semester of jaar. Tot op vandaag gaat het er bij veel boekhoudkantoren erg traditioneel aan toe, met klanten die hun facturen binnenbrengen in de spreekwoordelijke schoendoos, waarna de boekhouder ze manueel ingeeft. Dezelfde werkwijze als pakweg 10, 20 of zelfs 30 jaar geleden dus.

Hetzelfde verhaal zien we bij kmo’s: veel van hen gebruiken nog steeds traditionele tools als Word en Excel voor hun facturatie, wat regelmatig voor onjuistheden of onvolledige data zorgt, bijvoorbeeld op het vlak van bedrijfsgegevens, BTW-codes, factuurnummers, enzovoort. Dat alles doet de verwerkingsflow bij boekhoudkantoren stokken en zorgt vaak voor aanzienlijk tijdverlies.

Digitale revolutie

Maar in die klassieke patronen komt de laatste jaren verandering. Allereerst zien we dat de digitale transformatie voor een ware tsunami aan nieuwe mogelijkheden en innovaties zorgt: automatisering, blockchain, Cloud, AI, Machine Learning... De lijst is lang. Voor boekhouders, die traditioneel niet gewend zijn aan verandering, zijn die nieuwe fenomenen vaak angstaanjagend: omdat ze ze niet kennen, niet begrijpen hoe ze werken, wat hun potentieel is of hoe ze ze kunnen gebruiken. Bovendien roepen ze rampscenario’s op waarin technologie hun werk overneemt en hen volledig overbodig maakt.

Niets is minder waar. Eerder dan een bedreiging vormen de nieuwe technologieën kansen: het zijn hulpmiddelen die accountants kunnen helpen om hun klanten beter bij te staan, door hun werkmassa via automatisatie en digitalisering te verminderen, activiteitenpieken uit te vlakken en zo meer tijd vrij te maken voor advies op maat en activiteiten met een hoge toegevoegde waarde.

Veranderende verwachtingen

Die betere klantenbegeleiding is niet alleen wenselijk, maar ook nodig: bedrijven vragen er namelijk steeds meer zelf naar. Vooral jongere ondernemers en digital natives, die gewoon zijn aan het gebruiksgemak van de technologieën die ze als consumenten in hun privéleven gebruiken, stellen zich niet meer tevreden met de oude manier van werken. Meer en meer willen zij hun documenten digitaal en doorlopend kunnen raadplegen, bewerken en delen, en dat op een zo intuïtief en eenvoudig mogelijke manier. Tegelijk verwachten ze meer dan louter een terugblik op het verleden: ze willen cijfers in real-time, die hen toelaten om betere beslissingen te nemen voor de toekomst op basis van zo recent en volledig mogelijke info. Daarbij kijken ze ook naar hun boekhouder om hen aan de hand van die cijfers concreet advies te verstrekken.

De boekhouder van weleer schuift zo op naar een rol van business consultant of financieel raadgever, die zich niet langer bezighoudt met het verwerken van cijfers uit het verleden, maar zich dankzij de automatisatie van repetitieve taken (bv. gegevensinvoer, berekeningen) en het gebruik van slimme, zelflerende algoritmes kan gaan toeleggen op het creëren van meerwaarde voor zijn klanten, via analyses, budgettering en forecasting.

Een andere aanpak

Willen fiduciaires hun business en toekomst veiligstellen, dan zullen ze zich dus moeten aanpassen – zoniet zijn ze gedoemd achter te blijven. Dat heeft enkele concrete implicaties. De belangrijkste vraag die boekhouders zich moeten stellen, is hoe ze het best aan de veranderende klantenverwachtingen kunnen voldoen. Daarvoor dienen ze hun huidige dienstenaanbod kritisch tegen het licht te houden: moeten ze hun huidige aanpak bijsturen, zich specialiseren, of net samenwerken en de krachten bundelen met andere kantoren?

Een ander cruciaal punt is technologie: hoe kan die het best gebruikt worden om klanten zo efficiënt mogelijk bij te staan, en op welke technologie wordt er best ingezet? Goede begeleiding is hierbij essentieel voor een doordachte keuze en het vermijden van onverantwoorde of niet-rendabele investeringen. Ook belangrijk om te onthouden: technologie is nooit een doel op zich, wel een buitengewoon krachtig hulpmiddel in de dienstverlening aan klanten.

Ook het rekruteringsbeleid wordt best herbekeken. Traditioneel zijn accountants vooral administratief vaardige cijferkloppers die goochelen met Excels en tabellen. De boekhouder 2.0 daarentegen heeft een meer extravert profiel, waarbij de zogenaamde soft skills aan belang winnen en zijn rol er veel meer in bestaat in contact te treden met klanten, om zo samen – als partners – tot nieuwe inzichten en beter geïnformeerde beslissingen te komen. In dat opzicht is het een pluspunt om al ervaring te hebben in de bedrijfswereld of financiële sector. Dat merken we nu al in het rekruteringsbeleid van sommige kantoren, die hun blik verruimen en in andere, nieuwe sectoren op zoek gaan naar geschikte profielen om hun vacatures in te vullen.

The future is now

Een dergelijke omslag gebeurt uiteraard niet van vandaag op morgen. Ze vergt tijd, bijsturingen, investeringen, en vooral, een doordachte aanpak. Tegelijk is niets doen geen optie: in de toekomst zal de tendens naar automatisering zich nog verder doorzetten en versterken, waardoor we de komende jaren zelfs tot geautomatiseerde analyses en voorspellingen zullen komen, bovenop de geautomatiseerde verwerking en reporting die we vandaag al kennen. Meer dan ooit zal het voor boekhouders dan zaak zijn het verschil te maken via hun professionele kennis en expertise in het interpreteren van de cijfers, of hun specialisatie in een bepaalde niche.

Conclusie? Er is wel degelijk een toekomst voor boekhouders – en die begint vandaag.

Noot van de redactie: opinies vertegenwoordigen niet noodzakelijk de mening van Bloovi. Indien je het niet eens bent met de auteur en zelf een opinie wil schrijven, stuur ons dan een mailtje op redactie@bloovi.be