Terwijl Europa en vooral de Verenigde Staten het coronavirus maar niet onder controle krijgen, is de situatie in China helemaal anders. Sinds twee maanden is alles er zo goed als normaal, en gaat het dagelijks leven weer zijn gangetje. Maar hoe heeft China COVID-19 nu precies op de knieën gekregen, en werd een tweede golf vermeden? Het antwoord is een combinatie van Big Tech, Big Government én cultuur.

Voorbereiden op het ergste

24 januari, de laatste dag voor het Chinese Nieuwjaar, is de dag waarop mijn familie en mezelf voor het eerst rechstreeks geconfronteerd worden met het coronavirus. Gewoontegetrouw bevindt de familie zich op dat moment in Tai´an, 600 kilometer ten zuiden van Beijing en de geboorteplaats van mijn echtgenoot, om het Chinees Nieuwjaar te vieren. Al een paar dagen praten de Chinese media over een nieuw virus dat zich kennelijk snel verspreidt in Wuhan, de provincie Hubei, en mensen met een ongekende snelheid lijkt te infecteren.

Er is nog geen sprake van paniek, maar in de straten is het beduidend minder druk dan normaal en mensen lijken steeds meer openbare plaatsen te vermijden. De meesten herinneren zich nog het SARS-virus dat tussen november 2002 en juli 2003 welgeteld 774 mensen heeft gedood en 8.098 anderen besmet. Toen veroorzaakte het virus een schokgolf door het land en gingen vele steden in lockdown.

Aangezien we dit scenario willen vermijden, beslissen we om zo snel mogelijk naar onze woning in Shanghai terug te keren. Er zijn al berichten over het stopzetten van bepaalde trein- en busdiensten. Indien Shanghai, als internationaal knooppunt, van de buitenwereld zou worden afgesloten, zouden we waarschijnlijk maandenlang vastzitten in Tai'an. Daarom keren we de volgende dag in een zo goed als lege hogesnelheidstrein terug naar huis. De weinige passagiers dragen echter allemaal al mondmaskers. Het was duidelijk dat iedereen zich begint voor te bereiden op het ergste.

Zelfopgelegde quarantaine

Eenmaal gearriveerd in Shanghai, komen we de daaropvolgende twee maanden amper nog buiten. En we zijn duidelijk niet de enigen. Door het wijdverbreide gebruik van het internet en het feit dat er ieder uur updates over de nieuwe situatie volgden, reageerden Chinezen razendsnel op de crisis. Buiten de regio Wuhan en vijftien andere steden in de provincie Hubei, waar meer dan 60 miljoen mensen wonen en die verplicht in lockdown gingen, besloten de meeste Chinezen simpwelweg om zelf thuis te blijven. De hele bevolking ging dus in een zelfopgelegde quarantaine. En diegenen die toch nog buiten gingen, droegen consequent een mondmasker.

Het was werkelijk fenomenaal om te zien hoe een heel land binnen enkele dagen alle activiteiten volledig stoptzette en zich maar op één ding concentreerde: thuisblijven voor eenieders veiligheid en om de verspreiding van het virus tegen te gaan. Daarnaast werden zo goed als meteen scholen, bioscopen, restaurants, winkelcentra,..., gesloten, en kwam er een algemeen verbod op allerhande massabijeenkomsten.

Binnen enkele dagen werden ongeveer 760 miljoen mensen op de een of andere manier getroffen door deze drastische maatregelen. Eenieder in China begreep ten volle wat er moest gebeuren om deze ongezien crisis het hoofd te bieden. Social distancing en quarantaine werden in een mum van tijd de norm. De Chinese overheid was bereid haar economie op korte termijn op te offeren voor iets veel belangrijkers, in dit geval de gezondheid en het welzijn van de algemene bevolking.

Arsenaal hightech tools

Naast deze veelal zelfopgelegde quarantaine werden tracking, tracing, testen en controleren op grote schaal dé sleutel tot succes. China zette honderdduizenden buurtwachters, arbeiders en vrijwilligers in om het virus te bestrijden. Daardoor werd het controleren van lichaamstemperatuur bijvoorbeeld een standaardprocedure bij het betreden van supermarkten, kantoorgebouwen of wooncomplexen.

China's geavanceerde en uitgebreide surveillancenetwerk van meer dan 300 miljoen veiligheidscamera´s werd een bondgenoot in de strijd tegen het virus

Daarnaast maakte het land slim gebruik van zijn arsenaal aan hightech tools. China's geavanceerde en uitgebreide surveillancenetwerk van meer dan 300 miljoen veiligheidscamera´s werd een bondgenoot in de strijd tegen het virus. In alle steden werden infrarood temperatuurdetectiesystemen en thermische camera's geïnstalleerd. Big Government en Big tech kwamen ook op andere terreinen samen. Gebruikmakend van het wijdverbreide gebruik van smartphones onder zijn burgers, sloeg de Chinese regering de handen in elkaar met techreuzen Alibaba en Tencent om binnen een aantal weken een systeem te ontwikkelen dat dagelijks de gezondheidssituatie van miljoenen mensen kon volgen.

QR-kleurcode

Bijna iedereen met smartphone, mezelf inbegrepen, kreeg drie kleuren (groen, geel en rood) toegewezen, op basis van hun verplaatsingen en met wie ze in contact gekomen waren. Alleen mensen met een groene kleurcode werden toegelaten ​​in openbare ruimtes. Dat betekende dus dat ik in quasi elk kantoorgebouw, hotel, metro- of treinstation dat ik wilde betreden, steeds mijn QR-kleurcode moest tonen. In totaal hebben meer dan 200 Chinese steden van dit systeem gebruik gemaakt.

En met behulp van een gecentraliseerde database werden big data en machine learning ingezet om al deze gegevens te verwerken. Op basis van dit alles kon de overheid meteen ingrijpen in geval van besmetting, traceren met wie de persoon in kwestie contact gehad had en dan heel precies alle potentiële andere besmette personen tijdig isoleren.

Nergens veiliger dan in China

Over het algemeen steunden de meeste Chinezen deze strenge maatregelen en het drastische ingrijpen van de overheid. In tegenstelling tot de westerse wereld, waar individuele rechten en vrijheid veel meer op het voorplan staan, kunnen Chinese burgers veel gemakkelijker een aantal persoonlijke rechten opgeven ten voordele van het algemene belang. Weken in zelfopgelegde quarantaine blijven, was in China nooit echt een probleem. En mét resultaat. Buiten een opflakkering in Beijing enkele weken geleden, zijn er nu in China nog maar amper nieuwe besmettingen.

Chinezen van hun kant kunnen ook totaal niet begrijpen waarom de westerse wereld, en dan de Verenigde Staten in het bijzonder de coronacrisis niet onder controle krijgt. Voor hen is het totaal onbegrijpelijk dat westerse overheden niet meer ingrijpen, en dat vele burgers niet genoeg zelfdiscipline hebben om het virus het hoofd te bieden. Daarom dat de meeste westerlingen die in China wonen en werken - waaronder ikzelf - het erover eens dat China nu één van de veiligste plekken op aarde is.