Artificial intelligence, machine learning,… Er gaat geen dag voorbij of we worden ermee om de oren geslagen. Maar waar eindigen de sciencefictionverhalen over AI & ML en waar start de realiteit? En vooral: welke impact genereert deze slimme technologie voor bedrijven, hoe kan zij de bedrijfsprocessen optimaliseren en concrete problemen oplossen? Het zijn topics waar Joeri Ruyssinck en Joachim van der Herten, respectievelijk CEO en CTO van UGent spin-off ML2Grow, zich maar al te graag in vastbijten. “Van zodra je iets creëert dat een bedrijfsproces verandert, is het niet langer artificiële intelligentie maar is het impact die we met ML2Grow mogelijk maken.” Al liep dat niet altijd van een leien dakje...

Shiften en heroriënteren

Dat ondernemen elke dag opnieuw een zoektocht is, is intussen wel duidelijk voor de twee oprichters. “Door gewoon de reis te starten, zijn er veel dingen gebeurd. Maar in het begin is het inderdaad wel chaos”, geeft Joeri Ruyssinck grif toe. In 2017 stortte hij zich samen met Joachim van der Herten op een ondernemersavontuur met specifieke technologie, ontwikkeld aan de UGent, die op basis van beperkt aantal data de grootte van de oogst kon voorspellen in de serreteelt. Al na enkele maanden werd duidelijk dat hun verdienmodel onhoudbaar was, en het aantal klanten te beperkt.

Om de concurrentie aan te gaan met het buitenland, is de serreteelt in België aan het evolueren naar vrij grote hightech bedrijven. Maar de marges zijn laag, en elke teler houdt andere parameters bij over zijn productie. “Elke keer moesten we quasi van nul starten. Telers vonden het vaak wel interessant om hun oogst te kunnen voorspellen, maar stelden zich tegelijk vragen bij de investering die ze daarvoor moesten doen.”

“Dat is meteen ook de reden waarom dit nooit echt van de grond is gekomen. Er was gewoon geen geld aan te verdienen, voor niemand. Die vaststelling doet echter geen afbreuk aan de waarde van deze technologie. In settings waar weinig data voorhanden zijn, kan zij echt het verschil maken. Maar het is erg niche, en zeer academische software.”

Carrière als academicus of als ondernemer?

Eén ding was duidelijk: de twee founders konden niet anders dan het roer helemaal omgooien. Geen evidente oefening voor rookies die recent de overstap hadden gemaakt van doctoraatsstudent naar ondernemer. In het begin vormden het duo met hun academische achtergrond de technische backbone van het bedrijf. “Het ondernemerschap an sich lieten we over aan een aantal investeerders die mee betrokken waren in ons project. Samen met hen doorliepen we wel het hele traject, van salesgesprekken voeren over offertes opmaken tot de uitvoering van het project.”

We voelden allebei aan dat we de grootste boost kregen - en nog altijd krijgen - wanneer een project live gaat, en we impact kunnen creëren. Dat kom je minder tegen in een academische carrière

“Maar na verloop van tijd voelden we dat de samenwerking met die ‘echte entrepreneurs’ niet zou werken. Zij hadden al heel wat bedrijven opgericht en veel watertjes doorzwommen. Waar ML2Grow voor hen bij wijze van spreken niet meer dan een volgende project in het rijtje was, wilden wij in de eerste plaats aantonen waar artificial intelligence machine learning effectief het verschil kunnen maken. Het klopte gewoon niet.”

“Op dat moment moesten we zelf ook een keuze maken: terug naar de universiteit, een job zoeken of zelf de stap wagen en écht gaan ondernemen. We voelden allebei aan dat we de grootste boost kregen - en nog altijd krijgen - wanneer een project live gaat, en we impact kunnen creëren. En dat kom je minder tegen in een academische carrière. Toen de opportuniteit zich aanbood om die doorstart te maken, hebben we niet lang getwijfeld. Wat niet wegneemt dat de sprong nog steeds groot en onduidelijk was”, vertelt Joachim van der Herten.

ML2Grow 2.0

Na anderhalf jaar was ML2Grow 2.0 een feit. Voortaan namen Joeri Ruyssinck en Joachim van der Herten alle aspecten van het ondernemerschap zelf voor hun rekening, dit keer zonder externe entrepreneurs. “Dat was het moment waarop we de transformatie gemaakt hebben van technology provider naar problem solver.”

“In de loop van die omschakeling hebben we toch een paar keer moeten heroriënteren. In het begin denk je: we kunnen van alles doen. We hebben toen met heel veel bedrijven gesproken die erg geïnteresseerd waren in ons concept, maar we hadden te weinig de reflex om ook de omgekeerde beweging te maken.”

“Nu pakken we dit anders aan”, benadrukt Ruyssinck. “We stellen zelf vragen: welke problemen zijn er, welke processen wil je anders laten verlopen,…? Als het antwoord daarop ‘niets’ is, moeten we eigenlijk zelf niet beginnen. Gradueel hebben we die kennis opgebouwd door projecten van a tot z te doorlopen en te zien wat er allemaal bij komt kijken om iets operationeels te krijgen. Als je daar niet geraakt, blijft het spielerei.”

Van der Herten vult aan: “Aan de universiteit bouw je veel technische kennis op, en je gaat ervan uit dat dit voldoende is om een bedrijf op te bouwen. Maar er gaat een heel proces aan vooraf, dat je als starter soms uit het oog verliest.”

Aangezien we altijd afhankelijk zijn van data kunnen we nooit kant-en-klare producten aanleveren. In het begin hadden we moeite om dat gegeven te kaderen

“Dat proces in het scherpstellen van wie we zijn en wat we doen, maakte ons verhaal naar de buitenwereld toe ook duidelijker. Aangezien we altijd afhankelijk zijn van data, kunnen we nooit kant-en-klare producten aanleveren. In het begin hadden we moeite om dat gegeven te kaderen.”

“Vandaag specialiseren we ons in het opzetten van korte trajecten met bedrijven, waarbij we zo snel mogelijk de impact van AI op hun business analyseren. We bekijken de context en de data van het bedrijf, vergelijken met gelijkaardige projecten uit het verleden, en op basis van die eerste analyse kunnen we inschatten wat het zal kosten en wat het zal opleveren. Zo verlagen we de drempel en krijgen bedrijven een beter inzicht in wat wij hen kunnen bieden.”

“UGent spin-off ben je voor het leven”

En die aanpak loont. Recent werd ML2Grow genomineerd als ‘AI innovator of the year’ en ‘IT Services Company of the year’. “Het geeft voldoening dat wat we brengen wel gesmaakt wordt. Ook als we meedingen in openbare aanbestedingen of als organisaties VLAIO contacteren voor bepaalde AI-vragen, merken we dat we competitief zijn, ook ten aanzien van grotere bedrijven. Niet enkel op prijs, maar evenzeer op vlak van competenties en inhoud. We voelen dat het vertrouwen in ons op technisch vlak er is – dat is de goede zegen van de universiteit – maar alleen daarmee kom je er natuurlijk niet.”

We blijven trots op het feit dat we een UGent spin-off zijn. Het is ook fijn om op die manier verbonden te blijven met de universiteit, maar we willen vooral aanvullend zijn en kansen grijpen om samen te werken en technologie op te bouwen

“We blijven ontzettend trots op het feit dat we een UGent spin-off zijn. Het is ook fijn om op die manier verbonden te blijven met de universiteit, maar we willen vooral aanvullend zijn en kansen grijpen om samen te werken en technologie op te bouwen. We voelen wel dat er meer afstand ontstaat met de academische wereld, gewoon omdat er te weinig tijd is om alle nieuwe ontwikkelingen te blijven volgen. Maar het blijft waardevol als bedrijf om daar ook mee over te blijven nadenken, en tegelijk onszelf in vraag te stellen.”

“Dat is ook de meerwaarde van onze locatie op het Technologiepark in Zwijnaarde. We waren hier aanvankelijk omwille van praktische redenen beland, aangezien we in het begin nog deels voor de universiteit werkten. Dan is het handig dat je niet steeds vijf kilometer moet pendelen om van bureau te wisselen. Net zoals veel andere bedrijven zijn we hier blijven plakken en is er geen enkele reden om te verhuizen. Het is een fijne locatie, met veel kruisbestuiving tussen en samenwerkingsmogelijkheden met andere bedrijven op de campus, een leuke sfeer met veel studenten, en het is niet ver als je advies nodig hebt. Het gebeurt regelmatig dat we bedrijven bij specifieke vragen doorsturen naar professoren, en omgekeerd.”

Van Terminator naar realitycheck

Niet alleen ML2Grow is met drie jaar op de teller een jong bedrijf, de AI-sector in zijn geheel staat nog in zijn kinderschoenen. En hoewel artificial intelligence en machine learning vandaag de dag al heel wat zaken in ons dagelijkse leven beïnvloeden – denk maar aan de aanbevelingen die Netflix je voorlegt of Uber die voorspelt hoeveel je taxirit zal kosten – zijn deze technologieën juist door het feit dat ze onzichtbaar zijn zo moeilijk te vatten.

“Soms zijn de verwachtingen rond AI en ML erg hoog, maar in realiteit is het vaak saaie, droge materie. De slager om de hoek denkt bij wijze van spreken meteen aan Terminator als hij de term ‘artificiële intelligentie’ hoort vallen, en gaat ervan uit dat deze technologie hem niet zal vooruithelpen als hij meer vlees wil verkopen. Maar hij vergeet dat je met AI ook kunt voorspellen waar zijn kortingsbonnen het meest renderen. Dus er zijn heel veel misverstanden, en de verwachtingen zijn soms futuristisch. Als die niet meteen worden ingelost, zijn mensen vaak ontgoocheld en zien ze niet dat daaronder nog niveaus van meerwaarde bestaan.”

Heel veel actoren zetten momenteel hard in op het lanceren van deze technologieën. “Vaak wordt gesproken over dé transformatie van de haven, het nieuwe normaal,… maar het is vooral belangrijk om de voordelen van de technologieën die vandaag bestaan en al hun kwaliteiten bewezen hebben centraal te stellen. En niet wat binnen vijf of tien jaar zou kunnen zijn.”

“Dat is ook de meerwaarde van een community als AI4Growth, waar bedrijven inzicht krijgen in wat AI kan teweegbrengen, hoe ze die integratie hebben aangepakt, wat de lessons learned zijn,… De sessies waar concrete use cases worden besproken, bieden een platform om die matchmaking op gang te brengen.”

De impact van mensen, je eigen ding doen en een businessplan

Wat zouden ze vandaag anders aanpakken, terugkijkend op hun traject met ML2Grow? “We hebben al veel fouten gemaakt, die andere ondernemers wellicht ook maken, en we hebben nog een lange weg af te leggen om alles zo efficiënt mogelijk te laten verlopen.”

Maar als ze dan toch een topdrie moeten noemen, is het lijstje snel gemaakt. “Het is belangrijk om eigen keuzes te maken, maar ook om ideeën af te toetsen bij zoveel mogelijk verschillende mensen. Als starter kun je bij heel wat wat acceleratoren terecht en ook aan de universiteit is er veel ondersteuning. Maar zij zullen het niet voor jou doen, want ergens stopt het: op een bepaald moment moet je zelf naar de markt, moet je zelf vliegen en navigeren. Het helpt als je tijdens dat proces ook een aantal stuurmannen aan boord hebt, in wie je vertrouwen hebt. Af en toe kan dat wel eens stormen maar ze dagen je wel uit om te reflecteren, om zaken in hun perspectief te plaatsen,…”

Leg jezelf niet te veel stress op, is een tweede tip. “Zeker in het begin letten we veel op wat andere bedrijven deden, zagen we berichten binnenstromen over deals die ze hadden gesloten of mooie projecten die waren afgerond. Maar soms worden zaken te mooi voorgesteld, soms is het omgekeerd, en zoals steeds ligt de waarheid ergens tussenin. Dus doe vooral je eigen ding. Het doel is niet een giga-groei realiseren, maar vooral impact creëren”, benadrukt Joeri Ruyssinck.

“En last but not least: een businessplan! Dat zijn we meer en meer gaan appreciëren”, zegt Joachim van der Herten. “Het geeft je een blauwdruk van wat je het jaar daarop wilt realiseren. Ook al vindt er dan een coronacrisis plaats, je grijpt dat toch opnieuw vast. Je ziet de mechanismen in je financiën, weet welke investeringen je had voorzien, welke projecten zullen wijzigen, enzovoort. Op basis daarvan kan je andere opties bekijken, en bepaalde zaken gaan verschuiven. Want anders ga je panikeren en blijf je ter plaatse trappelen, met alle gevolgen vandien.”