Zag je de berichten ook al passeren? Het jaareinde nadert en trendwatchers leggen weer massaal hun kaarten op tafel. Wat speelt er in de maatschappij en hoe kan je daar als mens en als bedrijf op inspelen? Het lijkt wel dat iedereen vandaag de dag zoekende is. En in de antwoorden op deze vragen hopen we enig houvast te vinden.

Trends en tegentrends

Ook ondernemers en managers lezen gretig de 2020 toekomst- en trendvoorspellingen. Op zoek naar inzichten en betekenisgeving. Maar als ik deze voorspellingen naast elkaar leg, zie ik heel wat tegenstrijdigheden. Tegenover elke trend staat een tegentrend. Deze trends zitten als het ware op een wip die om de beurt de overhand lijken te nemen. Als je als leider daarop wil inspelen is het toch om tureluurs van te worden, niet?

Daarom ben ik ervan overtuigd dat we terug moeten naar de essentie. Om meer betekenis en vertrouwen te creëren, is volgens mij een andere aanpak nodig. Eentje met een meer natuurlijke aanpak. En waar menselijk kapitaal centraal staat.

Om meer betekenis en vertrouwen te creëren, is volgens mij een andere aanpak nodig. Eentje met een meer natuurlijke aanpak. En waar menselijk kapitaal centraal staat

Trends en tegentrends. Allemaal goed en wel denk ik soms. Want alles begint toch bij de mens. Alles begint bij de kracht van menselijke relaties en bij menselijke samenwerking. Iedereen wil graag ergens bijhoren, aansluiten bij een community van gelijkgestemden.

Daarom moeten we volgens mij terug naar de essentie. Hoe onduidelijker de toekomst zich aftekent en hoe meer artificiële intelligentie en het internet der dingen op de voorgrond treden, hoe belangrijker het menselijke verhaal terug centraal moet komen te staan. En met deze stelling sta ik niet alleen.

Relatiekapitaal

Enkele weken geleden viel mijn oog op een woord dat ik nog niet eerder zag: relatiekapitaal. Ik zag het woord staan bij één van de keynotes tijdens het WOBI evenement (World of Business Ideas) dat in Londen georganiseerd werd.

Aan het woord was de 65-jarige Gary Hamel, één van de belangrijkste Amerikaanse denkers van het moment en de oprichter van het internationaal bekende managementconsultingbedrijf Strategos. Hij gaf er een speech, waarin hij wees op het belang van communities om er 'relatiekapitaal' mee uit te bouwen.

Heeft de wereld dan ook niet meer dan ooit nood aan betekenisvolle verhalen? Verhalen waar we ons kunnen aan spiegelen als mens, waarin we ons herkennen

Iedereen wisselt de hele dag door verhalen uit, ongeacht waar je werkt of woont. Dat betekent dat verhalen een belangrijke levensader zijn. Zo bepalen ze ook de gezondheid, het welzijn en de toekomstige levensvatbaarheid van je organisatie. Als je relatiekapitaal wil opbouwen, dan zijn verhalen het beste betaalmiddel.

Kijk eens rond. Wat zie je? Veel mensen hebben constant de indruk dat ze de grip op de wereld verloren hebben. Ze haken af en gaan wanhopig op zoek naar oplossingen en naar zichzelf. Heeft de wereld dan ook niet meer dan ooit nood aan betekenisvolle verhalen? Verhalen waar we ons kunnen aan spiegelen als mens, waarin we ons herkennen.

Ook in de bedrijfswereld neemt de complexiteit toe, en leidinggevenden zijn steeds sterker op zoek naar houvast. Command en control, sterke hiërarchieën, organisaties als machines, dit alles werkt niet zo goed in deze complexe en uitdagende tijden. Om meer betrokkenheid en vertrouwen te creëren, zal een andere aanpak nodig zijn. Een meer natuurlijke aanpak. Authentiek en benaderbaar, met geloofwaardigheid en natuurlijk gezag. Open en overtuigend. Een aanpak waar menselijk kapitaal centraal staat.

Het eerste handvat: je eigen verhaal als leider

Alles begint immers bij de mens. Dit betekent dat leidingevenden zelf aan de slag moeten gaan met hun eigen verhaal. Met meer persoonlijk leiderschap. Werken met je eigen leiderschapsverhaal betekent in de eerste plaats weten wie je bent als leider. Verhalen geven betekenis aan je ervaringen. Je zou kunnen zeggen dat verhalen de bibliotheek van je leiderschapsfilosofie zijn. Ze zijn je persoonlijk magazijn van alles wat we je ooit als leider hebt meegemaakt.

Dit brengt me terug naar het gesprek dat ik eerder had met Toon Bossuyt, de CEO van Boss Paints. Zelfreflectie op zijn persoonlijk leiderschapsverhaal was de rode draad doorheen ons podcastgesprek.

Je zou kunnen zeggen dat verhalen de bibliotheek van je leiderschapsfilosofie zijn. Ze zijn je persoonlijk magazijn van alles wat we je ooit als leider hebt meegemaakt

“Reflectie is de essentie van volwassen worden”, vertelde Toon Bossuyt. Werken aan meer zelfbewustzijn gaat over training en over reflecteren op je eigen verhaal. Krachtiger in contact komen met zijn eigen verhaal betekende voor de CEO van Boss Paints ook volop gebruik maken van al zijn zintuigen. Met de nieuwsgierigheid van een kind vragen stellen over zichzelf en zijn omgeving.

Ook jouw persoonlijke ervaringen liggen aan de bron van je persoonlijk verhaal. En beter grip krijgen op je leiderschapsverhalen betekent grip krijgen op je een eigen pad zodat het overeenkomt met wie je echt bent en niet met wie je volgens anderen moet zijn.

Tweede handvat: het verhaal van ‘ons samen’

Alles begint bij de kracht van menselijke relaties en bij menselijke samenwerking. Iedereen wil graag ergens bijhoren, aansluiten bij een community van gelijkgestemden.

We zien elke dag dat de nood aan samenwerking toeneemt. Twee personen weten altijd meer dan één. Maar omdat we de jongste jaren zo sterk de nadruk hebben gelegd op het feit dat we alles zelf willen bepalen, is die samenwerking niet meer evident en lijkt het vinden van houvast steeds moeilijker.

Als je écht wil verbinden, dan moet je vooral goed luisteren en observeren. In de menselijke antwoorden van ieders verhaal, komt het verhaal echt tot leven. Niet in de historische of de strategische documenten.

Hoe geef jij woorden aan de relaties binnen je bedrijf? Welke verhalen maken je community? Het is tijd om terug de wijsheid van de groep te omarmen. Dat is veel essentiëler dan het navolgen van trends die telkens weer op tegentrends botsen.