Volgens deze Vlaamse ruimtevaart-onderneemster is the sky not the limit: “Onze kleinkinderen zullen na hun studies geen wereldreis maar een ruimtereis maken”

Nancy Vermeulen

Meer dan een halve eeuw lang was de ruimte voorbehouden voor hypergetrainde professionele astronauten, maar volgend jaar gaan de allereerste ruimtetoeristen de ruimte in met de capsule van SpaceX. De Vlaamse ruimtevaartambassadeur Nancy Vermeulen denkt dat Elon Musk, Richard Branson (Virgin Galactic) en co een nieuw tijdperk inluiden. Met haar Space Training Academy stoomt Vermeulen zelf ook een nieuwe generatie ruimtereizigers klaar. “Ik ben ervan overtuigd dat voor sommige studierichtingen ruimtetraining ooit een standaard onderdeel wordt. De studenten van de toekomst zullen de ruimte beheersen zoals wij vandaag de lucht beheersen.”

Gefascineerd als klein meisje

Nancy Vermeulen is naast Master of Science in de fysica ook pilote. In volle oorlog vloog ze als lijnpiloot een Airbus-vrachtvliegtuig naar Bagdad. Maar de luchtvaart was maar een tussenstap richting ruimtevaart. Op haar website prijkt in koeien van letters: ‘The sky is NOT your limit.’

“Ik woonde als kind dicht bij de luchtmachtbasis van Kleine Brogel. In de jaren ’80 vlogen daar nog Starfighters door de lucht, de supersonische Amerikaanse gevechtsvliegtuigen. Ik stond daar als klein meisje gefascineerd naar te staren. Ik droomde van de ruimte, van sightseeing op andere planeten, van picknicken aan de andere kant van de wereld. Ik dacht toen dat ruimtereizen even vanzelfsprekend zouden worden als passagiersvluchten.”

Een voorspelling die minder absurd is dan ze misschien lijkt, zegt Vermeulen. “Na de Tweede Wereldoorlog waren de eerste passagiersvliegtuigen er alleen voor de elite. Niemand had toen durven denken dat de luchtvaart onze economie, onze samenleving, onze wereld, onze hele manier van werken en leven zo radicaal zou veranderen. We hebben de lucht leren beheersen en deel gemaakt van onze maatschappij.”

Er zijn parallellen met de ruimtevaart vandaag, stelt ze vast. “Tot nog toe vlogen bijna uitsluitend professionals – getrainde astronauten – naar de ruimte. Vandaag volgt de elite. De eerste rijke ruimtetoeristen hebben miljoenen dollars betaald voor een ticket naar de ruimte, volgend jaar staan al enkele trips op het programma. De democratisering van de ruimtevaart is nog ver weg, maar dat was voor de luchtvaart ook ooit zo”, aldus Nancy Vermeulen.

Elon Musk inspireert hele generatie

We leven volgens haar in een bijzonder interessant tijdperk voor de ontwikkeling van de ruimtevaart. “We maken de doorbraak van de commerciële ruimtevaart mee. De klassieke ruimtevaartagentschappen – de NASA, de ESA, Roscosmos,… - zijn eigenlijk staatsbedrijven. Ze nemen minder risico’s. Er is weinig ruimte om te falen, maar er is dus ook weinig ruimte voor echt revolutionaire uitvindingen. Privébedrijven als Space X, Virgin Galactic en Blue Origin kunnen sneller nieuwe dingen ontwikkelen.”

“Er werd lang wat lacherig gedaan over Elon Musk of Richard Branson. Space X en Virgin Galactic leken speeltjes van miljardairs met te veel tijd en te veel geld. Maar vandaag huurt de NASA zelfs zitjes aan boord van de raketten van Space X. De samenwerking helpt de Amerikanen om onafhankelijk te worden van de Russen. Miljoenen mensen keken live naar de lancering van de Crew Dragon, de eerste bemande commerciële ruimtevlucht. Tijdens de lockdown stonden we ’s avonds met z’n alleen naar de hemel te kijken om de satelliettrein van Space X voorbij te zien vliegen.”

“Mensen als Musk, Branson en ook Amazon-baas Jeff Bezos zijn controversieel, maar ze inspireren met hun ruimtevaartavonturen wel een heel nieuwe generatie”, merkt Vermeulen op.

“Stel je voor dat kleinkinderen later geen wereldreis van een half jaar maken als ze afgestudeerd zijn, maar een ruimtereis. Of dat ze voor een farmabedrijf werken, en onderzoek gaan doen op de maan in plaats van op Antarctica of in het Amazonewoud. Of dat ze ober worden in een ruimtevaarthotel.”

“Je lacht nu, maar Axiom Space gaat echt een hotel openen in het internationale ruimtevaartstation ISS. Dat is maar 400 kilometer weg, even ver als een autorit naar Parijs of Frankfurt. Door dat station te commercialiseren, komt er geld vrij om naar de maan te trekken. Of wie weet, ooit naar Mars.”

Space Training Academy

Met haar Space Training Academy bereidt Vermeulen mensen van over de hele wereld voor op een ruimtereis. Gewone mensen, zoals jij en ik. “De eerste groep zijn mensen die echt een ticket kopen voor de eerste toeristische ruimtereizen. Die groep is nu nog zeer beperkt, maar zal groter en groter worden”, vertelt de Vlaamse. “Vandaag bestaan er nog geen criteria waar ruimtetoeristen aan moeten voldoen. Voor professionele astronauten gelden extreem strenge criteria, de screening en de training is meedogenloos. Toeristen zijn een andere categorie, maar we kunnen ze toch ook niet totaal onvoorbereid naar de ruimte sturen? Ik zit in verschillende werkgroepen die mee nadenken over de ideale voorbereiding voor een ruimtereis.”

“De tweede doelgroep voor de Space Training Academy zijn mensen die twijfelen of een ruimtereis wel iets voor hen is. ‘Ga ik dat fysiek en mentaal aankunnen?’ In onze simulator kunnen ze de realiteit heel erg dicht benaderen. Ze voelen de versnelling van de raket, ze ervaren hoe het is om gewichtloos te zijn, ze krijgen een beeld van de afzondering in een kleine cabine,…

“Ik ben ervan overtuigd dat voor sommige studierichtingen ruimtetraining ooit een standaard onderdeel wordt. De studenten van de toekomst zullen de ruimte beheersen zoals wij vandaag de lucht beheersen.”

Eerst (opnieuw) de maan, dan Mars

Vermeulen verwacht dat de maan de volgende ruimtebestemming zal worden. Maar daar zijn we toch al geweest, vijftig jaar geleden? “Klopt, maar de technologie en de wetenschap zijn ondertussen enorm geëvolueerd. Toen was een lang verblijf op de maan niet mogelijk, hoogstens een korte wandeling. Mensen en materiaal naar de maan krijgen, was peperduur. Vandaag kunnen we het materiaal voor een shelter op de maan 3D printen. En we hoeven geen brandstof voor de terugreis mee te nemen, want we kunnen het water op de maan gebruiken om ter plekke raketbrandstof te produceren. Nieuwe navigatietechnieken maken de trip dan weer veel sneller.”

Volgt na de maan de planeet Mars? “De grootste beperking is niet de wetenschap of de technologie, maar de mentale en fysieke beperkingen van de mens. Als we lange tijd gewichtloos in de ruimte verblijven, gebeurt er iets met onze spieren, met onze botten, met de vloeistof in onze hersenen. Buiten het magneetveld van de aarde worden we blootgesteld aan gevaarlijke kosmische straling, en daar hebben we vandaag onvoldoende antwoorden op.”

“Er is ook een belangrijke psychologische drempel”, merkt Vermeulen op. “Want als we naar Mars zouden reizen, dan zijn we weg voor drie jaar. De lockdown heeft ons getoond dat mensen niet gemaakt zijn om opgesloten te worden, laat staan drie jaar lang. Dat vraagt een heel speciale voorbereiding.”

“Bovendien zijn astronauten op Mars nog meer op zichzelf aangewezen. Loopt er in het ISS iets mis, dan staan de knapste knoppen klaar om vanop aarde te helpen. Op Mars is er door de vertraging op de communicatie geen ‘Houston, we have a problem.’ Maar al die hindernissen zullen we wegwerken, daar ben ik zeker van. Alleen nu nog niet.”

Motor voor een nieuwe industriële revolutie

‘We maken de grootste economische crisis mee sinds de Great Depression bijna honderd jaar geleden. Moeten we dan geld steken in ruimtevaart?’ Het is een vraag die Nancy Vermeulen vaak krijgt, en die ze zonder aarzelen beantwoordt. “Ja, we moeten geld in ruimtevaart steken, want we verdienen die investering dubbel en dik terug. Het is in de allermoeilijkste omstandigheden – ver weg, in de ruimte – dat de meest geniale oplossingen boven komen drijven.”

“De maanlanding in de jaren ’60 heeft het startschot gegeven voor de miniaturisatie die onmisbaar was om laptops en tablets en smartphones te ontwikkelen. Zonder ruimtevaart geen gps, geen MRI- of CAT-scans in het ziekenhuis, maar ook geen microgolfoven en geen moderne babyvoeding. Om maar aan te geven dat ruimtevaart de wetenschap een onwaarschijnlijke boost heeft gegeven.”

“In de toekomst zullen grondstoffen op aarde steeds schaarser worden, dat is voor heel wat grondstoffen nu al het geval. Als we één asteroïde kunnen beheersen, dan moeten we geen platinum meer gaan delven in natuurreservaten. Wetenschappers zeggen dat kernfusie wel eens dé brandstof van de toekomst kan worden. Helium-3, dat kernfusie in gang kan zetten, is overvloedig aanwezig op de maan. Ruimtevaart kan de motor zijn voor een nieuwe industriële revolutie.”