De meeste ondernemingen (67%) in Vlaanderen hebben de coronacrisis goed doorstaan. Hoe goed een onderneming de coronacrisis heeft getrotseerd, hangt vooral samen met de grootte (hoe groter, hoe meer kans), in welke sector zij actief is en of ze een toename van de vraag heeft gekend. Dat blijkt uit de driejaarlijkse ondernemingsenquête van de SERV/Stichting Innovatie & Arbeid bij ruim 1.000 ondernemingen en organisaties uit Vlaanderen en Nederlandstalig Brussel, verspreid over de sectoren industrie, diensten, bouw en overheid, onderwijs en social profit.

Hoe groter een onderneming, des te meer meer kans die had om de coronacrisis ongeschonden door te komen, luidt de conclusie. Meer dan 85% van de bevraagde grote ondernemingen (200 werknemers of meer) geeft aan de crisis goed te hebben doorstaan tegenover nog geen 65% van de kleine ondernemingen (tot 9 werknemers). Opgedeeld per sector brengen vooral de industrie en de quartaire sector het er goed vanaf.

De coronacrisis lijkt de ondernemingen die daarvoor al in moeilijkheden zaten, extra zwaar te hebben getroffen. Van de ondernemingen die de laatste 3 tot 5 jaar een sterke vermindering in de activiteiten kenden, geeft 45% aan de coronacrisis niet goed te hebben doorstaan tegenover 1% van de ondernemingen die in die periode een sterke groei kenden.

Ondernemingen die het tijdens corona hard te verduren hadden, zijn ook pessimistischer over de toekomst. Een kwart (25%) van hen verwacht een sterke of beperkte vermindering van de activiteiten. De groep die de crisis wel goed heeft doorstaan is opvallend optimistischer: daarvan denkt amper één op de tien (11%) dat de activiteiten zullen afnemen.

Verplichte sluiting (31%), afname van de vraag (29%) en leveringsproblemen (27%) zijn de drie belangrijkste gevolgen van de crisis. Vooral grote ondernemingen werden geplaagd door personeel dat niet kon of mocht komen werken. De quartaire sector, waaronder de cultuursector, had voornamelijk te lijden onder een verbod van de activiteiten.

De helft (54%) van de ondernemingen die de crisis goed hebben doorstaan, zagen de vraag naar hun producten of diensten toenemen. 72% van de organisaties die te lijden hadden onder de crisis werden geconfronteerd met een belangrijke afname van de vraag. Dat laatste was vooral voor kleine organisaties en de dienstensector het geval. In de industriële sector nam de vraag meestal toe. Daarnaast speelden ook problemen met betalingen door klanten een rol, net als moeilijkheden in overleg en afstemming met externen en internen.

Heel wat ondernemingen pasten hun werkorganisatie aan (55%) en zetten (verder) in op de digitalisering van hun werkprocessen (44%), 43% paste het takenpakket van de werknemers aan en een even grote groep vroeg een premie aan om de omzetverliezen te compenseren (96% van hen ontving die premie). Als vijfde meest genomen maatregel werd de communicatie- en marketingstrategie aangepast (41%).

“Corona heeft een grote impact gehad op het sociale en economische leven. Vooral de dienstensector en de kleine ondernemingen hadden het zwaar te verduren”, reageert Hans Maertens, voorzitter van de SERV. “Dit onderzoek toont dat een grote groep ondernemingen de crisis relatief goed hebben doorstaan maar dat heeft hen wel veel inspanningen gekost. Ondernemingen hadden ook veel elementen zelf niet in handen en moesten roeien met de riemen die ze hadden. De oorlog in Oekraïne daagt hen nu jammer genoeg opnieuw uit.”