Het heeft een tijdje geduurd, maar er is goed nieuws voor mensen die hun privacy belangrijk vinden en het grondig beu zijn dat sociale media hun persoonlijke data misbruiken uit puur winstbejag. Life is Private is een nagelnieuw sociaal platform, ontwikkeld door enkele Europese creatievelingen, waaronder ook Belgen, en gestoeld op een compleet ander businessmodel dat privacy volledig respecteert, niet nagaat naar welke websites je surft, noch waarop je klikt. Geen tracking software, algoritmen of artificiële intelligentie. Life is Private is het sociale medium in zijn oorspronkelijke vorm: met eenvoudige, ethisch verantwoorde sociale interacties.
Geen data mining
Wie lid wordt van Life is Private blijft de volle eigenaar van z’n eigen data, die op geen enkele manier worden doorgegeven of verkocht aan derden. Je behoudt dus de volledige controle. Alles wat je wist, wordt ook automatisch verwijderd van de server en er zal nooit gevraagd worden om je telefoonnummer te geven.
De reden waarom is simpel: omwille van zijn ander businessmodel hoeft Life is Private jouw privégegevens niet bij te houden voor data mining. Jij alleen beslist wat er precies wordt bewaard en wat je wel of niet deelt met anderen. En toch biedt het alle bekende functies die je van een sociaal platform kan verwachten, maar daarbovenop nog een aantal extra, unieke features waaronder een music player, een zoekertjeskrant of het vinden van singles.
De duistere kant achter AI en algoritmes
Robots die grootmoeders keuken evenaren of die je kleren opvouwen, chatbots die haast menselijke vormen aannemen, zelfrijdende auto's, opvouwbare schermen en andere spitsvondigheden: de digitale wereld evolueert razendsnel om ons leven aangenamer en eenvoudiger te maken. Je kan dit soort technologieën alleen maar toejuichen. Maar is het allemaal wel zo onschuldig? Helaas niet...
Google, Facebook, Amazon en andere internetgiganten gebruiken gelijksoortige technologieën, maar zij vertrekken vanuit een heel ander standpunt. Hun ‘gebruiksgemak’ wordt mooi verpakt als een gratis dienst, maar is een vergiftigd geschenk dat diep in je privéleven binnendringt; ze verkopen jouw data en surfgedrag en door met opzet enkel zaken te tonen waar jij mee akkoord bent, beïnvloeden ze je mening, je koopgedrag en je stemgedrag.
Talloze voorbeelden in de laatste maanden hebben aangetoond dat dergelijke platformen sociale polarisatie veroorzaken en een gevaar vormen voor de democratie. Het gebrek aan regulering en de wetteloosheid op het internet doet wel eens denken aan het ‘Wetteloze Wilde Westen’.
Een ander straf voorbeeld is het - haast irritant en (half) gedwongen - opgeven van je telefoonnummer, zogezegd om de ‘veiligheid van je account te garanderen’. De nonchalance of sterker nog, het je-m'en-foutisme van vele gebruikers hierrond is nog steeds groot, maar dat is zeker niet de schuld van de gebruiker zelf. Het is eerder het gevolg van een gebrek aan degelijke informatie rond privacy en de mooie verpakking rond de ‘geschenken’. Uitspraken zoals ‘ik vind het niet erg dat men mij volgt, ik heb toch niets te verbergen’, zijn hier een duidelijk voorbeeld van. Zij zijn overigens ook totaal naast de kwestie.
Toch zijn inmiddels miljoenen internetgebruikers na alle recente privacyschandalen tot het besef gekomen dat dit soort praktijken in de toekomst onaanvaardbaar zijn. Jouw data kan je helaas niet meer terugnemen - die hebben we bijna allemaal afgegeven aan Amerikaanse internetgiganten - maar je kan wel verhinderen dat je in de toekomst de speelbal blijft van algoritmes en big brother-manipulaties die je jouw eigen mening bewust ontnemen.
De waarde van data en privacy
De GDPR en de boetes die worden uitgedeeld aan internetgiganten voor machtsmisbruik en privacyschendingen zijn een eerste stap in de goede richting. Maar het is uiteindelijk de gebruiker zelf die moet beseffen waarom zijn data en privacy zo belangrijk en waardevol zijn. Het is een kwestie van zelfrespect en realiteitszin.
Bijna allemaal zijn we blind met onze twee voeten in de val gelopen, maar ondertussen is er een tegenbeweging ontstaan
Bij gebruik van tracking software is het alsof ‘iemand’ voortdurend je gedachten scant, controleert en vaak ook manipuleert. Het lijkt wel alsof zulke software jou beter kent dan de beste psycholoog ter wereld je zou kunnen ontleden. En dat gebeurt helaas meer met kwade dan goede bedoelingen. Bijna allemaal zijn we blind met onze twee voeten in de val gelopen, maar ondertussen is er een tegenbeweging ontstaan. Langzaam maar zeker zijn mensen zich bewust van de waarde van hun data en privacy.
Zonder tegenbeweging zal het in de toekomst van kwaad naar erger gaan; algoritmen gaan hun eigen leven leiden waarbij men geen flauw idee heeft welke gevolgen dat kan hebben voor de samenleving. Bekijk de interessante, tweedelige documentaire over de nefaste rol van Facebook en de TED talks die de risico's van tracking software, fake news, artificiële intelligentie en algoritmes blootleggen. Zij maken duidelijk dat de ethische normen betreffende oncontroleerbare algoritmen en de gevaren ervan voor de democratische samenleving totaal ondergeschikt zijn aan de financiële jaarcijfers van de internetgiganten. Stof tot nadenken.
Use the product, don't be the product
Eigenlijk is de keuze eenvoudig: ofwel ben jij het product van de sociale media die je ‘gratis’ toelaten, maar ondertussen grof geld verdienen met jouw data, ofwel gebruik je het product en betaal je (een kleine bedrag) voor je privacy.
Zo bedraagt de jaarlijkse bijdrage op Life is Private 24 euro. Dat is de kost van een sociaal netwerk in een veilige omgeving die je privacy respecteert en waarborgt: veilige opslag, geen tracking, geen irritante reclame, maar wel alle sociale netwerkfuncties die je kent, zoals tijdlijnen, commentaren, (privé)groepen, profielen, evenementen,....
Alles gebeurt op basis van wederzijdse toestemming en de gebruiker blijft de controle houden over zijn data. Zo kozen we bijvoorbeeld ook bewust niet voor een native app. Op die manier worden er op je smartphone ook geen gegevens bewaard. Niet onbelangrijk in deze sterk geconnecteerde tijden.
Wat is privacy waard?
Waarom is er zoveel misbruik aanwezig op ‘gratis’ internetdiensten, waarom zijn er miljoenen fake accounts of is identiteitsvervalsing schering en inslag op sociale media, vaak gepaard gaande met fake news? Dat komt onder andere omdat je eender wat kan invullen bij het aanmaken van een gratis account - al dan niet gebruik makend van een VPN (Virtual Private Network). De waarde van het netwerk daalt daardoor voor de serieuze gebruikers.
In tegenstelling tot netwerken waar je gratis toegang toe krijgt, gebruik je om lid te worden van een betalend netwerk je kredietkaart. Dat wil zeggen dat bij frauduleus gedrag binnen het netwerk de identiteit van de persoon kan worden achterhaald, ongeacht het gebruik van VPN. Voor de gebruiker is dat een belangrijk gegeven, want het verhoogt immers de waarde van het netwerk.
De vraag is dus: wat is privacy waard voor jou? Wat zijn jouw data waard voor jou? Hoeveel is het je waard om niet te worden gevolgd op het internet, om geen irritante advertenties te krijgen en om zelf geen product en speelbal te zijn. Hoeveel is het jou waard om sociaal en professioneel ongestoord in een privé sfeer te kunnen netwerken? En als samenleving moeten we zelfs de vraag stellen: wat is onze democratie ons waard?
Verticale platformen op maat van bedrijven en communities
Maar we kunnen nog een stap verder gaan. Wat als jij je eigen sociaal medium zou hebben als bedrijf of beheerder van een community? De technologie achter Life is Private maakt het ook mogelijk om je eigen Facebook te bouwen, maar waarvan jij de eigenaar en beheerder bent op je eigen URL. In mijn vorige artikel werden die zogenaamde ‘verticale’ platformen uitvoerig beschreven.
Een voorbeeld is het nichenetwerk Technicid, waar professionals, hobbyisten en leveranciers netwerken, sharen en support leveren op één enkele plek. Zo zal de volgende generatie sociale media er in de toekomst (terug) uitzien: een groep van gekende mensen verenigd rond een gemeenschappelijk thema.
Het internet werd gecreëerd om mensen samen te brengen, niet om een handvol Amerikaanse bedrijven wereldwijd de macht te geven over iedere gebruiker. Het is vandaag aan elk individu om te bepalen wat zijn data en privacy waard zijn, en of hij nog steeds bereid is om de groeiende risico’s verbonden aan ‘gratis’ netwerken en digitale spionagesnufjes te aanvaarden.
