De hackathon die België moet wakker schudden: “Met discussiëren alleen kom je er niet als je een betere toekomst wil”

Hack Belgium: de naam laat misschien vermoeden dat het gaat om een criminele computerbende met Belgische roots, maar niets is minder waar. Het is namelijk een driedaagse hackathon met duizend deelnemers, die België probeert wakker te schudden voor alle innovaties en veranderingen die in een razendsnel tempo op ons af komen. “We willen de maatschappij, bedrijven en de overheid laten inzien dat ze moeten inspelen op die staat van constante verandering waarin we ons bevinden. Want anders zou diezelfde verandering ons wel eens heel snel kunnen inhalen”, vertelt Leo Exter, een van de bezielers van Hack Belgium.

Festival van innovatie

Exter is alvast geen nieuwkomer als het op hackathons aankomt. Samen met z’n business partners Tjorven Denorme en Frank Boermeester - die ook Hack Belgium mee organiseren -, verdient hij zijn boterham met het organiseren van hackathons. Het concept achter een hackathon is simpel: stop een groep mensen met verschillende skills samen, geef ze een probleem of doel, laat ze brainstormen tot ze een aha-erlebnis krijgen en laat ze vervolgens hun nieuwgevonden ideeën uitwerken tot een min of meer werkend concept. In het beste geval eindig je met enkele innovatieve concepten waar brood in zit.

Hoewel Hack Belgium natuurlijk gestoeld is op het hackathonmodel, duidt Exter dat Hack Belgium meer is dan een opgeschaalde hackathon. “Laat ik het zo zeggen: een gewone hackathon verhoudt zich tot Hack Belgium als een Mini-auto tot een luxebus. We hebben het principe achter hackathons onder de loep genomen en dat omgezet naar een festival van innovatie en ondernemerschap. En net zoals bij een gewone hackathon, staat er niet enkel denken, maar ook doen centraal. Je kan misschien wel een conferentie organiseren en daar zitten babbelen over de veranderingen die we ondergaan, maar wij willen de wereld effectief verbeteren: dat doe je niet door erover te praten, maar door gewoon te doen. Met praten alleen kom je er niet, als je een nieuwe en betere toekomst wil.”

Niet enkel denken, maar ook doen

Het idee achter Hack Belgium werd geboren tijdens een wandeling in het park, vertelt Exter. “We (Exter, Denorme en Boermeester, nvdr.) waren tijdens die wandeling aan het discussiëren over hoe de wereld verandert, maar de maatschappij niet mee lijkt te veranderen. De verandering raast op de achtergrond door, maar hier in België blijven we ter plaatse trappelen. Dat is een gevaarlijke evolutie. Daarom besloten we actie te ondernemen met Hack Belgium. Maar eigenlijk hebben we Hack Belgium een beetje voor onszelf opgericht”, bekent Exter.

“Alledrie zijn we ondernemers in het digitale landschap, en dat laat ons met veel interesse naar alle vernieuwingen kijken. Zoals blockchain bijvoorbeeld: wat is dat eigenlijk? Welke impact gaat dat hebben op ons, ons bedrijf en onze maatschappij? Vragen waar niet alleen wij mee zitten. En door onze ervaring met hackathons, kwamen we uiteindelijk uit bij een soortgelijk concept. Al is het natuurlijk meer dan dat: wij zien Hack Belgium als een soort katalysator die verandering moet laten ontstaan. De eerste praktische stap naar een nieuwe toekomst.”

Om zulke concrete stappen te kunnen zetten, werkt Hack Belgium rond twaalf thema’s, die zij zelf ‘challenges’ noemen. Die challenges beslaan een breed spectrum van onderwerpen: van milieuvriendelijke en snelle mobiliteitsoplossingen en schone oceanen, tot betekenisvol werk en toekomstbestendig onderwijs. Die challenges haalden Exter en zijn companen niet enkel uit het eigen leven, ze bestudeerden ook internationale rapporten van onder andere het OESO, die tonen waar de noden van ons land liggen. De drie gaan dus alvast niet onberedeneerd te werk.

Een tweede aspect dat het mogelijk moet maken om in drie dagen tot praktische oplossingen te komen, is het strakke tijdschema dat Hack Belgium hanteert. Want ervaring leert dat hackathons die zo’n schema niet voorzien, al snel uitgroeien tot een ongeleid projectiel. Waar de eerste dag vooral moet dienen als een ontdekkingstocht door de verschillende challenges, wordt er op de tweede dag verwacht al een eerste blauwdruk van je idee te hebben, samen met je team. De derde dag dient dan weer vooral voor het verzamelen van feedback bij de diverse experts en het voortbestaan van het project na Hack Belgium te verzekeren. Om dat allemaal klaar te spelen, rekent de organisatie op de aanwezigheid van meer dan 200 experts en bieden ze een tiental technologieën aan waarmee deelnemers kunnen experimenteren, gaande van VR en AI, tot blockchain en zelfrijdende voertuigen.

Zo hoopt Exter de participanten alles te bieden wat ze nodig hebben om aan de toekomst van België te bouwen. “Want het is gewoon een feit dat de wereld verandert. Daar moeten we als maatschappij kunnen op inspelen. We moeten toekomstplannen maken en al enkele pragmatische stappen zetten. Zoiets speel je niet klaar door erover te praten, maar wel gewoon door te doen. Dat is ook de insteek van Hack Belgium: je wordt er niet enkel aan het denken gezet, maar krijgt ook alle tools voor handen om je ideeën af te toetsen aan de realiteit. Dat kan gaan van erg praktische dingen, tot de mogelijkheid om te kunnen discussiëren met proffen en experts, mensen die je misschien anders nooit zou kunnen bereiken.”

“Daarom is het ook belangrijk dat we een brede range aan participanten aantrekken. Er moet genoeg diversiteit zijn om die dynamiek in gang te steken en zo tot relevantie discussies te komen. Om die reden mikken we ook op duizend deelnemers. Toegegeven, het cijfer op zich klinkt ook gewoon leuk, beter dan 734 bijvoorbeeld. Maar om diversiteit te creëren, heb je ongeveer wel zoveel participanten nodig. Vorig jaar hadden we haast evenveel mannelijke als vrouwelijke deelnemers, van verschillende origine, van werkloos tot minister. Dat uitgebreide evenwicht nastreven lijkt misschien omslachtig, maar er kunnen zoveel mooie dingen uit ontstaan. Zoals iemand van de VDAB die in de clinch kan gaan met iemand die werkloos is, en het systeem uit een heel ander oogpunt ervaart. En uiteindelijk samen tot een werkbare oplossing komen.”

“We richten ons trouwens niet enkel op individuele personen, maar ook op bedrijven. Het is een uitgelezen kans voor een teambuilding, eentje waar je werknemers nog wat van kunnen opsteken en je als bedrijf tegelijk je steentje kan bijdragen aan een betere maatschappij.” Hack Belgium biedt daarom ook verschillende ticketformules aan: een normaal ticket kost 100 euro, maar studenten en gepensioneerden mogen al aan het hacken slaan voor 35 euro. Wie als bedrijf aanwezig wil zijn op Hack Belgium, telt daar minstens 665 euro voor neer. De wereld verbeteren doe je dus niet gratis, maar tegelijk brengt de hackathon ook een grote fun factor met zich mee. Een waar festival van innovatie, zoals Exter het zelf al noemde.

Resultaat?

Het verhaal dat Exter afsteekt, spreekt tot de verbeelding. Maar wat gebeurt er na die drie dagen van brainstorms en innovatieve ideeën? Hoe innovatief hackathons ook mogen lijken, ervaring leert dat de ideeën en concepten die eruit voortspruiten vaak gedoemd zijn een stille dood te sterven, veelal door slechte of zelfs afwezige opvolging. Maar volgens Exter is dat bij Hack Belgium allesbehalve het geval: “Het is de bedoeling dat er nadien ook effectief verder gewerkt wordt aan de projecten. Anders zouden we ons doel nogal voorbijschieten, hé. Een deel van de concepten die tijdens Hack Belgium 2017 gepitcht werden, leven nu verder als start-ups of als innovatief project binnen een groot bedrijf.”

“Zo is er een pilootproject, Kirschoff genaamd, dat onderzoekt hoe we elektrische auto’s als tijdelijke opslagruimtes voor elektriciteit kunnen gebruiken. De bedoeling zou dan zijn om je auto ‘vol te tanken’ op plaatsen waar er goedkope elektriciteit geproduceerd wordt, er mee naar huis te rijden, en dan diezelfde goedkope elektriciteit bij jou thuis gebruiken. Zo zou je energierekening een stuk goedkoper kunnen worden. Dat soort ideeën willen we de ruimte geven om open te bloeien en uit te groeien tot volwaardige projecten en start-ups.”

De vorige editie was meer dan geslaagd, dus? “Voor mij spelen daar twee grote factoren mee. Langs de ene kant ben ik erg geïnteresseerd in wat de deelnemers er zelf van vonden. Als zij zeggen, ‘Ik kom volgend jaar terug’, beschouw ik dat als succesvol. Langs de andere kant ben ik ook niet blind voor de vele partners die dit event sponsoren, zoals IBM en HelloBank!. Het is ook door hun dat Hack Belgium kan bestaan. Dus het is ook belangrijk dat zij hun KPI’s halen die zij aan dit event koppelen,” duidt Exter.

“Maar over het algemeen ben ik meer dan tevreden over Hack Belgium 2017. We zien dat we mensen getriggerd worden door wat we doen.” Dat meent Exter alleszins op te maken uit de meet-ups die Hack Belgium organiseert in verschillende steden, voorafgaand aan het event. ”Daar tonen we de resultaten van Hack Belgium 2017 en lichten we al een tipje van de sluier op van wat we dit jaar gaan doen. De meet-ups lokken heel wat geïnteresseerden. Voor mij een teken dat we een proces in gang gezet hebben dat mensen doet nadenken.”

Exter haalde al aan dat hij Hack Belgium als een katalysator voor verandering ziet, een brug tussen dromen en de realiteit: “Naar mijn gevoel is het vaak zo dat, om verandering echt in gang te zetten, die eerste belangrijke stap om alles te kickstarten ontbreekt. Dat gat willen we met Hack Belgium dichten. De kans om even drie dagen jouw dagdagelijkse routine te doorbreken. Een soort van hoogmis voor mensen die intellectuele uitdaging zoeken. Think bigger, dream bigger, do bigger.”

Dat Exter van Hack Belgium een gevestigde waarde wil maken, is meer dan duidelijk. “Het is de bedoeling om Hack Belgium jaarlijks te laten terugkeren, ja. Ook een Hack France of Hack Germany, zijn niet uitgesloten. Hoe meer impact we kunnen creëren, hoe beter. We willen die spirit van innovatie en openheid verder verspreiden. Maar laat ons eerst van Hack Belgium 2018 een geslaagde editie maken.