Cupertino, juni 2013 - Op het jaarlijkse Apple WWDC event keynote toonden Tim Cook en kompanen traditiegetrouw met veel enthousiasme en superlatieven de nieuwste snufjes van het toen nieuwe iOS 7 besturingssysteem. Tijdens de twee uur durende show keek ik uit naar de samenvattende “SDK feature listing” slides, want daarin stonden de concrete nieuwigheden. Hoe groter de naam van de feature, hoe belangrijker. Het was daar dat we voor het eerst “iBeacons” gepresenteerd kregen.
De oorsprong van iBeacons
Onmiddellijk begonnen ontwikkelaars op sociale kanalen te speculeren hoe de technologie zou werken en wat de mogelijke innovatieve toepassingen konden zijn. Ze kwamen er al snel achter dat je met iBeacons kon bepalen hoe ver een persoon zich met zijn iPhone bevond.
Achteraf bleek de technologie redelijk eenvoudig: in de iBeacon zit een Bluetooth 4 Low Energy (LE) chip en deze zendt een signaal uit. In de iPhone/iPad zit eveneens een chip en deze ontvangt het signaal. De iPhone meet voortdurend de kwaliteit van het ontvangstsignaal of Received Signal Strength Indicator (RSSI): hoe dichter je staat bij de beacon, hoe beter het signaal. Hoe verder je staat, hoe meer ruis en dus slechter het signaal. Op basis hiervan kun je een afstand meten en “discrete” zones bepalen, namelijk: iemand staat heel dicht, iets verder, ver, heel ver of buiten bereik (theoretisch maximaal 70 meter).
Via een applicatie op de iPhone kun je met iBeacons communiceren, zelfs acties koppelen aan zones of een specifieke afstand. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om tijdens de eindejaarsperiode een iBeacon in het schuimwijnrayon te leggen. Als een potentiële klant in de buurt staat, ontvangt hij onmiddellijk een ‘5 kopen + 1 gratis’-promotie van een specifiek merk. De koper krijgt dan een icoon in zijn ‘lock screen’ of een aansporend bericht te zien. Ook al is de applicatie niet actief of in background modus. Als een klant vervolgens het icoon ‘swiped’, of op de push notificatie drukt, verschijnt de promotie. Een goede mobiele applicatie toont niet zomaar een standaardpromotie, maar een meer relevante actie op basis van aankoopgedrag, favoriete merk, smaak,… Kortom, de app kent je voorkeuren en linkt die met de afstandsdata en visualisatie.
Je kunt ook het detectieconcept omdraaien door bijvoorbeeld een iBeacon in je wagen te plaatsen. Stap je uit met je iPhone en kom je in een ‘far’-zone terecht? Dan slaat een parkeerapplicatie via de gps (geolocatie) de juiste locatie op. En zo weet je iPhone precies waar je auto geparkeerd staat, zonder complexe handelingen.
Door het combineren van meerdere iBeacons (min. 4) is Indoor Location Based Tracking mogelijk. Op basis van triangulatie kun je in real time redelijk precies de locatie van een persoon detecteren. Hoe meer iBeacons in een ruimte, hoe nauwkeuriger je een toestel en zijn gebruiker kunt opsporen. Hierbij is een goede kalibratie en configuratie van de iBeacons essentieel en dit vraagt dus de nodige tijd.
iBeacons kunnen naast afstandsdetectie ook andere sensoren bevatten. Zo komen vaak accelerometrie (beweging)- en temperatuursensoren voor. Er bestaan vandaag eveneens iBeacons die je zelf kunt samenstellen en voorzien van: vochtigheidssensors, barometers, kompas, infrarooddetectie, gyroscopen,... Deze sensoren sturen dan hun data door via de Bluetooth-module naar een smartphone.
Verschillende combinaties zijn hierbij mogelijk, bijvoorbeeld: bevind je je in een straal van 8 m, bij een temperatuur hoger dan 28° C en een lage vochtigheid? Dan krijg je het bericht dat het plantje in de veranda in de vlakke zon staat en dringend water nodig heeft!
Voorwaarden die iBeacons succesvol maken:
Vooreerst is een smartphone met Bluetooth 4LE aangewezen. Apple heeft dat goed begrepen en voorziet al sinds de iPhone 4S / iPad 2 dat hun mobiele toestellen iBeacon compatibel zijn. Android is een ander verhaal: enkel toestellen met Android 4.3 of later, kunnen iBeacons detecteren. Meestal zijn dit de iets duurdere/betere toestellen die ongeveer 1,5 jaar geleden op de markt kwamen.
De meeste iBeacons werken op batterijen, zodat je ze makkelijk overal kunt ophangen. De levensduur van de batterij hangt af van twee zaken: de signaalafstand die de beacon moet overbruggen en de frequentie van zijn pulssignaal. Worden beide maximaal benut? Dan kan de knoopcel al na 4 weken op zijn. Maar met een goede configuratie en energiebesparende technieken gaan ze vandaag 1 jaar of langer mee. Wil je zonder batterijen werken, dan moet je per iBeacon een externe voeding voorzien.
Een ander heikel punt: Bluetooth is nog steeds een radiosignaal. Dit signaal kan verstoord worden door de gebruiksomstandigheden. Zo wordt het 2.4GHz signaal geabsorbeerd door water en dus ook door mensen. Concreet wil dat zeggen dat de afstandsdetectie verzwakt naarmate er mensen door het signaal lopen. Daarnaast verstoren WIFI hotspots, en zelfs microgolfovens, met hun elektromagnetische straling de RSSI meetgegevens voor afstandsmeeting van de iBeacons.
Naast technische ook functionele beperkingen
Geen applicatie, geen iBeacon-magie. Met andere woorden: als handelaar kun je maar profiteren van iBeacons zolang de eindgebruiker jouw applicatie downloadt, opent en je vertrouwt om de locatiediensten te gebruiken. Daarnaast moet vanzelfsprekend ook de Bluetooth op zijn smartphone aanstaan. Alvast geen drempel, want meer en meer randapparatuur werkt met Bluetooth en Bluetooth 4LE heeft weinig impact op de batterij.
Handelaars kunnen op tal van websites iBeacons kopen en in hun winkel plaatsen. Maar daarmee is het verhaal nog niet gedaan. Een uitstekende configuratie van iBeacons is essentieel en moet bovendien heel nauwgezet gebeuren. Vaak is dit een omslachtig proces, want de iBeacons moeten in de buurt zijn als je ze wilt configureren via een smartphone/tablet of computer.
iBeacons werken op basis van een uniek nummer (UUID), en een aantal andere nummers zoals Major en Minor. Een iBeacon zendt deze uit, zodat je software weet om welke beacon het precies gaat en er vervolgens acties kan aan koppelen. Een UUID toekennen, is niet moeilijk als je over één beacon beschikt. Maar heb je er vijftig in de buurt liggen, dan moet je gericht taggen om te weten welke beacon je aan het configureren bent. De software ziet ze immers allemaal en een beacon kun je niet altijd eventjes uitzetten.
Ook het onderhoud mag je niet onderschatten. Zeker op locaties waar er tientallen iBeacons aanwezig zijn. Je moet dan regelmatig checken of ze er nog hangen (soms nemen mensen ze mee uit nieuwsgierigheid), werken en of de batterij niet leeg is. Om dit te kunnen doen, moet je via een configuratie-applicatie contact hebben met de iBeacon. Wanneer je een iBeacon vervangt, moet de nieuwe uiteraard dezelfde instellingen hebben als de oude. Dus een goede inventaris en een duidelijk overzicht is noodzakelijk. Google gerust eens het ‘iBeacon Brooklyn museum’- project. Toen heeft men liefst 150 beacons uitgerold op een oppervlakte van 4,65 hectare...
Door UUID’s te gebruiken, komen helaas potentiële beveiligingsproblemen bovendrijven. Security experts spreken van ‘iBeacon spoofing & piggybacking’.
Spoofing wil zeggen dat je een iBeacon kunt klonen: een andere beacon voorzien van dezelfde UUID. Sommige fabrikanten leveren standaard al hun beacons met dezelfde UUID en dat vormt een gevaar.
Want als je deze beacons niet aanpast naar een eigen uniek UUID, kan iemand anders dezelfde kopen, je applicatie downloaden en de activiteiten gekoppeld aan deze iBeacons (zoals acties en kortingen) triggeren. Dit alles zonder fysiek aanwezig te zijn in je winkel. Het is helemaal niet moeilijk om een UUID te laten generen. Personen met verkeerde bedoelingen zouden dan ongeveer 500 miljoen pogingen moeten uitvoeren om het nummer te vinden.
Piggybacking is zelfs nog gevaarlijker. Stel: je hebt een winkel en gebruikt iBeacons om gepersonaliseerde promoties te geven aan je klanten. Echter, een concurrent bemachtigt, via een scannerapplicatie, jouw iBeacon UUID’s en integreert ze in zijn eigen applicatie. Resultaat? Telkens klanten jouw winkel binnenstappen en ze hebben de applicatie van je concurrent geïnstalleerd, krijgen ze de, uiteraard veel voordeligere, promoties uit de winkel van je concurrent te zien!
Gelukkig zijn iBeacon development platformen zoals Estimote op de hoogte en bouwen ze meer en meer specifieke beveiligingssystemen in om dergelijk misbruik te voorkomen.
Het antwoord van Google: Eddystone Open source beacons
We hebben het al de hele tijd over iBeacons. Maar onlangs kwam Google met een nieuwe open source beacon standaard op de proppen. Ook op Bluetooth LE en die cross platform werkt: dus zowel op Android als iOS devices. Niet echt nieuw, want de huidige iBeacons kun je ook uitlezen met Android smartphones via bepaalde frameworks zoals Estimote en Radius.
Het grootste verschil zit in het werkingsprincipe. Eddystone beacons werken zoals QR tags: na detectie door de smartphone sturen ze een url door die dus een webpagina of een specifieke applicatie opstart. Eddystone beacons zitten veel dieper verweven in de nieuwe Google Nearby Api en hebben de veiligheid en configuratie een stuk eenvoudiger gemaakt. Bestaande Bluetooth LE beacons kunnen Eddystone compatibel worden met een eenvoudige firmware update.
Toepassingsgebieden
Sinds de lancering zijn er al heel wat projecten met iBeacons uitgevoerd in verschillende sectoren.
De meeste cases vinden we terug in de retail. Daar worden beacons vooral gebruikt om promoties of relevante informatie aan te bieden wanneer klanten een winkelschap of product naderen. Maar ze worden ook ingezet bij getrouwheidsprogramma’s, product tagging, sharing, gamification en tal van andere zaken die aanzetten tot een aankoop.
Daarnaast kunnen verkopers via beacons snel informatie opvragen over de klant: interessegebieden, vorige aankopen, aantal winkelbezoeken,...
Ook voor toerisme, musea en educatieve projecten worden beacons veel gebruikt. Zo hebben we, The Reference/mobile, een project ontwikkeld voor het Concertgebouw Brugge waarbij we iBeacons gebruikten in een interactieve installatie ter illustratie van geluiden uit de Grote Oorlog. In deze specifieke toepassing hadden we het iBeacon concept omgekeerd. Toen stopten we iBeacons in 5 verschillende paukenstokken waarmee mensen rondliepen. Er stond een iPhone op een vaste locatie, omgeven door obussen. Vervolgens konden bezoekers met de stokken op de obussen slaan. De iPhone mat constant de afstand van de iBeacons en leverde alle slimme logica. Dit zorgde ervoor dat bezoekers zelf een opmerkelijke geluidenbibliotheek afspeelden: een explosieve klanklawine, zoals die tijdens de eerste Wereldoorlog op de oren van soldaten en burgers werd afgevuurd.
Daarnaast stuurde de iPhone een rookmachine aan. Die schoot in gang van zodra een bezoeker een bepaalde combinatie met de stokken vormde. Een complete overdondering voor het zicht en gehoor, zeg maar.
Een van de mooiste cases vind ik nog altijd deze van Nivea. Zij publiceerden een jaar geleden een advertentie met een papieren armbandje. Ouders konden dit bandje uit het tijdschrift scheuren en rond de arm van hun kind binden. In het armbandje zat een low budget beacon, gekoppeld aan een Nivea applicatie die mama of papa moesten downloaden. Eenmaal op het strand kregen de ouders een melding op hun smartphone wanneer hun kind buiten een vooraf gedefinieerde zone ging. Kortom, een ideale mix tussen marketing, functionaliteit, innovatie en originaliteit.
Waarom komen iBeacons zo moeilijk van de grond?
Sinds 2014 zijn er heel wat initiatieven met iBeacons geweest. Toch zien we dat ze niet op grote schaal doorbreken. Volgens mij komt dit door volgende oorzaken:
Beacons worden ingezet puur voor het innovatieve karakter. Diezelfde fout vinden we terug bij QR tags. Ze vormen een trend en moeten ingezet worden, vaak geïnitieerd door marketingafdelingen. Over de meerwaarde en het nut wordt helaas minder lang nagedacht, met alle gevolgen van dien. Vaak vervallen beacon-concepten in het tonen van een generiek ongepersonaliseerd bericht of een actie die je simpelweg in de applicatie kon uitvoeren. Waarvoor dus absoluut geen beacons nodig waren. Net zoals bij QR tags ontbreekt vaak de originaliteit en krijgen we te maken met een povere uitwerking en implementatie.
Eindgebruikers gaan vaak in interactie met beacons uit nieuwsgierigheid en verwachten een buitengewoon effect. Meestal is het echter een slechte ervaring of ‘is het dit maar?’-gevoel en verdwijnt de drang om beacons nog verder te gebruiken. De kracht zit echter in functionele diensten die onmiddellijk een duidelijke meerwaarde leveren.
Bezorgdheid over de privacy vormt evenzeer een drempel voor deze nieuwe technologie. Precieze lokalisatie via smartphones, gerichte persoonlijke aanbiedingen, gedetailleerde kennis over koopgedrag… Het zijn zaken waar mensen schrik voor hebben. En beslist als ze niet onmiddellijk de meerwaarde zien of begrijpen.
Het is daarom uiterst belangrijk om in de winkel en app duidelijk kenbaar te maken dat er gebruik wordt gemaakt van beacons. Waarom en waarvoor je ze als handelaar precies inzet. Met daarbij een woordje uitleg waarom klanten hun locatiedetectie moeten activeren, wat ze precies mogen verwachten, waarom ze het zouden moeten doen en hoe ze het eenvoudig kunnen uitzetten. Allemaal essentieel voor een goede adoptie. Laat zeker weten dat beacons enkel je locatie traceren in de winkel en nergens anders. Niet iedere gebruiker weet immers hoe het technisch allemaal in elkaar zit.
Technologische beperkingen zijn een rem op een grootschalige uitrol. Het is een feit dat je met beacons vandaag voornamelijk iPhone gebruikers bereikt. Door de overspoeling van de Android markt met vaak goedkope Chinese toestellen is de fragmentatie van hardware en besturingssysteem versies nog verder toegenomen.
De garantie dat een Android toestel beacon compatibel is, blijft wazig. Daarnaast is er compatibiliteit- en kwaliteitsverschil in de beacon hardware, maar ook bij de SDK’s om de beacons te detecteren en configureren. Als het resultaat van de technologie niet voorspelbaar is, en het systeem niet goed werkt, schrik je eindgebruikers af.
Onzekerheid over de toekomstige technologie. Beacons installeren brengt kosten met zich mee: de hardware, aanmaak of aanpassingen aan de mobiele applicatie, de configuratie, de marketing, onderhoud,... Het gaat om nieuwe technologie die eigenlijk, sinds de lancering in 2013, weinig aandacht gekregen heeft van Apple. Ze hebben een aantal testen gedaan in hun eigen Apple Stores. Even gesproken over een nieuwe generatie iBeacons die moesten voldoen aan een aantal opgelegde hardware specificaties. Maar grote nieuwigheden hebben we niet meer gezien.
Wacht Apple met nieuwe functionaliteiten omdat ze er zelf niet meer in geloven? Hebben ze misschien een nieuwe technologie ontwikkeld, zodat je geen iBeacons meer nodig hebt om indoor location tracking te doen in combinatie met hun Apple Maps? Allemaal onduidelijkheden die ervoor zorgen dat bedrijven wachten om op grote schaal beacons uit te rollen.
Conclusie:
Het is vandaag moeilijk om te oordelen of beacons in de huidige vorm verder zullen blijven bestaan. En of de al uitgevoerde implementaties overeind zullen blijven op basis van hun gebruik, ROI en meerwaarde voor eindgebruikers. Ik geloof sterk dat beacons een essentiële bouwsteen is in het volledige IOT-verhaal en dat dit alles nog verder moet groeien. Maar evengoed dat heel wat eindgebruikers nog niet klaar zijn om zich volledig open te stellen voor proactieve, contextgevoelige en sterk gepersonaliseerde diensten.
Daardoor wordt er voorzichtig omgesprongen met context awareness en het tonen van relevante informatie op basis van het gebruikersprofiel. Het is net daar dat de meerwaarde van beacons zitten: functionele diensten die onmiddellijk een meerwaarde kunnen geven. Op het juiste moment, zonder interventie en information overload van de eindgebruiker. De technologie is er klaar voor... jij ook?
