Wat is de impact van een onderneming op de maatschappij? Moeilijk te meten, en uit een studie van Vlerick blijkt dat het imago van grote ondernemingen in Vlaanderen heel wat lager scoort in vergelijking met omliggende landen. En dat net terwijl die ondernemingen op wereldvlak toonaangevend zijn op vlak van duurzaamheid en innovatie. “Door jongeren te laten zien wat de impact van deze bedrijven is, richten we onze blik radicaal naar de toekomst”, zegt Vlaams minister-president Jan Jambon.

“Als alle staalfabrikanten zo efficiënt zouden produceren als ArcelorMittal, dan zou dat dezelfde impact hebben dan als iedereen wereldwijd met een elektrische auto zou gaan rijden”, zegt Manfred Van Vlierberghe, CEO van ArcelorMittal Belgium, tegen de groep studenten tegenover zich. Het 1ste jaar Graduaat Elektromechanische Systemen (HoGent) is zichtbaar onder de indruk van hun bezoek aan de Gentse site van de staalproducent. Ze hebben er net een ritje op zitten naar de baanbrekende installatie die ArcelorMittal er aan het bouwen is om een deel van de productiegassen om te vormen tot bio-ethanol.

Duurzaam DNA

De groep is er op uitnodiging van de Vlaamse Ondernemers, dat 19 werkgevers- en sectororganisaties vertegenwoordigt. Denk maar aan Voka, Fedustria, Agoria, Fevia en Essencia. “In het klimaatbeleid krijgen bedrijven snel de zwartepiet doorgespeeld”, aldus de Vlaamse Ondernemers. “Maar er zijn zoveel voorbeelden van bedrijven waar duurzaamheid echt deel uitmaakt van het DNA, dat we ze moeten tonen.” Daarom bezoeken vijf Vlaamse ministers, samen met leerlingen en studenten, deze maand 10 Vlaamse topbedrijven die van duurzaamheid een absolute prioriteit hebben gemaakt: ArcelorMittal Belgium, Volvo Cars Gent, Wienerberger, Campine, Siemens, Colruyt, Unilin, Agristo, Borealis en Out of Use.

Waar moet ik tekenen?

Vlaams Minister-president Jan Jambon gaf de aftrap bij ArcelorMittal Belgium met studenten van HoGent, en bij Volvo Cars samen met het 6de jaar Elektromechanica (Campus De Toren, Oostakker). Ook die laatste kunnen hun enthousiasme moeilijk voor zich houden bij afloop van het bezoek. “Ik denk dat geen enkele van de studenten die vandaag hebben meegevolgd er nog aan twijfelt dat onze Vlaamse bedrijven wereldtop zijn in klimaatvriendelijk produceren én in het ontwikkelen van technologieën die effectief kunnen bijdragen tot het klimaat”, aldus Jambon.

Perceptie vs realiteit

Het doel van de roadshow is om jongeren samen te brengen met ondernemers en beslissingsnemers. In de eerste plaats laat het de bedrijven toe om een aantal misvattingen de wereld uit te helpen. Uit een recente Vlerickstudie blijkt dat het imago van grote ondernemingen in Vlaanderen heel wat lager scoort in vergelijking met omliggende landen. En dat net terwijl die ondernemingen op wereldvlak toonaangevend zijn op vlak van duurzaamheid en innovatie. “We willen jongeren laten zien dat de industrie niet de grote verstoorder is”, zegt Caroline Van De Velde, CEO van Wienerberger. “Maar dat die net meewerkt om tegen 2050 energieneutraal te zijn.”

Terwijl die ondernemingen op wereldvlak toonaangevend zijn op vlak van duurzaamheid en innovatie. We willen jongeren laten zien dat de industrie niet de grote verstoorder is, maar dat die net meewerkt om tegen 2050 energieneutraal te zijn

Tijdens de bedrijfsbezoeken komen heel wat kritische vragen, over de schaalbaarheid en concurrentiekracht van duurzame initiatieven. Alsof de jongeren nog niet echt kunnen geloven dat inzetten op duurzaamheid en innovatie echt de oplossing is voor de wereld waarin ze leven. “We zijn zo gewoon aan negatieve berichtgeving”, zegt Jambon. “Dat een boodschap van hoop en vertrouwen even moet wennen. Onze bedrijven hebben geen zendingsopdracht, ze zetten in op nieuwe technologieën en op verantwoord ondernemen omdat dat nu eenmaal een gezonde business case is. Het is een perceptieomslag die we nog volop aan het maken zijn: dat het kan. En dat we het al volop aan het doen zijn.”

STEM for life

Een tweede ambitie van de roadshow is om meer jongeren te overtuigen om voor STEM-richtingen te kiezen. Het is geen toeval dat alle leerlingen en studenten die aan het initiatief deelnemen een dergelijke richting volgen. STEM staat voor Science, Technology, Engineering & Mathematics, en wordt als verzamelnaam gebruikt voor de skills die we nodig hebben om oplossingen voor de toekomst te realiseren. Elk jaar kiezen meer jongeren voor STEM-opleidingen, maar dat cijfer moet nog omhoog, benadrukken de Vlaamse Ondernemers. “We zijn overtuigd dat het technische profielen zijn die de hele klimaattransitie kunnen en zullen waarmaken”, zegt Van Vlierberghe van ArcelorMittal. “Door te doen in plaats van te praten en dit samen met de bedrijven.”

We zijn overtuigd dat het technische profielen zijn die de hele klimaattransitie kunnen en zullen waarmaken, door te doen in plaats van te praten en dit samen met de bedrijven

Dat is wat de Vlaamse Ondernemers willen doorgeven aan de aanstormende generaties. “Of je nu zelf een bedrijf opstart, of je gaat werken voor een multinational met een missie, we hopen dat je als jongere beseft dat je heel wat toekomstmogelijkheden hebt met impact”, zeggen de Vlaamse ondernemingen.

Gemakkelijk duurzaam

De bedrijven zijn alvast opgetogen over de jongeren die ze hebben ontmoet. “Ik vond het geweldig dat dit georganiseerd werd. Het is voor ons enorm interessant om in contact te komen met de jongeren en te zien hoe zij reageren op de initiatieven die wij nemen”, zegt Stefan Goethaert, directeur productie en kwaliteit bij Colruyt Group.

“Het viel op dat zij echt vooruit kijken en kritisch durven zijn voor onze innovaties. Dat is wat we nodig hebben naar de toekomst toe: jongeren die kunnen voortbouwen op wat er bestaat, maar ons ook uitdagen om nog verder te gaan.”

Wim De Vos, CEO van afvalverwerker Campine, valt hem bij. “Wat me het meest bij zal blijven van het bezoek van de jongeren is dat ze hun bekommernis over het klimaat combineren met zin voor wetenschappelijk realisme. In plaats van doemdenken zetten ze in op oplossingsgericht denken”, zegt De Vos.

De jongeren zelf verbazen zich dan weer over de eenvoud van sommige oplossingen, zoals de leerlingen van 5 STEM (Heilig Graf Turnhout) die baksteenproducent Wienerberger bezochten. “Het is mooi om te zien wat de impact is van het verkleinen van een baksteen met enkele centimeters, of hoe je bakstenen eenvoudig kan hergebruiken door ze te vermalen en opnieuw te verwerken”, zegt een leerlinge. “In onze lessen zijn we heel veel met duurzaamheid bezig, en in het combineren van verschillende disciplines om tot nieuwe oplossingen te komen. Het is goed om te zien dat er heel veel manieren zijn om tot iets beters te komen.”

Herbeleef de bezoeken aan de bedrijven via de vlogs van Technopolis en op www.detoekomstwerkt.be