Deze technologie-experte legt een van de grootste pijnpunten van onze hedendaagse technologie bloot:

Rana June. (Foto door: MEDIALAAN)

Dat Rana June een opvallende aanwezigheid heeft, valt niet te ontkennen. Niet alleen vanwege haar elektrisch blauwe haar, maar ook vanwege wat ze te zeggen heeft. June aarzelt namelijk niet om te zeggen waar ze in gelooft. Ze beschrijft zichzelf als een technoloog, een kunstenaar en een humanist- "in die volgorde". Want haar eerste liefde is altijd technologie geweest. Nu ziet June een gelegenheid voor techbedrijven om empathie en emotioneel bewustzijn in hun producten op in te bouwen om hun gebruikers beter van dienst te zijn - en uiteindelijk ook winstgevender te worden.

De digitale empathiecrisis is daar

"Ik geloof dat we aan de rand staan van een digitale empathiecrisis", vertelde ze ons tijdens haar lezing op Fuel in Brussel, georganiseerd door MEDIALAAN. "Kijk naar alles wat er met Facebook gebeurd is, inclusief de golf van negatieve emoties rond de gelekte consumentengegevens. Maar de waarheid is dat we al lang geleden dit pad zijn opgegaan. Omwille van Facebooks technologische beslissingen – overigens onschadelijk op dat moment -, hebben we alleen een grootschalige, gestandaardiseerde methode om met digitale inhoud om te gaan. We 'vinden het leuk', maar je kan het spectrum aan menselijke emoties niet simpelweg reduceren tot een like. Uiteindelijk erkende Facebook dat deze binaire classificatie niet genoeg was, maar helaas, hun oplossing om een ​​reeks gevoelens te representeren door te evolueren van de like naar zes basisemoji, geeft nog altijd niet de nuance die emoties hebben weer."

"Het is een begin natuurlijk, maar vooruitgang kan je het moeilijk noemen. Integendeel: mensen hebben sinds het begin der tijden afbeeldingen gebruikt om gevoelens weer te geven. Het is schokkend om te zien dat we simpelweg teruggekatapulteerd naar de tijd van de Egyptenaren en hun hiërogliefen! Facebooks distillatie van onze emoties in een gestructureerde en rudimentaire indeling is te danken aan het feit dat het goed is voor hun bedrijfsmodel, want het is gemakkelijk. Maar dat maakt het nog niet juist om te doen. Ik geloof dat we, als technologie-industrie, beter moeten doen", predikt June.

"We kunnen niet zomaar beslissingen nemen zoals deze zonder alle schoonheid van menselijke emotie teniet te doen. Gevoelens zijn niet binair. Technologie probeert ons bestaan vandaag ​​te vereenvoudigen in gemakkelijk te categoriseren vakjes. En dat komt omdat niemand is verantwoordelijk geweest is voor het creëren van empathie in de producten. Facebook is over niet de enige die zich daar schuldig aan maakt - bijna alle grote technologiebedrijven lopen enorm achter in hun ontwikkeling van empathische systemen", vertelt June.

Van 2D naar 3D emotie

"We hebben op dit exacte moment in de technologische ontwikkeling de kans om de eenvoudige emoties die deze tools en platforms ons bieden te verwerpen en gevoelens te weerspiegelen zoals ze in het echte leven zijn. Ik noem dit de verschuiving van 2D naar 3D digitale emotie."

"Het goede nieuws is dat enkele van de technologieën die deze evolutie mogelijk zullen maken, nu al overal om ons heen bestaan. Neem bijvoorbeeld de iPhone X. Vanwege hun integratie met een gezichts-coderingsbibliotheek, heeft dit apparaat het vermogen om emoties te detecteren via gezichtsuitdrukkingen. Tegenwoordig wordt het gebruikt voor flauwe en vermakelijke redenen, zoals Animoji (emoji die je gelaatsuitdrukking imiteert, nvdr.). Maar eigenlijk hebben we nu een krachtig apparaat in onze handen dat is uitgerust met software die herkent of we nu lachen of fronsen. Wat een ongelofelijke kans om deze functionaliteit in te bouwen in de apps en producten die we creëren!", beschrijft June enthousiast.

"En fitnesstrackers zoals Fitbit, geloof het of niet, bevatten een bijna identieke sensorreeks die dezelfde fysiologische reacties meten als een leugendetector. Dat is een extreem krachtige emotietechnologie die we kunnen gebruiken om te meten hoe we ons gedurende de dag voelen. Hoe stress ons beïnvloedt, wat ons gelukkig maakt en hoe we leren onze emoties te beheersen. De technologie die nu beschikbaar is, vertegenwoordigt de exacte basis van het emotionele web. Dat gaat veel eerder gebeuren dan je zou denken. In de komende 5 tot 10 jaar emotioneel bewustzijn in alle digitale producten zal worden ingebouwd", voorspelt June.

Hallo, Alexa

"Dankzij de opkomst van spraaktechnologieën en onze interacties met AI, lijken technologie en computers alsmaar menselijker te worden. Maar we hebben niet genoeg oog voor de gevolgen van de manier waarop we deze AI geprogrammeerd hebben. Technologiebedrijven zijn enkel bezig met de dagelijkse ratrace. Hoeveel kunnen we verkopen, hoe snel kunnen we schalen, ... en dat is een risico," waarschuwt June.

"Amazons Alexa is hiervan een goed voorbeeld. Amazon heeft hun AI een menselijke naam gegeven, maar de manier waarop we met Alexa omgaan, is zo onmenselijk als maar kan zijn. We blaffen onze bevelen naar het ding, zonder enige vorm van respect. Niet dat een robot dezelfde gevoelens heeft als een mens, maar het geeft ons een free pass om dit gedrag in ons dagelijks leven te vertonen, omdat we het in de praktijk toestaan via onze technologie. Social media en het internet hebben ons geconditioneerd om te denken dat we het middelpunt van de wereld zijn. We zijn gewend geraakt aan de chemische reacties, de dopamine en serotonine, die we krijgen van likes en comments. Het zou een heel interessant experiment zijn om te zien wat er zou gebeuren als Siri zou stoppen met het gehoorzamen van je bevelen als je te vaak te respectloos geweest bent."

Volgens June wordt het hoog tijd dat we diep nadenken over onze behandeling van robots en AI, en wat dat zegt over ons als menselijke wezens. "Neem bijvoorbeeld Westworld (dystopische serie over een robotpretpark, nvdr.). Het idee daar is dat je alles kan doen met een robot en ermee wegkomt. Je kan er bijvoorbeeld een robot vermoorden zonder gevolgen, en hoewel je een niet-menselijk iets doodt, dood je wel iets. In ons dagelijks leven begrijpen we al duizenden jaren dat dit soort gedrag verkeerd is. Omdat we dit als soort moreel bepaald hebben, zijn we niet bereid dit gedrag te accepteren. Het maakt niet uit wie of, in dit geval, wat je hebt gedood. Je hebt iets gedood. Ik geloof dat we onze morele waarden moeten bepalen in relatie tot AI, voordat het voor ons bepaald wordt."

Doodsbedreigingen op YouTube

"Persoonlijk geloof ik dat het gebrek aan empathische systemen het slechtste in de mensheid naar boven haalt. Ik geloof oprecht dat mensen inherent goed zijn, maar hoe 'echter' technologie wordt en hoe menselijker onze interacties ermee worden, hoe erger onze gedragingen op de geanonimiseerde, niet-empathische platforms lijken te worden. En ja, AI is iets levensloos, en ik pleit hier niet voor zoiets als 'rechten voor AI'. Ik zou niet eens weten waar te beginnen als we die kwestie zouden aanpakken, noch is het iets wat mij het meest zorgen baart. Maar de mogelijkheid niet hebben om de emoties van de gebruiker te incorporeren, houdt technologieën tegen om door te stoten naar het volgende niveau van mens-computerinteractie. "

De onderneemster mocht zelf al aan de lijve ondervinden dat het internet niet altijd een plaats is van liefde en vreugde. Een paar jaar geleden werd ze in sneltempo internet famous omdat ze internationaal optrad als 's werelds eerste' iPad dj '. Iets waar de Amerikaanse helaas ook veel kritiek op kreeg. "YouTube-reacties etaleren het ergste van de mensheid, grotendeels vanwege de anonimiteitscomponent", vertelt ze daarover. "De onpeilbare haat en zelfs de doodsbedreigingen die ik kreeg omdat ik muziek maakte met een iPad, dat kan je je haast niet voorstellen."

"Ken je het gezegde: 'The first one through the wall always gets bloody'?"Dat is haast mijn levensmantra. Ik geloof graag dat ik een creatief, inventief persoon ben, en ik heb altijd mijn visie nagestreefd, ongeacht de kans op succes."

"Helaas is elk nieuw idee dat ik tijdens mijn carrière ontwikkeld heb, vergezeld geweest van een stroom van haat. Misschien omdat ik iets nieuws probeerde. En nu, op dit moment in mijn carrière, voelt dat frustrerend voor mij. Ik wou dat we als samenleving wat vaker zouden zeggen 'hij of zij heeft iets nieuws uitgeprobeerd, laten we hem of haar gewoon proberen.' En als het niet lukt, moeten we niet meteen met de vinges wijzen en zeggen: 'Ik heb het je toch gezegd '. Niet iedereen heeft de moed om nieuwe dingen uit te proberen, maar het is oh zo gemakkelijk om degenen aan te vallen die het wel aandurven."

Mag er nog een beetje empathie zijn?

Dat June een groot voorstander is van technologie met een vleugje empathie blijkt duidelijk uit haar gepassioneerde speech. Volgens June wordt het hoog tijd dat de grote technologiebedrijven ook op dat vlak verantwoordelijkheid gaan nemen: "Het is de beste tijd ooit om op planeet Aarde te zijn, grotendeels dankzij de technologische vooruitgang. Ik denk niet dat we iPhones of Facebook moeten verbieden, maar ik geloof dat de technologische industrie een verantwoordelijkheid heeft om meer empathie in te bouwen in de dingen die ze maken."

"Dat zal verschillende vormen aannemen voor verschillende technologieën. Soms kan het iets heel eenvoudigs zijn, zoals Alexa meer emotioneel bewust laten worden, dankzij het vermogen om via audio-emotieanalyse te detecteren of je boos, blij of sarcastisch klinkt. Alleen al het erkennen van alle verschillende emotionele categorieën zou een drastische stap vooruit betekenen in de manier waarop technologie en mens met elkaar omgaan."

"Mijn argument is dat elk bedrijf een afdeling zou moeten hebben, of op zijn minst iemand in het productteam ,wiens specialiteit empathie is. Als je producten ontwikkelt die door miljoenen mensen gebruikt worden, lijkt het mij dat dat maar een kleine inspanning. Als grote technologiebedrijven dit aspect blijven negeren, zullen wij als maatschappij de prijs betalen."

We zijn emotionele wezens

Na al dat praten over AI, vraag ik me af wat de Amerikaanse denkt over de voorspellingen dat robots binnenkort al onze banen op de werkvloer zullen overnemen. "Mensen worden constant vervangen door robots, maar volgens mij is dat iets positiefs", zegt ze. "Weinig mensen willen zware handenarbeid of triviale, repetitieve taken uitvoeren. Met behulp van robots en automatisering gaan veel van deze ongewenste banen verdwijnen. In eerste instantie maakt dat mensen bang omdat ze niet zeker weten wat de toekomst van werk zal zijn. Als je naar de feiten kijkt, kan de kwaliteit van ons leven verbeteren door technologische vooruitgang. Maar we moeten er wel op voorbereid zijn", waarschuwt June.

"Het feit dat we emotionele wezens zijn, moeten we eerder koesteren en vieren dan proberen te negeren of weg te stoppen. Onze emoties maken creativiteit mogelijk, en echte, authentieke creativiteit is naar mijn mening iets dat AI nooit zal kunnen vervangen. Onvermijdelijk zal er AI komen die in staat zal zijn om kunst te maken. We zien hier nu al het begin van, maar AI zal nooit iets zal voelen door het werk dat het creëert. AI stop geen deel van zichzelf in het kunstwerk. Als we onze menselijkheid willen behouden, terwijl we doorgaan met het digitaliseren van ons leven, geloof ik dat het noodzakelijk is om onze emoties te onderzoeken en te gebruiken."

June voert dat laatste ook in de praktijk uit met haar bedrijf Lightwave. Ze creëert er emotie-gedreven technologie, samen met haar gepassioneerde team van kunstenaars, ontwerpers, ingenieurs en neurowetenschappers. Een paar jaar geleden organiseerden June en Lightwave bijvoorbeeld een 'bio-reactive concert' met Pepsi. De aanwezigen kregen een op maat ontworpen polsbandje met sensoren, die gegevens bijhouden zoals lichaamstemperatuur en bewegingsniveaus. 

Lightwave bouwde vervolgens een algoritmisch datamodel gestoeld op het enthousiasme van de concertgangers. June’s technologie kon niet alleen meten bij welke nummers het publiek het meest uitbundig reageerde, maar de feestgangers konden ook confettimachines activeren of beloond worden met gratis drankjes, zolang ze maar hard genoeg dansten. De technologie was zo geïntegreerd in het concert dat zelfs A-Trak, de headliner, pas op het podium kwam toen het publiek luid genoeg juichte om hem te 'ontgrendelen', zoals in een videogame. Hoe het er precies aan toe ging, kan je hier zien:

"Mijn manier van werken komt eigenlijk neer op het volgende: ik maak de dingen die ik zelf graag zou willen gebruiken", vertelt June. "In dit geval speelde ik zelf honderden concerten in allemaal verschillende steden en had ik het moeilijk mijn publiek de best mogelijke ervaring te geven, omdat ik niet over de nodige data beschikte. Als liefhebber van dance music, dacht ik dat het erg cool zou zijn om naar een show te gaan waar dansen en engagement een toffe nacht mogelijk maken. Ik hield van het idee om van de concertervaring meer een spel te maken, gamification als het ware, en het digitale met fysieke ervaringen te verbinden. Ik denk altijd: 'Als ik dit leuk vind, als dit iets is waarvan ik voel dat het belangrijk is of zou kunnen helpen dingen beter te maken voor mensen, dan weet ik zeker dat er anderen zullen zijn die dat ook denken'. Ik denk dat dat een goede richtlijn is om je als technoloog aan vast te houden. "

De ziel van het ondernemen

"Ik hou ervan om als eerste iets nieuws te proberen, iets dat zo gek is waarvan mensen zeggen: 'dat is onmogelijk, je zult nooit slagen.' Dat is op zichzelf al bijna een reden om het te doen! Ik hou van de uitdaging om de grenzen van technologie te verleggen, maar tegelijk ook mijn persoonlijke grenzen te doorbreken. Dat is wanneer doorbraken plaatsvinden. Al zou dat niet de belangrijkste reden mogen zijn om dat te doen. Je moet het werk vooral doen omdat je gelooft dat andere mensen voordelen zullen halen uit je idee."

"Voor mij gaat ondernemerschap over dapper genoeg zijn om een ​​situatie te creëren waarin je iets nieuws doet dat mogelijk kan mislukken, en zo kwetsbaar te zijn dat je uit die lessen op een volwassen manier kan leren. Wie niet dapper genoeg is, zal nooit iets nieuws proberen. Soms gaan dingen verkeerd. In mijn geval heb ik zoveel situaties meegemaakt waarbij de dingen niet gegaan zijn zoals ik verwacht had. Maar elke dag ontvang ik berichten van mensen over de hele wereld die me vertellen dat het werk dat ik gedaan heb hen heeft geïnspireerd, of hen op een nieuwe manier over technologie heeft laten nadenken, en dat motiveert me om door te gaan. In mijn ervaring is de ziel van ondernemerschap passie en doorzettingsvermogen."

"Dat gevoel is ook de reden waarom ik de rest van mijn leven ondernemer blijf", vertelt June grif. "Als een van mijn bedrijven me veel rijkdom zou brengen, geloof ik nooit dat ik zou stoppen met werken en dan op een eiland zou vertoeven voor de rest van mijn leven. Iemand als Elon Musk is een fantastisch voorbeeld daarvan. Hij heeft al ontzettend veel geld verdiend door zijn bedrijven in de loop der jaren te verkopen, maar is hij aan het chillen op een zonnig eiland? Nee, hij slaapt op een gammele sofa in zijn Tesla-fabriek, omdat hij de toekomst wil bouwen. Ik zeg al jaren dat we elke dag een kans hebben om de toekomst uit te vinden. Ik denk dat de meeste mensen echter niet de durf en de veerkracht hebben die nodig zijn om dat te doorzien. "

"Als ondernemer, maar ook als technoloog, moet je echt leren veerkrachtig te zijn zonder bitter te worden door tegenslagen", concludeert Rana June. "De producten die we bouwen, bevatten altijd een stukje van onszelf, of we het nu beseffen of niet. Ik wil niet weten wat er gebeurt als dat stukje bitter en boos blijkt te zijn. Degenen die de toekomst uitvinden, hebben de kans om een betere toekomst dan vandaag te bouwen. Waarom zouden we die kans niet benutten om de wereld te creëren waarin we willen leven?"