Zo geef jij straks een killer presentatie: 6 tips

Moet je binnenkort een presentatie geven? En heb je al stress bij de gedachte alleen? Of weet je niet goed waar te beginnen? Vrees niet langer! Want hieronder hebben we zes tips voor je opgesomd:

Frame je verhaal

Een verhaal of presentatie kan je pas overtuigend brengen als je iets zinnigs te vertellen hebt. Vervolgens bepaalt de manier waarop je het verhaal brengt of je presentatie slaagt. Als je de tekst van je presentatie opstelt, is het belangrijk om je verhaal te in woorden te gieten, te selecteren wat echt van belang is en het begin, einde en slot van je verhaal af te bakenen.

Zie het als volgt: je neemt je publiek mee op een reis. Ze moeten zodanig in het verhaal opgaan dat ze het mee beleven. Het is belangrijk om de aandacht van het publiek vast te houden. Hoe doe je dat?

Op het moment dat je je presentatie voorbereidt, stel je jezelf de vraag: Wie is mijn publiek en wat weet het publiek al over mijn onderwerp? Die vraag is noodzakelijk om te beslissen welke begrippen en details je in je verhaal kan opnemen. Als je bijvoorbeeld een jargon gebruikt dat enkel experts van het onderwerp hanteren, terwijl je praat voor een publiek vol leken, dan zal je publiek snel afhaken. Maar ook omgekeerd: als je zaken vertelt die je publiek al weet en logisch vindt, dan gaan ze ook afhaken. De eerste must om een presentatie op te stellen, is dus: ken je publiek!

Het grootste probleem tijdens het schetsen van een presentatie, is dat sprekers te veel (details) willen vertellen. Ze slagen er niet in om de hoofdzaken van de bijzaken te onderscheiden. Het is bijvoorbeeld onmogelijk om heel je carrière samen te vatten in een presentatie. Je moet info selecteren. Als je alles wat je weet over een onderwerp in één presentatie wil stoppen, loopt het fout. Goeie sprekers zeggen ook niet alles letterlijk, maar laten het publiek zelf zaken ontdekken en conclusies trekken.

Kwaliteit gaat boven kwantiteit: Vertel enkel zaken die je kan illustreren met een voorbeeld. Voorbeelden en anekdotes zorgen ervoor dat de presentatie duidelijk is en beletten dat een presentatie saai wordt. Ga in de diepte, niet in de breedte. Het gaat niet om: zoveel mogelijk vertellen, maar om: zo goed mogelijk vertellen. Weid bijvoorbeeld niet uit over heel jouw studieveld, maar vertel enkel over het deeltje waarin je een bijdrage hebt geleverd of een vooruitgang hebt geboekt.

In het algemeen vinden mensen lezingen over organisaties en bedrijven redelijk saai. Ideeën en verhalen daarentegen wekken hun interesse. Daarom is het belangrijk om als bedrijf niet puur je prestaties op te sommen in een presentatie, maar bijvoorbeeld: ervaringen te delen, uit te leggen welke problemen het bedrijf aanpakt, enzovoort.

Als een presentatie niet succesvol is, is dat bijna altijd te wijten aan de framing: de structuur van de presentatie zit niet juist, de spreker onder- of overschat het niveau van het publiek, of hij/zij gebruikt niet voldoende voorbeelden en anekdotes.

Plan de overdracht

Eens de framing in orde is, kan je je focussen op de overdracht. Er bestaan drie grote manieren waarop je een presentatie kan overbrengen: je kan de integrale tekst aflezen, kernwoorden op een blaadje schrijven als houvast of heel je tekst vanbuiten leren.

Eén belangrijke tip is: lees je tekst niet gewoon af. Mensen merken het en het schept een afstand. De connectie met je publiek gaat verloren. Je kan dan ook geen open houding aannemen ten opzichte van je publiek, want je bent vooral bezig met de tekst.

Het is nog altijd de beste optie om je tekst te memoriseren. Daarvoor is natuurlijk wel tijd nodig en niet iedere presentatie is die grote tijdsinvestering waard. Als je ervoor kiest om de tekst vanbuiten te leren, is het cruciaal dat je de tekst écht rats vanbuiten kent, want het valt op als een spreker zijn draad verliest.

Let op je houding

Voor onervaren sprekers is dit vaak de moeilijkste opdracht: op een podium staan, met een rechte rug, zonder te friemelen aan de kleren of het haar. Het vraagt dan ook wat training om met een juiste houding voor een publiek te staan. Wat is een goeie houding? Meerdere antwoorden zijn juist. Beweeg niet te veel met de heupen, recht je rug, je mag gerust ook wat rondwandelen tijdens je presentatie en handgebaren gebruiken. Zo kom je natuurlijker over.

De belangrijkste fysieke handeling op het podium is echter oogcontact maken. Zoek vijf of zes vriendelijke mensen die op verschillende plaatsen in het publiek zitten en kijk hen af en toe in de ogen terwijl je spreekt. Doe alsof die mensen vrienden zijn die je in jaren niet gezien hebt en op de hoogte brengt van wat je doet op het werk. Oogcontact is ongelofelijk krachtig. Zelfs als je je tekst afleest, is het slim om toch af en toe de tijd te nemen om iemand in de ogen te kijken.

Nog een belangrijk aspect is de toon waarop je spreekt. Sommige sprekers willen autoritair, wijs, krachtig of gepassioneerd overkomen, maar vaak is het beter om niet te sterk af te wijken van hoe je anders praat. Anders komt het geforceerd over. Als je gewoon jezelf bent, ben je meestal het overtuigendst. Als je spreekt zonder intonatie - wat een risico is als je je tekst vanbuiten leert - komt je presentatie saai over.

Overwin je angst en zenuwen

Over het algemeen maken mensen zich te veel zorgen om stress. Nerveus zijn is geen ramp. Het publiek verwacht dat je stress hebt. Het is een natuurlijke reactie van het lichaam die zelfs je prestatie kan verbeteren! Stress houdt je namelijk alert en geeft je energie. Blijf dus ademen, het komt goed.

Mensen slagen er vaak in om hun nervositeit te verbergen, waardoor het lijkt alsof jij de enige persoon bent die lijdt onder stress. Niets is echter minder waar.

De reden dat je angstig bent, heeft vaak niets te maken met het spreken voor veel mensen, maar wel met het risico op een publieke vernedering. Je bent bang dat mensen negatieve dingen over je zullen denken. Gelukkig zijn er heel wat trucjes om die angst te overwinnen. Ten eerste kan je je tekst veel oefenen en opzeggen, zodat je vertrouwen krijgt dat je het kan. Ten tweede kan je het idee in je hoofd houden dat iets voorstellen los hangt van jezelf voorstellen. Het succes van je presentatie is onafhankelijk van welke kleren je aan hebt, hoe wit je tanden zijn of zelfs hoe slim of zelfverzekerd je lijkt. Het heeft alles te maken met: hoe goed heb je je idee kunnen overbrengen? Is het gelukt om je idee over te brengen en je punt duidelijk te maken?

Soms kan het ook helpen om gewoon toe te geven aan je publiek dat je stress hebt. Zo laat je je kwetsbaarheid zien en dat wordt vaak geapprecieerd door het publiek. Vaak treedt het publiek op als supporter als ze weten dat je zenuwachtig bent.

Het kan ook helpen om je presentatie te starten met een verhaal. Een verhaal is perfect om de aandacht van je publiek te trekken en daarnaast ook een manier om zelf tot rust te komen. Een verhaal is vaak makkelijker te onthouden dan een reeks informatie en je krijgt er vaak meer (positieve) respons op van je publiek.

Annett Grant, oprichtster en coach van Executive Speaker, zei ooit: "Focus op ideeën, niet op woorden. Als je je focust op je woorden, dreig je nog dieper weg te zakken in angst. Als je je daarentegen focust op ideeën, kan je je gedachten laten stromen." Probeer een verhaal te vertellen aan het publiek zoals je een verhaal vertelt aan een vriend: daar bereid je ook niet voor hoe je je verhaal gaat formuleren.

Plan de multimedia

Met al de technologie die we ter beschikking hebben, is het een must om een kleine Powerpoint presentatie te maken. Daarbij geldt het advies: houd het simpel! Schrijf niet al je tekst op de slides, maar gebruik kernwoorden.

Als beelden echter geen meerwaarde leveren voor je presentatie dan kan het beter zijn om de Powerpoint weg te laten. Ook is het aan te raden om eens te zoeken naar alternatieven van de Powerpoint. Prezi bijvoorbeeld heeft software die met verschillende dimensies werkt. Zo kan je in plaats van gewone foto's een bi-dimensioneel beeld tonen waarin je kan rondstappen.

Een slimme truc is om af en toe stiltes in te bouwen, zodat je beelden nog beter tot het publiek doordringen. Als een fotograaf of architect bijvoorbeeld zijn werk voorstelt, kan hij af en toe een stilte laten vallen vanuit het idee: 'Ik wil dat mensen mijn werk beleven!'

Een video kan ook een krachtig effect hebben, al mag de video niet langer zijn dan een minuut. Gebruik geen video als commercial of als zelfpromotie. Het mag geen egotrip worden. Toon dan ook geen video's van jezelf terwijl je geïnterviewd wordt. De mensen zien je al live, waarom zouden ze dan op het hetzelfde moment nog eens je hoofd op het scherm willen zien?

Vraag feedback

Het ideale scenario is dat je je tekst eens kan oefenen voor een publiek op voorhand. Zo krijg je al eens feedback. Natuurlijk zijn niet alle mensen in het publiek kenners dus zal niet alle feedback even nuttig zijn, maar het geeft je toch een beeld van waar je staat.

Zo, nu ben je helemaal klaar voor je volgende presentatie. Succes!