Een houten huis als de nieuwe standaard in Nederland, het is de ultieme droom van Sustainer Homes. Deze scale-up uit Utrecht bouwt duurzame woningen uit houten blokken, vertelt CEO Gert van Vugt wiens naam in 2018 opdook in de prestigieuze Forbes 30 under 30-lijst. “In onze fabriek rollen de houten modules zo van de lopende band. En op de bouwplaats koppelt de aannemer deze aan elkaar om woningen te vormen, alsof het LEGO-blokjes zijn. Dat maakt het ontwerpen en bouwen van huizen sneller én duurzamer, want hout is véél milieuvriendelijker dan steen en beton.” Na een aantal villa’s laat Sustainer Homes nu ook rijhuizen en zelfs hele woonwijken van hout verrijzen. Is dit de toekomst van de conservatieve bouwsector?
Opgepikt door Forbes
“Natuurlijk vind ik het leuk om in de Forbes te staan”, zegt Van Vugt over zijn vermelding in het Amerikaanse zakentijdschrift. “Maar veel belangrijker is dat duurzaam bouwen hiermee de aandacht krijgt die het verdient. Of het nou een zelfvoorzienend vakantiehuisje in Limburg is, of een comfortabel hoofdkantoor voor Sissy Boy in Amsterdam, onze projecten laten zien dat duurzaamheid, comfort, en betaalbaarheid hand in hand kunnen gaan.”
Het idee voor Sustainer Homes ontstond op ‘grote hoogte’, blikt de CEO terug naar het jaar 2014. “Tijdens mijn studententijd installeerde ik samen met een vriend zonnepanelen op een nieuwbouwwoning. Het huis zelf was al af, maar miste nog een ‘duurzaam laagje’. Aan ons de vraag of wij dat ‘laagje’ na de bouw nog even kon verzorgen. Boven op dat dak dacht ik: wat een onzin! Zonde van onze tijd én de kosten die dit allemaal met zich meebrengt. Waarom wordt er niet al tijdens de bouw nagedacht over duurzaamheid? Gebouwen zijn immers verantwoordelijk voor één derde van alle CO2-uitstoot wereldwijd. Nog meer dan transport, voedsel of welke andere sector dan ook.”
“Helaas was er in die tijd nog geen ‘Tesla’ of ‘Beyond Meat burger’ in de bouw. Ik dacht, als we dit overlaten aan de gevestigde industrie, dan wordt het nooit wat. Laten we het heft dan maar in eigen handen nemen.”
Revolutionair ontwerp
In zijn studententijd verdiepte Van Vugt zich in milieutechnologie. “Concepten zoals duurzame architectuur, duurzaamheid in de sociologie, cradle to cradle en circulariteit, hielden mij al een tijdje bezig. Met dit soort principes kun je immers radicaal duurzamer bouwen. Samen met Sol van Kempen, Wolf Bierens en Jacintha Baas - de drie andere oprichters - vertaalde ik deze concepten naar een eerste product, de voorloper van Sustainer Homes.”
“Niet gehinderd door voorkennis maakten we een revolutionair ontwerp voor een extreem duurzame woning. Dat ontwerp presenteerden we tijdens een start-up bootcamp. Tot onze eigen grote verbazing belandden we via die weg al snel in een acceleratorprogramma.”
Pivot naar LEGO-concept
Al binnen twee weken ontving het viertal een startfinanciering om een prototype te maken, vertelt Van Vugt: “We kregen een converteerbare lening, waarop de financier zei: ‘Als het niks wordt, dan neem ik het prototype wel over. En als het wel wat wordt, dan houd je het prototype maar converteer ik de lening in aandelen.’ Zo bleef het risico voor de investeerder klein, maar kregen wij de kans om direct aan de slag te gaan!”
Drie maanden later vond er een ‘Demo Day’ plaats. Vol trots presenteerden Van Vugt, Van Kempen, Bierens en Baas hun prototype. Helaas bleek het nét niet dat waar de markt op zat te wachten. Van Vugt: “We gingen viraal, maar verkochten niets. Wat bleek? Mensen vonden ons product fantastisch, maar wilden er zelf mee aan de slag. Als een soort LEGO-blokjes. Daar was ons product op dat moment echter niet voor gebouwd.”
“Na een half jaar gooiden we het roer om. Met de nieuwste technieken standaardiseerden we een duurzame basismodule met oneindig veel ontwerpmogelijkheden. Standaard, maar toch op maat. Dat LEGO-concept bleek een schot in de roos!”
Groeipijnen
In geen tijd verkocht het viertal duizenden features met een standaard basis. Het realiseren van al die verschillende features bleek in de praktijk echter lastiger dan gedacht. “Wij zijn zelf geen bouwers, dus dat echte bouwen besteedden we uit”, vertelt Van Vught. “Met een externe aannemer maakten we goede afspraken over de kosten. Helaas leek dat op papier makkelijker dan in de praktijk.”
“In bepaalde gemeenten wordt er bijvoorbeeld strenger naar onze nieuwe technieken gekeken dan naar die in de traditionele bouw. Daardoor lopen de kosten van de aannemer hoger op, met als gevolg een hogere eindrekening. Dat was natuurlijk nooit de bedoeling. Niet voor ons en al helemaal niet voor de klant, die qua budget in het nauw kwam. Op dat moment moesten we pas op de plaats maken. Eerst de boel op orde en dan pas verder groeien.”
Neen is ook een antwoord
In vijf jaar tijd leerden de startende ondernemers hoe belangrijk het is om voldoende flexibiliteit aan de dag te leggen, maar ook om soms neen te durven zeggen. “Inmiddels is dat voor ons een stuk makkelijker geworden. We begrijpen nu namelijk wat het betekent om ‘ja’ te zeggen op een onmogelijke wens. Daarbij zijn we intensief gaan samenwerken met een TBI, dat een grote groep van duurzame bouwondernemingen is. Samen bekijken we nu hoe we ons systeem kunnen inzetten voor rijtjeswoningen en appartementen. Met name bij de rijtjeswoning geldt: de kern is gestandaardiseerd.”
Op de vraag ‘wat is het geheim van jullie succes’, reageert Van Vugt opvallend bescheiden: “Wij surfen per ongeluk mee op de golf van de duurzaamheidstrend. De komende veertig jaar bouwen we in onze wereld elke week de stad Parijs. Als we dat doen met beton, staal, bakstenen en gips, is het einde verhaal voor het milieu. Het kan, neen, het moet anders. De knop moet echt omgedraaid worden. En dat is helemaal niet moeilijk. Wij geven alvast het goede voorbeeld.”
Koploper in duurzaam bouwen
Sustainer Homes zet radicaal in op duurzaam, circulair, demontabel en betaalbaar. En de wereld, die beweegt mee, zegt Van Vugt: “In onze startjaren gingen de woningen in Nederland van het gas af. Wij pasten sowieso al geen gas toe. In de jaren die daarop volgden, werd de duurzaamheid in de bouw steeds belangrijker. Nu spreken we meer en meer over industrialisatie. Al die maatschappelijke trends zitten al in ons DNA. Dat helpt ons enorm om één van de koplopers te worden op het gebied van duurzame bouw.”
Binnenkort stellen ons duurzame bouwsysteem beschikbaar voor de rest van de bouwbranche. En ik moet eerlijk bekennen dat ik dat best wel spannend vind
In de afgelopen jaren realiseerde Sustainer Homes, in samenwerking met verschillende pioniers, heel wat duurzame villa’s en vrijstaande huizen. Daar komt nu verandering in, vertelt de CEO: “Binnenkort verschijnen onze eerste appartementen van wel vijf lagen. Daarna volgen verschillende woonwijken, voor verschillende type bewoners.”
“Voor dit soort bouw is specifieke kennis nodig. Daarom kijken we nu naar een samenwerking met diverse kennispartners, waaronder architecten en stedenbouwkundigen. Kortom, we stellen ons duurzame bouwsysteem beschikbaar voor de rest van de bouwbranche. En ik moet eerlijk bekennen dat ik dat best wel spannend vind.”
Over de grens kijken
Met deze nieuwe projecten in de pipeline, is het tijd voor een opschaling. Afgelopen maand startte Sustainer Homes daarom de bouw van de eerste grootschalige productiefaciliteit. Gert van Vugt: “We gaan het opschalen eerst op één plek uitproberen. Blijkt dat een succes te zijn, dan zullen we niet nalaten om ook over de grens kijken. Zo verkennen we nu bijvoorbeeld al de branche in België: is daar net zo veel animo voor duurzame houtbouw als in Nederland? En zo ja, welke partners zijn daar dan in geïnteresseerd?”
“Maar voor het zover is, gaan we het dus eerst in eigen land proberen. We leerden van ons beginnersfouten en willen nu zeker niet te snel gaan. Pas op de plaats maken en dan pas verder groeien!”
