(Photo by Caroline Colin)
Toen Ruth Janssens de boeken van Small Teaser moest sluiten, wist ze één ding zeker: ze zou opnieuw gaan ondernemen. Naar haar toekomstige start-up neemt ze flink wat lessen mee, zoveel is zeker. Die inzichten bundelde ze in het boek ‘Struikelen in Stijl’, dat vanaf 21 oktober in de rekken ligt. Als co-auteur mocht ik Janssens uitgebreid vragen naar de opgedane wijsheid uit haar leerrijke ondernemersavontuur. Een gesprek waarin ze haar ziel blootlegt. “Wanneer je op een punt bent gekomen dat je alle mogelijke pistes hebt bewandeld zonder enig resultaat, dan is het tijd om ermee te kappen. Zodat je geen diepe financiële put maakt. Dat is volgens mij de definitie van ‘struikelen in stijl’. Met trots achterom kijken en met de opgedane bagage een nieuwe uitdaging durven aangaan.”
De binaire mindset: durven gaan, durven stoppen
“We wisten vooraf dat er meer kans was om met een typische technologie start-up te falen dan dat we een succesverhaal zouden schrijven. En toch gingen we ervoor”, start Ruth Janssens haar verhaal. Alles of niets, zo redeneerde de oprichtster tijdens de laatste levensfase van Small Teaser. Die binaire mindset maakte dat ze haar ter ziele gegane start-up soms op de meest creatieve manieren probeerde te redden.
“Als je niet binair denkt, ga je onbewust de focus leggen op plan B of C”, geeft ze aan. “Maar besef dat het ook niets kan worden. Letterlijk. Ter verduidelijking: ik heb het niet over de verschillende momenten tijdens de groei van Small Teaser waarop ik het niet meer zag zitten. Ik bevestig wel degelijk het cliché dat ondernemen een rollercoaster is. Op zulke momenten moet je volharden, en net dat doorzettingsvermogen is hoe je het verschil maakt ten opzichte van concurrenten. Maar wanneer je op een punt bent gekomen dat je alle mogelijke pistes hebt bewandeld zonder resultaat, dan is het tijd om ermee te kappen. Zodat je geen diepe financiële put maakt. Dat is volgens mij de definitie van struikelen in stijl. Met trots achterom kijken en met de opgedane bagage een nieuwe uitdaging durven aangaan.”
We wisten vooraf dat er meer kans was om met een typische technologie start-up te falen dan dat we een succesverhaal zouden schrijven. En toch gingen we ervoor
Janssens was hoogzwanger toen ze voor het eerst het woord ‘faillissement’ uitsprak tijdens een gesprek met de investeerders van Small Teaser. Vlak na de geboorte van haar dochter besloot ze de boeken neer te leggen. “Ik voelde mij bijna schizofreen”, vertelt ze eerlijk. “Enerzijds was ik dolgelukkig met de komst van mijn kindje, anderzijds had ik net afscheid genomen van mijn spreekwoordelijk kindje. Of moet ik zeggen: puberend bedrijf?”, kan ze er vandaag om lachen.
De perverse dimensie van falen
Falen wordt vandaag in België hoe langer hoe meer bespreekbaar. Volgens Janssens is dat verloren moeite zolang het wettelijk kader niet wordt aangepast in het voordeel van gefaalde ondernemers. “De maatschappelijke perceptie van faillissementen is ongelooflijk negatief”, betreurt ze. “Soms is dat ook terecht wanneer de ondernemer er een boeltje van heeft gemaakt. Maar heel vaak is dat niet het geval.”
“Gefailleerden blijven dikwijls achter met een schuldenberg van jewelste, en komen op een denkbeeldige zwarte lijst te staan. Daardoor gaan veel ondernemers dingen verbloemen en verbergen. Ook ik was bang dat de buitenwereld het falen van Small Teaser ging vereenzelvigen met falen van mij als persoon. Maar dan heb ik de klik gemaakt dat ik er gewoon over moest praten. Toen het persbericht van de stopzetting van Small Teaser uitging, stond mijn telefoon niet stil. Gelijkgezinden belden me op om te vertellen over hun ervaring. Ik kwam uit de lucht gevallen. Pas nu ik een van hen was, voelde het voor hen comfortabel om te praten over hun faling. Dat is toch ongelooflijk?”
Gelijkgezinden belden me op om te vertellen over hun ervaring. Ik kwam uit de lucht gevallen. Pas nu ik een van hen was, voelde het voor hen comfortabel om te praten over hun faling
De Limburgse vertelt hoe België beter een voorbeeld neemt aan Angelsaksische landen, waar falen een normaal gegeven is. “De Amerikaanse samenleving accepteert een faillissement als een logisch gevolg van ondernemen”, verduidelijkt ze. “Het hoort er bijna bij. Ons land hinkt daar zo hopeloos achterop. Toen de knoop om te stoppen met Small Teaser was doorgehakt, dacht ik dat het ergste voorbij was. Maar niets was minder waar. Wie denkt dat je in enkele weken een faillissement afhandelt, is eraan voor de moeite. Het hele proces duurt minstens een half jaar en dat is nog snel.”
Ondernemerschap aanmoedigen met korrel zout
Binnenkort begint Janssens gelukkig met een schone lei. Ze kruipt aan boord van een nieuwe start-up, waar ze op dit moment nog weinig over kwijt kan. Maar ik wil vooral weten wat ze nu nog steeds op dezelfde manier of net helemaal anders aanpakt. “Ik blijf ondernemen”, antwoordt ze vastberaden. “Vrienden en kennissen verklaren me gek, maar ik denk niet dat een ondernemer na zijn eerste avontuur kan functioneren in vast dienstverband. Het zit in mijn DNA om dingen te creëren. Een doener, dat is wie ik ben. Ik ben er in elk geval van overtuigd dat bepaalde dingen nu veel sneller zullen gaan omdat ik ze al eens heb gedaan. Maar opnieuw: je moet je echt volledig smijten.”
Daar slaan sommige ondernemers volgens Janssens de bal mis. “Veel start-ups gaan met een ei in de broek van start”, vertelt ze. “Je kent het wel: van die ondernemers die overdag in loondienst zijn en na de uren werken voor hun eigen start-up. Ooit zal je er volledig voor moeten gaan, liefst vanaf dag één. Anders kan je niet verwachten van medewerkers en investeerders dat zij betrokken zijn en voor jouw bedrijf de handen in het vuur steken. Vind je dat te moeilijk? Ook goed, maar dan is ondernemerschap misschien niets voor jou.”
“Begrijp me niet verkeerd, ik vind dat we jongeren moeten aanmoedigen om ondernemend te zijn. Grote bedrijven hebben sowieso meer intrapreneurs nodig. Maar sommige mensen zijn gewoonweg niet geschikt om een eigen bedrijf te runnen. Ik maak soms de vergelijking met professionele voetbal. Iedereen kan leren hoe hij tegen een bal moet trappen. Maar je hebt nu eenmaal enkele eigenschappen nodig om het verschil te maken tegenover anderen. Dan heb ik het over probleemoplossend vermogen, communicatieve vaardigheden en een zeker niveau van autonomie.”
Snelheid en schaal dankzij het juiste netwerk
Toch voegt Janssen daar de nuance aan toe dat je als ondernemer niet in alles kan uitblinken. “Daarom is het juiste team het fundament van je start-up”, verheldert ze. “Als oprichter of CEO ben je geen alleenreiziger. Je wil zo snel mogelijk je bedrijf structureren zodat je als team vooruit geraakt. Verwacht vooral niet dat jij alles in het bedrijf kan blijven doen of dat je het altijd beter weet. Dat is dodelijk ambitieus en onhoudbaar. Erger nog, je belemmert de groei van jouw persoon én die van je bedrijf.”
Verder is Ruth Janssens ervan overtuigd dat het juiste netwerk je bedrijf kan maken of kraken. “Pas op, ik ben altijd al selectief geweest met mijn tijdsbesteding”, zegt ze snel. “Naar netwerkevenementen ging ik enkel als er een duidelijke meerwaarde was voor Small Teaser. Zelfverklaarde specialisten en business coaches laat ik links liggen. De beste adviseurs zijn volgens mij bewezen experten in hun vakgebied of ervaren ondernemers. Door met andere founders te praten, besefte ik dat ik lang niet de enige was die een moeilijk traject beleefde. Laten we er nu nog meer over praten, en ondernemen wordt voor ons allemaal een beetje gemakkelijker.”
