Maarten Michielssens: “Vroeger waren het de grote bedrijven die de kleintjes opaten, nu zijn het de snelle die de trage opslorpen”

Maarten Michielssens, founder & CEO van EnergyVision

Het idee achter energietechnologiebedrijf EnergyVision is even eenvoudig als geniaal: de klant betaalt niet voor de investering in duurzame technologie, maar de Gentse groeionderneming deelt achteraf mee in de energiebesparing die deze oplevert. Een innovatie die ontstond uit pure noodzaak na het bijna-faillissement van Maarten Michielssens’ eerste bedrijf. “Toen we in 2014 bijna failliet gingen met EcoNation, hebben we EnergyVision opgericht met amper 6.200 euro kapitaal – geld dat we met de drie oprichters bij onze ouders hebben geleend.” Het bleek voldoende om als een feniks uit de as te herrijzen...

Ontstaan uit pure noodzaak

EnergyVision is gespecialiseerd in duurzame energieoplossingen voor kmo’s, en heeft vandaag vestigingen in België, China en Marokko. Het bedrijf werd in 2014 opgestart door Maarten Michielssens en mocht zich in 2016 de snelst groeiende start-up van ons land noemen. Behoorlijk indrukwekkend voor een ondernemer die kort daarvoor nog fulltime sportjournalist was en met zijn eerste bedrijf EcoNation bijna failliet was gegaan.

“Het idee van slimme lichtkoepels was nochtans echt goed, maar we maakten een inschattingsfout”, blikt Maarten Michielssens terug op zijn hobbelig ondernemersparcours. “Potentiële klanten bleken niet bereid de meerkost van die koepel te betalen – de investeringsdrempel bleef te hoog.”

“Er wordt veel gepraat over duurzaamheid en groene energie, maar verrassend weinig bedrijven lijken bereid er effectief ook in te investeren. Die inschattingsfout hebben we rechtgezet met EnergyVision: klanten betalen nu niets, wij commercialiseren alleen de resulterende besparing. Dat nieuwe en heel innovatieve model is uit pure noodzaak is ontstaan: ik had op dat moment geen eigen bedrijf meer, geen aandelen, geen loon, geen financiële basis. Ik ben ervan overtuigd dat daaruit altijd de beste ideeën komen, in de vorm van failing forward.”

“Zonder noodzaak zou ik ook geen ondernemer geworden zijn. En nu dwingt de coronacrisis om ons snel heruit te vinden en nog veel meer dan voordien oplossingsgericht te denken. Zo zullen we vanaf midden september naast energieleverancier ook energieproducent worden, met 100 procent groene, lokaal geproduceerde energie.”

Sfeer, vibe en dynamiek

Een bijna-faillissement kan beangstigend zijn, maar al te snelle groei misschien ook? Tussen 2014 en 2018 steeg de omzet van EnergyVision van 500.000 euro naar maar liefst 55 miljoen euro, en dit jaar zal het bedrijf voor het eerst over de grens van 100 miljoen euro omzet gaan. “Nee, dat heeft me nooit bang gemaakt, omdat ik wist dat we een heel sterk concept hadden dat een echte hefboom zou zijn. Klanten zijn nu eenmaal niet altijd bereid te investeren, zelfs als de oplossing hen op termijn alleen maar voordelen biedt.”

“Door die investering weg te nemen, trekken we mensen vrij makkelijk over de streep. Het klinkt misschien wat cru, maar op die manier kunnen wij onze groei zelfs nog versnellen tijdens de coronacrisis aangezien er bij bedrijven in deze tijd van onzekerheid nog minder investeringsbereidheid is. Bijgevolg gaan we dit jaar bijna verdubbelen in omzet, maar ook qua aantal geplaatste zonnepanelen – we stijgen op alle parameters, ook wat nieuwe aanwervingen betreft. Gewoon omdat ons product perfect tegemoet komt aan dit moeilijke moment.”

“Vergis je echter niet, het vraagt veel en goed management om die groei te bolwerken, maar je krijgt er ook heel wat sfeer en dynamiek voor in de plaats. Om je een idee te geven: van de 120 mensen die we intussen in dienst hebben, zijn er de afgelopen vier jaar amper vijf vertrokken.”

Leren van aanwezigheid in andere landen

De aanhoudende coronacrisis biedt sommige bedrijven dus echte opportuniteiten, maar ongetwijfeld werd de werking van EnergyVision, dat in drie landen actief is, toch geïmpacteerd. “Klopt”, beaamt Michielssens. “Zo konden we tijdens de lockdown alleen het strikt noodzakelijke doen: we bleven zonnepanelen op daken plaatsen, maar omdat we niet bij de mensen binnen mochten, konden we die niet aansluiten op het net. Dus daar moesten we creatief uit de hoek komen.”

“Verder hebben we ook in Brussel drones ingezet om daken in kaart te brengen, zodat onze salesploeg online aan mensen kon tonen wat waar zou komen – een rondleiding ter plaatse was namelijk geen optie meer. Die omschakeling bij sales hebben we in tien dagen geklaard.”

“Maar om eerlijk te zijn, heeft die internationale context ons net in het voordeel gespeeld. In het begin werd ons vaak aangewreven dat we vanaf het begin in drie landen actief waren – we zouden beter focussen op één land, vertelden zogenaamde experts ons. Maar dankzij onze ervaring in China, waar het coronavirus als eerste uitbrak, wisten we al heel snel welke enorme impact de pandemie in België zou hebben en konden we daar slim op inspelen – bijvoorbeeld door tijdig zonnepanelen te bestellen in China – zodat we op 20 februari al helemaal voorbereid waren op het ergste in België: een lockdown, die er drie weken later dan ook is gekomen.”

“We leren dus heel veel van de andere landen waar we actief zijn. Bovendien evolueren de seizoenen er anders: de crisis zal nooit overal even hevig zijn, zodat we actief kunnen blijven tijdens piekmomenten elders en dus het hele jaar door business kunnen genereren.”

Zekerheid bieden

Op de website van EnergyVision staan heel duidelijke engagementen rond corona, bijvoorbeeld de garantie van twee maanden gratis stroom voor alle klanten, blijvende dienstverlening en zorg voor het eigen personeel, bijvoorbeeld door hen ongeacht de omstandigheden te blijven doorbetalen. “Waarom we dat doen? Heel eenvoudig: toen we in 2014 bijna failliet gingen met EcoNation, hebben we EnergyVision opgericht met amper 6.200 euro kapitaal – geld dat we met de drie oprichters bij onze ouders hebben geleend.”

“De 100 miljoen euro omzet die we nu draaien, is te danken aan onze mensen, onze partners en onze klanten. Nu er zoveel onzekerheid op ons afkomt, is zekerheid bieden het belangrijkste wat we kunnen doen. Die beslissing was een echte no-brainer, zelfs al kostte die ons één miljoen euro. Want het is gemakkelijk om in goede tijden te zeggen dat mensen belangrijk zijn, maar het is in slechte tijden dat je dat echt moet laten zien.”

Lessen voor start-up ondernemers

In 2014 publiceerde Maarten Michielssens op de website van het World Economic Forum een artikel met als titel ‘tien lessen van een start-up ondernemer’. Zou hij daar, met intussen alweer zes jaar extra ervaring als ondernemer, nog nieuwe inzichten aan kunnen toevoegen? “De tien lessen, waar ik toen heel hard over heb nagedacht, blijven wat mij betreft volledig overeind.”

“Ik zou die misschien nog aanvullen met het inzicht dat het vroeger de grote bedrijven waren die de kleintjes opaten, maar dat het nu de snelle zijn die de trage opeten. Je kan nog zo klein beginnen – in je eigen garage als het ware – maar als je snel genoeg opereert, kan je heel ver geraken. De wereld verandert, de sector verandert, dan moet je als bedrijf ook snel kunnen veranderen. Anders word je voor je het goed en wel beseft compleet overbodig.”

“Daar komt ook de nodige onzekerheid bij kijken, die ik niet van in het begin heb aangedurfd – integendeel, ik wilde aanvankelijk leerkracht worden (lacht). En toen ik later aan Vlerick studeerde en de prof aan een klas van zeventig vroeg wie later een eigen onderneming zou oprichten, waren er twee die hun hand opstaken. Daar was ik voor alle duidelijkheid niet bij.”

“We hebben het over het jaar 2006, start-ups waren toen totaal niet hip. Rond die tijd begon het wel te kriebelen om ooit mijn eigen baas te zijn. Ik was gestopt met journalistiek en moest een andere weg inslaan: in 2008 richtte ik EcoNation op en daar kwam later EnergyVision uit voort. Het was de beste beslissing die ik kon nemen: werkweken van 80 à 100 uren zijn in mijn geval eerder regel dan uitzondering, maar geen seconde heb ik het gevoel dat ik ook écht aan het werken ben.”

“Het bedrijf zien groeien, mensen zien stralen, meerwaarde creëren, brainstormen, nieuwe ideeën ontwikkelen: er bestaat geen mooier gevoel. Dat start-upgevoel wil ik dan ook echt blijven bewaken.”