Wouter Torfs voorstellen is zowat het meest overbodige dat je vandaag kunt doen. Samengevat: de man die aan het hoofd staat van de familiale schoenenretailer.
Het verleidde ex VTM-journalist Jeroen Wils in de zomer van 2015 zelfs tot een opiniestuk in De Tijd met de oproep aan Vlaamse bedrijfsleiders om vaker van zich te laten horen “omdat de mensen op den duur zouden denken dat Wouter Torfs en Marc Coucke de twee enige ondernemers zijn die Vlaanderen rijk is.”
Toch konden we in onze leidersreeks niet om de beminnelijke Wouter Torfs heen. Hij is immers het symbool van de 'nieuwe' leider, de promotor van de zachte waarden, de man die niet te beroerd is om toe te geven dat hij het soms ook niet meer weet. En terwijl daar vroeger nogal eens meewarig over werd gedaan, leggen de cijfers van zijn bedrijf iedereen het zwijgen op: “een verviervoudiging van de omzet in tien jaar tijd. Ik ben ervan overtuigd dat het thema van het nieuwe leiderschap maatschappelijk relevant is.
Ga mee met Bloovi naar Simon Sinek in Amsterdam. In een snel veranderende wereld hebben we Optimistisch Leiderschap nodig. Ga mee met Bloovi naar Amsterdam en zie hoe Simon Sinek en andere sprekers jou inspireren om te groeien
Heeft Wouter de PR-wetten zelf uitgevonden?
Terwijl sommige bedrijven torenhoge bedragen uitgeven aan PR-bureaus om toch maar de pers te halen en daar dan nog niet altijd in slagen, lijkt wel of Wouter Torfs de PR-wetten zelf heeft uitgevonden. “Natuurlijk zal ik niet ontkennen dat mijn veelvuldige aanwezigheid in de media tegelijk ook ons bedrijf in de kijker zet.
Maar het gaat zeker niet louter om reclame. Ik denk dat iedereen ook wel zal bevestigen dat mediageilheid het laatste is waarvan je me kunt beschuldigen. Dat ik toch bijna altijd inga op vragen van de media, heeft voor een stuk met mijn persoonlijkheid te maken. Want ik kan moeilijk neen zeggen, en journalisten doen tenslotte ook maar hun werk.
Anderzijds heb ik een verhaal te vertellen. Niet alleen over ons bedrijf, maar ook over het feit dat ik ervaar dat een andere vorm van leiderschap, met aandacht voor sharing dat ook caring is, echt wel nodig is in deze bijzonder snel veranderende tijden. Ik wil dat graag naar buiten brengen en aantonen dat succes niet alleen financieel succes is, en dat financieel succes ook mogelijk is als je eerst naar de mensen kijkt en luistert, en pas dan naar de cijfers.
Daarom zit ik trouwens ook op de sociale media. Twitter blijf ik een fantastisch medium vinden. Dat ik één keer na een 'politieke' tweet veel reacties kreeg van mensen die zeiden dat ze “nooit nog schoenen bij Torfs” zouden kopen, kan daar niets aan veranderen. Ik heb er wel uit geleerd dat het oppassen geblazen is om ervoor te zorgen dat ik niemand aanleiding geef om Wouter Torfs als persoon te verwarren met het bedrijf. Maar daarmee wil ik niet gezegd hebben dat het niet belangrijk is om voor je mening op te komen. Integendeel zelfs, dat zou volgens mij veel meer moeten gebeuren, zodat we het maatschappelijke debat kunnen voeden en verrijken.
Hoe houdt Torfs zijn medewerkers gelukkig en klanten tevreden?
Schoenen Torfs brengt al sinds vele jaren het verhaal van de werkgever die voor gelukkige werknemers zorgt. De bekroningen als beste werkgever zijn op één hand te tellen. “Dat was de start van ons verhaal toen ik CEO ben geworden en daar bouwen we op voort”, zegt Wouter Torfs, “maar we proberen de lat wel altijd hoger te leggen en dat verhaal altijd maar uit te breiden. Verhalen moeten volgens mij altijd in beweging zijn.
Vandaar dat we toen we met e-commerce en internetverkoop gestart zijn bijvoorbeeld ook heel bewust naar manieren hebben gezocht om de verhalen daarrond in het onze te integreren. Met behulp van internetspecialist Jo Caudron en met mijn nicht Barbara Torfs, die rond onze communicatie wonderen verricht, hebben we een zaadje geplant dat e-commerce niet voorstelt als de vijand van onze winkels, maar als de grote broer ervan.
Ondertussen schrijft dat verhaal als het ware zichzelf. Maar ook omdat we het blijven voeden. Op events die we twee keer per jaar organiseren laten we medewerkers verhalen vertellen die ze met klanten hebben beleefd en die andere medewerkers in het hart raken. Ik zal niet ontkennen dat het feit dat we een zeer vrouwelijk bedrijf hebben – meer dan 9 op 10 van onze werknemers zijn een vrouw – helpt om op die manier zachte leiderschapswaarden en “caring” sterk naar voor te doen komen. Ik kan me voorstellen dat het in een petrochemisch bedrijf met 9 op 10 mannelijke werknemers een stuk moeilijker is. Maar eigenlijk is het ook daar, naar mijn overtuiging, niet alleen nodig maar ook noodzakelijk.”
Over delegeren en communiceren
Tijdens het gesprek zal het woord “verhaal” nog vele keren heel spontaan uit de mond van Wouter Torfs komen. Het moge duidelijk zijn dat hij als geen ander gelooft in de kracht van storytelling als leiderschapsinstrument. “Voor mij is dat een evidentie”, zegt hij daarover. “Want naarmate het verhaal duidelijker is, is het ook gemakkelijker om de juiste mensen te vinden.
En als je die gevonden hebt, is het weer gemakkelijker om te delegeren en transparant te communiceren. Dat zijn voor mij twee essentiële onderdelen van goed leiderschap. Met verhalen kan je echt mensen raken.”
Daar hoeven trouwens niet altijd grote woorden bij te zijn, zoals we hebben gezien bij de foto van de kleine Aylan, aangespoeld op een Turks strand. Die foto is hét verhaal van de hele vluchtelingencrisis van de zomer van 2015 en het zou al heel raar moeten lopen als dat beeld niet de World Press Photo van het jaar wordt. Die gebeurtenis vond overigens plaats nadat we Wouter Torfs in het kader van onze leiderschapsreeks spraken, maar het hoeft geen betoog dat ze hem als emotioneel betrokken man erg beroerd heeft.
Hoe is het eigenlijk gekomen dat Wouter Torfs zo sterk de belichaming is geworden van het nieuwe leiderschap en bekend staat als zachtmoedige man?
“Niemand zal ontkennen dat de ene mens meer emotioneel is en de andere meer rationeel”, zegt hij. “En ik behoor ongetwijfeld tot de eerste soort. Het moeilijk 'neen' kunnen zeggen, waar ik het in het begin over had zal er ook wel mee te maken hebben. De aard van het beestje is belangrijk. En in die aard zat bij mij ook altijd een enorm grote wil om bij te leren. Noem het openheid of nieuwsgierigheid, maar ik voel me daartoe aangetrokken. NLP, Mindfullness en andere opleidingen waren voor een stuk een zoektocht naar mezelf, maar toch vooral ook zaken weer ik enorm veel uit geleerd heb.”
Toen we hem een paar dagen na het gesprek contacteerden met de vraag of hij ons een paar boekentips kon geven over zoeken naar jezelf en daaruit leren, kregen we meteen als antwoord “Hints on the art of jumping” van Michael Barnett. Dit boek gaat over dertien levenspaden en over hoe mensen door in het hier en nu te leven het pad kunnen vinden dat het hunne is.
Hij verwees ook naar Osho, die in de jaren zeventig bekend stond als de Bhagwan Sri Rjaneesh die gedurende de jaren 70 van de twintigste eeuw beter bekend stond als de goeroe Bhagwan Shree Rajneesh, die de stichter en inspirator was van een spirituele beweging in India, de Verenigde Staten, Australië en Europa.
Ook de Amerikaanse psychotherapeut Mark Epstein is voor Wouter Torfs een inspiratiebron. Epstein heeft er in zijn boek “Barsten zonder te breken” op gewezen dat de westerse psychologie al jaren belooft dat we tot een optimale persoonlijke ontwikkeling kunnen komen door het opbouwen en verstevigen van het ego.
We zijn opgegroeid met het ideaalbeeld van een sterk, geïndividualiseerd zelf dat door bekrachtiging steeds meer vorm krijgt, zegt hij. Maar vanuit zijn psychiatrische kennis en zijn persoonlijke ervaring met meditatie kiest hij voor een omgekeerde benadering. Zijn uitgangspunt is dat de westerse opvatting van het zelf ernstige gebreken vertoont, omdat geluk niet voortkomt uit het verkrijgen van materieel of psychisch bezit, geluk komt voort uit het vermogen om los te laten. Epstein draagt veel kennis aan uit de twee gebieden die hem wezenlijk interesseren, het boeddhisme en de westerse psychotherapie, en verweeft die tot nieuwe denkbeelden. Zo laat hij bijvoorbeeld zien dat het geluk waarnaar wij verlangen, afhangt van het feit of we de behoefte van het ego om te doen in evenwicht kunnen brengen met ons inherente vermogen om te zijn.
“Ik geef toe”, zegt Wouter Torfs, “dat dit voor sommige mensen zweverig in de oren kan klinken, maar ik heb er wel iets aan en daarom durf ik er ook mee naar buiten komen. Dat is dan weer die kant van mij die echt zoveel mogelijk wil delen, omdat ik denk dat anderen misschien even warm kunnen lopen als ik voor vernieuwing en voor een andere kijk. En ik blijf graag bijleren. Ik heb recent bijvoorbeeld enorm veel gehad aan een traject met leiderschapsspecialist James Bampfield.
Over de eindigheid van het leven
Het was trouwens in een “roddelsessie” met Bampfield – terwijl iemand op een bank gaat liggen en doet alsof hij slaapt terwijl hij wel alles hoort wat de anderen zeggen en terwijl ook die anderen weten dat hij alles hoort – dat Wouter Torfs enkele van zijn beste vrienden-ondernemers, met wie hij samen deel uitmaakt van de zogenaamde CEO-Council, hoorde zeggen “dat hij zich veel te weinig bezighoudt met wat er zou kunnen gebeuren als hij er niet meer is.” “Dat was een echte eye-opener, zegt hij. “Voor mij is de CEO Council trouwens een werkelijk unieke ontmoetingsplek waar ik met gelijkgestemden van gedachten kan wisselen.
Over onderwerpen waar ik buiten de Council nauwelijks terecht mee kan. Of ik nu een diep persoonlijk thema inbreng of een belangrijk strategisch bedrijfsonderwerp, ik ontmoet daar echt een 'raad van wijzen'. Die plotse confrontatie met de vraag over mijn opvolging was trouwens heel pertinent. Vergeet immers niet dat Torfs een familiebedrijf is. Ik ben er dan misschien wel het gezicht en de CEO van, maar ik heb maar een beperkt aantal aandelen. Ik vond dat het klopt dat ik niet genoeg bezig was met mijn opvolging. En kijk, zes maanden later kreeg ik nierkanker. Zowel die sessie als mijn ziekte waren een erg belangrijk signaal. Ondertussen hadden we binnen het bedrijf wel al besproken hoe het verder zou moeten met het bedrijf als ik er niet meer zou zijn. En ik mag wel zeggen dat kooplustigen er vooralsnog niet op moeten rekenen dat we het zouden willen verkopen.”
"Vernieuwing en duurzaamheid zijn essentieel"
De openheid en nieuwsgierigheid die kenmerkend voor hem is, bracht Wouter Torfs ook bij het G-1000 initiatief van David Van Reybrouck. “Ik heb toen eigenlijk bijna meteen beslist om het te sponsoren. Het is jammer dat het zaadje dat toen geplant is nog niet echt een vervolg heeft gekregen, al kan dat nog altijd, want ik ben ervan overtuigd dat we niet alleen op een breuklijn in de tijd leven als gevolg van de digitale transformatie, maar dat we ook andere huisjes die zoveel jaar heilig zijn geweest in vraag zullen moeten stellen. Ik stel vast dat heel wat klassieke scheidslijnen steeds meer vervagen.
Gezinnen zijn nu vaak nieuw samengestelde gezinnen, cohousingprojecten krijgen een kans omdat niet langer iedereen ervan overtuigd is dat de klassieke 'fermette' de beste woonvorm is, de deeleconomie is in opmars, enzovoort.
Vandaar bijvoorbeeld dat ik het Bel-10 initiatief van radio één zo boeiend vond. Daarbij werkten de luisteraars twee weken lang beleidsvoorstellen uit rond thema’s zoals mobiliteit, werk, democratie en onderwijs. De ideeën die daaruit zijn voortgekomen vind ik bijzonder waardevol.” Torfs wijst met name op het belang van het combineren van technologie met het menselijke. “In ons bedrijf bijvoorbeeld kunnen we er dankzij technologie – ook onze oudere medewerkers zijn bijzonder actief op de sociale media omdat we hen dat op een zeer doordachte manier hebben geleerd – zeker mee voor zorgen dat we ons verhaal op een menselijke manier blijven brengen. Zo kunnen we ervoor zorgen dat ons medewerkers nog meer focussen op de authenticiteit van het contact en nog beter op de hoogte zijn van wat leeft in de schoenen- en in de fashionwereld, en zo kunnen we mikken op een sterkere samenwerking met textielpartners.
Ik blijf ervan overtuigd dat duurzaam met mensen omgaan leidt tot duurzame business, al moet ik daar meteen eerlijkheidshalve aan toevoegen dat we op het vlak van duurzaamheid nog heel hard moeten blijven nadenken. Schoenen blijven tot nader order gemaakt van het leer dat gemaakt wordt van koeienhuid en dat gaat gepaard met processen die niet zo gezond zijn voor het milieu. Maar ik twijfel er niet aan dat we ook op dat vlak de juiste weg zullen bewandelen.” Wouter Torfs is niet pessimistisch over de toekomst en raadt jongeren aan echt op zoek te gaan naar hun eigen talent en naar iets wat ze graag en met passie doen. “En vooral bereid zijn om te blijven leren en openstaan voor nieuwe dingen blijven bijzonder belangrijk”, besluit hij. Op die manier kunnen ze ook uitgroeien tot de nieuwe leiders waaraan Vlaanderen nood heeft en het leiderschap beoefenen zoals ik het zie: “het draait erom mensen in hun kracht te zetten en het beste in hen naar boven te brengen.”
* * * * *
Raf Stevens begeleidt organisaties en leiders om met meer impact te communiceren. Hij is auteur van het boek ‘Sterke verhalen, sterke leiders’.
Meer info op: www.rafstevens.com
