Dat we in België geen Googles hebben ligt aan het ondernemersonvriendelijke klimaat. Maar ook aan ons. ‘Met een calimerocomplex groter dan onze staatsschuld komen we er niet. Wij, ondernemers, mikken gewoon niet hoog genoeg

Is het écht beter in het buitenland?

Vlaamse ondernemers lijken steeds meer politieke vluchtelingen die aankloppen in landen die wel hun technologie, talent en werklust appreciëren en belonen. San Francisco, Boston en New York zijn de steden waar onze landgenoten furore maken.

In het buitenland is de toegang tot kapitaal gemakkelijker, het talent is er vaak in overvloed aanwezig, de overheden stimuleren het ondernemerschap, en de mentaliteit is er een waar creativiteit en innovatie hoog in het vaandel gedragen worden.

Ik kan niks nieuws bijdragen aan de duizenden blogs, publicaties en columns die de moeilijke toegang tot risicokapitaal in Vlaanderen hekelen, alsook het gebrek aan talent, de hoge loonlasten en wat nog meer. We hebben geen Marc Andreessen in België, evenmin een MIT of Stanford. Maar dat zijn niks meer dan symptomen van een dieper probleem.

Met kritiek op onze huidige regering wil ik ook geen open deur intrappen. Volgens darwinistische principes zou ze weldra irrelevant moeten zijn. Een regering die nog lijkt te leven in de tijd van Daens en op een perverse manier iedereen met zin voor ondernemen afstraft, zou al uitgestorven moeten zijn.

Ons écht probleem? Mentaliteit

Maar het echte probleem is er een van attitude. En van mentaliteit. Ja, beste lezer. Jij bent het probleem. Met je attitude van veilig spelen, en je voorliefde voor middelmatigheid. En dan heb ik het nog niet gehad over de typische Vlaamse afgunst tegenover iedereen die hoger en grootser mikt.

Er is wellicht geen volk ter wereld waarop de woorden ‘Petit pays, petit esprit, petit zizi’ beter van toepassing is. Dat is jammer genoeg ook de mentaliteit in het Vlaamse ecosysteem van start-ups.

Het begint met de gemiddelde Belgische start-up. Al te vaak zetten ze op veilig in. Weinig ballen. Sure, onze start-ups zien een opportuniteit. Maar hoe groot is die opportuniteit echt? Zelden zie ik jonge ondernemers die hongerig genoeg zijn om de wereld te veroveren. Nochtans, het zou onze voorgeprogrammeerde manier van werken moeten zijn, komende uit een artificieel land met een onooglijk kleine markt.

Maar we hebben vaak weinig verbeelding en weinig durf. Of waarom zet de onlinetaxidienst Uber alles in rep en roer, terwijl gelijkaardige, Belgische start-ups braafjes onder de radar blijven. Pick a f*cking fight! Seriously.

Vooruitgang door verandering

Vooruitgang komt enkel door verandering. En verandering komt nooit zonder slag of stoot. Maar net in die verandering wachten opportuniteiten op ontdekking. Hoe groter de verandering, en vaak weerstand, hoe groter de kansen vaak zijn. We zouden doordrongen moeten zijn van de zin voor confrontatie met grootse opportuniteiten.

Geen salon ondernemer

Het is moeilijk om in een socialistisch systeem geen salonondernemer te blijven. Maar doe jezelf een cadeau: heb honger en denk groots. Geloof me, met een calimerocomplex groter dan onze staatsschuld gaan we heus niet winnen in een meritocratische wereld.

Waarom hoor ik nooit over een Belgische ondernemer met de honger om Mars te koloniseren, zoals MarsOne uit Nederland? Waarom hoor ik niet over een Belgische ondernemer die de auto-industrie volledig wil herdenken, zoals Tesla Motors? Waarom hebben we geen Google, noch zijn ‘moonshot ideas’, gedurfde ideeën? Petit esprit?

Maar het zijn net de grote ideeën, ambities en vormen van creativiteit die kunnen leiden tot grote veranderingen, innovatie en de economische groei die Vlaanderen zo ontzettend hard nodig heeft.

Herprogrammeren van onze attitude

Vlaanderen zal zijn eerste Google pas krijgen als we het juk van klein denken van ons af beginnen te gooien. We moeten onze attitude dringend herprogrammeren, zodat ‘hell yeah’ ons feitelijke credo wordt, en niet ‘doe maar normaal jongen, en wees blij dat je werk hebt’.

Aan start-ups wil ik meegeven nooit te vergeten dat je uiteindelijk terechtkomt waar je naar kijkt.

Het probleem is dat we vaak niet ver genoeg kijken. Als eens start-up zijn einddoel bereikt, wil dat zeggen dat hij zijn doel niet ver genoeg gezet heeft. Zet jezelf op je honger en kijk reikhalzend ver voorbij de horizon. Dáár liggen de opportuniteiten die de moeite zijn.
Start-ups hebben ook behoefte aan een overheid die hen begrijpt en steunt.

Met onze mediataxshelter scoren we bijna Oscars. Wat als we een nieuwe generatie van ondernemers een taxshelter voor start-ups geven?

Waar blijft jouw moonshot idea?

Beste Vlaming. Die buurman met zijn mooie wagen? Hij bereikte succes door hard te werken en zin voor ondernemerschap. Wees blij voor hem en laat je inspireren in plaats van te denken dat hij wellicht een sjoemelaar is. Je zoon of dochter die een start-up wil beginnen? Het zou pas kindermishandeling zijn hun creatieve ambities te fnuiken, zodat ze een veilige job hebben. Want het is net die attitude die maakt dat er binnenkort geen enkele job nog veilig zal zijn...

Mensen, het is 2016 en de wereld schreeuwt om grote veranderingen. Waar blijft jouw moonshot idea?

Dit artikel werd ook gepubliceerd in De Tijd