Wie dacht dat briljante ideeën zomaar uit de lucht komen vallen, heeft het grondig mis. Een recente wetenschappelijke studie van Brian Lucas en Loran Nordgren toont aan dat de beste ideeën pas komen na het spreekwoordelijke ‘dipje’. Creativiteit is dus vooral een kwestie van doorzetting.
De Eureka erlebnis
In mijn loopbaan als ontwerper heb ik het vaak ondervonden. Lange uren, avonden en soms nachten zit je te zwoegen om dat ‘redelijk goed’ creatief concept voor de klant, dat ‘het-is-leuk-bedacht-en-heeft-wel-wat-idee’ tot een hoger niveau te tillen. Briljant moest het worden, schitterend, origineel. En ik wist dat het er zat aan te komen, alleen wist ik niet wanneer die eureka-erlebnis de kop zou opsteken.
Dus werk je door, gooi je het over een totaal andere boeg, zoek je inspiratie in de kleinste dingen. En wanneer de moed je volledig in de schoenen zakt, neem je even een pauze. Maar zelfs tijdens die korte momenten blijft de motor op volle toeren draaien. En dan komt het, totaal onaangekondigd. Het kwam altijd, dat wist ik ondertussen na al die jaren. Het is die wetenschap die me keer op keer de moed gaf niet op te geven.
De wetenschap spreekt voor zich
En die wetenschap is nu ook bewezen. Via een reeks experimenten toonden Lucas en Nordgren aan dat mensen steevast het aantal ideeën onderschatten die ze kunnen genereren voor het oplossen van een bepaald probleem. Zo vroegen ze een groep studenten om zoveel mogelijk gerechten te bedenken die ze met Thanksgiving op tafel zouden kunnen zetten. Na deze proef moesten de studenten voorspellen hoeveel meer gerechten ze nog zouden kunnen bedenken, waarna ze nog tien minuten verder gingen. Gemiddeld voorspelden de studenten dat ze maximaal nog tien nieuwe gerechten zouden kunnen bedenken, maar de praktijk wees uit dat het er vaak meer dan vijftien waren.
Een soortgelijke proef werd ook met andere groepen mensen uitgevoerd: stand-up comedians die een aantal punch lines voor een grap moesten bedenken, volwassenen die slogans moesten bedenken voor een product en nog een andere groep mensen die ideeën moesten genereren om meer giften in te zamelen voor een goed doel. In al deze onderzoeken onderschatten de deelnemers hoeveel meer ideeën er nog zouden volgen na hun eerste dipje.
Maar wat nog belangrijker is: na elke studie vroegen de onderzoekers een andere groep mensen om al deze ideeën op hun kwaliteit te beoordelen. Het resultaat was op z’n minst verrassend… De meest kwalitatieve ideeën bleken deze te zijn die na het dipje werden bedacht. Doorzetten betekent dus niet alleen méér, maar ook betere ideeën bedenken.
Wij zijn geen opgevers ...
En toch geven we zo snel op. Niet helemaal verwonderlijk, want creatieve uitdagingen voelen vaak moeilijk aan. Heel wat mensen beschouwen zich niet als uitermate creatief en zijn ervan overtuigd dat na het dipje de ideeënstroom volledig opgedroogd is. Hard werken en uiteindelijk falen op een niet-creatieve taak – zoals bijvoorbeeld een puur technisch probleem – betekent meestal dat het tijd is om ermee te stoppen. Er is vaak slechts één oplossing mogelijk en als deze niet blijkt te lukken, dan is er gewoon geen oplossing. Bij creatieve vraagstukken zijn altijd meerdere oplossingen mogelijk. De meeste lineair denkende mensen hebben het daar best wel moeilijk mee. 'Quantity breeds Quality’ (uit kwantiteit groeit kwaliteit) beweerde Alex Osborn – de grondlegger van het hedendaagse brainstormen - al in de vroege sixties. En gelijk had hij! Hierbij tot slot een paar tips om je ongeboren en potentieel briljante ideeën de kans te geven die ze verdienen:
- Negeer je eerste instinct om vroegtijdig te stoppen. Weet dat de beste ideeën pas zullen verschijnen na je creatieve dipje, vooral in een vroeg stadium van het proces. Tracht gewoon nog wat extra ideeën te genereren of wat alternatieven te bedenken, eventueel verder te bouwen op wat je al had. Je zal merken dat de ideeënstroom snel weer op gang komt.
- Onthoud dat het genereren van creatieve ideeën per definitie niet makkelijk is. Iedereen komt op een bepaald moment tot een punt waarbij alle verdere ideeën opgebrand lijken. Dat maakt deel uit van elk creatief proces. Bedenk dat doorzetting rijkelijk beloond zal worden.
Succes!
