“Ik wil met mijn houten surfboards zoveel mogelijk mensen bereiken. Niet om er rijk van te worden, maar omdat ik hen zo kan meekrijgen in mijn verhaal”

‘Als de planeet een bank was, dan was ze al lang gered’, luidt het soms enigszins cynisch wanneer het over milieubescherming gaat. Indien we de wereld leefbaar willen houden, zal het eerder van onderuit moeten komen. Met duurzame initiatieven zoals het Belgische SnapperX, dat milieubewuste surfplanken en toebehoren maakt. Initiatiefnemer Tom Nuytens over de groene golf waarop hij wil surfen.

Surfers geven om het milieu

Een handgemaakte surfboard uit ecologisch geproduceerd balsahout. Indonesische arbeiders die voor dit werk een fair loon krijgen uitbetaald. Een epoxylaag zonder toxische stoffen. Een draagtas van natuurlijke vezels van bananenbladeren, grassen en pandan, in combinatie met gerecyclede canvasbanners. Een kurken traction pad, een vin uit biologisch afbreekbaar plastic en surf wax op basis van noten in plaats van olie. Duurzame T-shirts, sweaters en hoodies.

Het verhaal van Tom Nuytens klopt van begin tot einde. “In SnapperX komt alles samen”, zegt de 31-jarige West-Vlaming. “Mijn liefde voor de natuur, mijn drang om te ondernemen, mijn voorliefde voor houtbewerking en mijn passie voor surfen.”

“Surfers zijn sowieso gevoelig voor wat er met het milieu gebeurt: ze zitten vaak op zee, ze komen wereldwijd samen op verschillende stranden,... Ik had al langer dan vandaag het idee om daar iets rond te doen. Tot ik op een bepaald moment tegen mezelf zei: ofwel stop je met dromen, ofwel maak je er werk van. Dat was de klik.”

Zoektocht eindigt in Indonesië

Maar tussen droom en daad gaapt uiteraard een grote kloof. Het omzetten van het idee in tastbare planken vormde dan ook een groot, internationaal avontuur. “Ik moest sowieso van nul beginnen”, zegt Nuytens. “Gewoon al omdat fabrieken die houten surfplanken produceren niet bestaan. Ik kon bijgevolg niet anders dan die zelf opstarten, en als uitvalsbasis viel mijn oog op Indonesië. Waarom? Omdat alleen daar – en in Thailand – nog mensen te vinden zijn die écht bedreven zijn in manuele houtbewerking.”

“Ik begon mijn zoektocht met het bezoeken van tal van beurzen in Indonesië en vond na verloop van tijd de nodige contacten om aan de slag te gaan én een plaats om onze grondstoffen te ontginnen, op een reusachtig domein waar massaal aan herbebossing wordt gedaan en dat 100 procent zero waste is. Vandaag, anderhalf jaar later, zitten we in de fase dat onze lokale houtbewerkers op een consistente en duurzame manier surfboards kunnen produceren volgens de regels van de kunst én op een manier die de winkelprijs kan dekken.”

Beangstigende stilte

Duurzaam? Worden die surfboards dan niet uit hout gemaakt en dus ten koste van bomen? Ook daar heeft Tom Nuytens een ecologisch antwoord op gevonden. “Alle materialen die worden ontgonnen om onze surfboards te kunnen maken, komen uit de zogenaamde polycultuurbossen op het domein”, zegt hij.

“Je moet weten dat enorm veel tropisch woud op Borneo is gekapt om plaats te maken voor monocultuurbossen met slechts één plant - vooral rubber en oliepalm richten op dat vlak enorm veel schade aan - op oppervlaktes die vele malen groter zijn dan België. Door die grootschalige verschraling is daar geen enkel dier meer te vinden. Ik ben in zo’n monocultuurbossen geweest, en dat is een beangstigende ervaring: de stilte is er oorverdovend. Geen fluitende vogels, geen geschreeuw van apen, geen tjirpende insecten. Biodiversiteit nul.”

“Bovendien brengen die bossen de lokale bevolking bijna niets op, ze krijgen hoogstens wat geld voor de aanplanting van die bomen. Polycultuurbossen daarentegen zijn lucratief voor de lokale bevolking, houden bedrijven weg van de oorspronkelijke tropische bossen én trekken door de mix van planten en bomen dieren aan. Zo wordt er een evenwicht gecreëerd tussen enerzijds hout- en vruchtwinning en anderzijds ruimte en voedsel voor dieren.”

Duurzaam van a tot z

De verwerking van die grondstoffen gebeurt dus op het domein zelf en bijgevolg zonder enige vorm van vervuiling. Voor het transport naar de haven worden bovendien een ponton en ecologische boten gebruikt, om zo de bijzonder vervuilende Indonesische binnenvaart enigszins te ontlasten.

“Het duurzame plaatje klopt echt van a tot z”, bevestigt Nuytens. “Daar ben ik best trots op, zeker omdat ik langer rondliep met een slecht gevoel over hoe de wereld eraan toe is, maar ook met het besef dat het anders kan. Wij proberen dan ook zo correct mogelijk te werken: van de eerste vezel tot het transport.”

Ook de naam van het bedrijf verwijst naar het duurzame karakter van het project. “De snapper is namelijk een vis van rond de evenaar – waar ook de grondstoffen van het bedrijf vandaan komen – die echt massaal wordt bevist” legt Nuytens uit. “Toch zijn hun aantallen nog altijd niet bedreigd, omdat het sterke dier zich heeft weten aan te passen aan die menselijke druk. Dat is de filosofie achter SnapperX: alleen door ons aan te passen en meer in te zetten op duurzaamheid, zullen we het tij kunnen keren. En de X? Die verwijst naar het mondiale karakter, want uiteraard willen we met dit concept de wereld veroveren (lacht).”

Beweging op gang zetten

Geen ondernemersverhaal zonder hindernissen natuurlijk. Al wil Tom Nuytens dat woord liever niet gebruiken. “Ik ben namelijk nog geen hindernissen tegengekomen, alleen maar uitdagingen. En de grootste van allemaal was: met beperkte middelen het doel bereiken dat ik voor ogen had. Soms was het wel eens met de hakken over de sloot, maar dat zijn ervaring die je meeneemt en die je sterker maken.”

“Ik heb me in heel dat onderzoeks- en ontwikkelingsproces nog niet mispakt aan onverantwoorde risico’s, dus een zeker realisme is me niet vreemd. Maar ik ben in de eerste plaats toch een dromer, omdat ik écht geloof dat we het verschil kunnen maken. Het verhaal van SnapperX is misschien nog klein, maar ik kijk naar het grote plaatje”, zegt de oprichter gedecideerd.

“Want denk eens na: welke kleren en spullen spreken jongeren vandaag het meest aan? Degene die met skaten en surfen geassocieerd worden. Dus als we die enorme doelgroep kunnen bereiken en hun mindset veranderen, staan we weer een stap verder. Ik kan alleen maar hopen dat andere sporten zullen volgen om zo van onderuit een beweging op gang te zetten die de wereld merkbaar verbetert.”

Herbebossing

Handgemaakte surfplanken, productie in Indonesië: wie denkt dat de spullen van SnapperX onbetaalbare luxe worden, heeft het mis. Met zijn boards positioneert de Belgische ondernemer zich qua prijs netjes tussen de degelijke merksurfplanken en de individueel vervaardigde, hand-shaped boards. “Die haalbare prijszetting is een heel bewuste keuze”, verduidelijkt Nuytens. “Want omdat onze boards handgemaakt én ecologisch zijn, zouden we ze inderdaad veel duurder kunnen verkopen.”

“Ik hoop van ganser harte dat mijn producten zoveel mogelijk mensen bereiken. Niet omdat ik er rijk van wil worden, maar omdat ik de kopers op die manier in mijn verhaal kan betrekken. Het is de impact die telt voor mij, niet de omzet of persoonlijke verrijking. Mijn uiteindelijke doel is tot een soort van bewustwordingssysteem te komen waarbij mensen niet alleen surfen met onze duurzame boards, maar ook doordrongen worden van het besef dat ze met hun aankoop een positieve ketting in gang helpen zetten: correcte lonen, onze winst die wordt ingezet voor initiatieven als beach clean-ups, herbebossing op grote schaal…. Want dat was ik nog vergeten te zeggen: per verkochte surfboard wordt in Borneo ook nog eens een extra boom geplant in dit herbebossingsproject.”

Kortom, wie zich als surfer met een hart voor de wereld in de toekomst geen SnapperX aanschaft, slaat de (surf)plank wel degelijk mis.