Rudi De Kerpel: “De Belgische ondernemerswereld mist internationale iconen zoals Kim Clijsters die jongeren kunnen inspireren”

Rudi De Kerpel die op 56-jarige leeftijd met pensioen gaat? Het klinkt bijna even ongeloofwaardig als zouden vakbonden morgen de handschoen opnemen voor de werkgever. Niet dus. En toch zal er voor de Oost-Vlaamse ondernemer heel wat veranderen, nu hij zijn bedrijf Eurotuin heeft overgelaten aan Aveve. Niet dat De Kerpel zich de komende tijd gaat vervelen, daarvoor zit hij met teveel plannen in z’n hoofd. “Ondernemer ben je voor het leven, dat is geen knop die je zomaar even uitzet.” Een gesprek over de vele geneugten van het ondernemerschap, en het leven daarna. “Ik heb een schriftje met ideeën tot 2050, dus ben ik nog wel even zoet.”

Het gevoel is dubbel, zegt Rudi De Kerpel over de verkoop van de Eurotuin Groep, zijn levenswerk waar hij na 23 jaar afscheid van moet nemen. “Ik blijf het een ontzettend leuke business vinden, in een sector die voor ontzettend grote uitdagingen staat. Maar wilde ik mij daar nog tien jaar op inschrijven? Dan is het antwoord neen, wetende dat mijn motivatie steeds wisselvalliger werd.”

“Ik amuseerde me nog, maar niet meer zoals vroeger toen ik iedere dag met evenveel goesting ging werken. De laatste twee jaar waren soms lastig, mede omdat ik sinds 2017 ook de operationele leiding over Eurotuin had wat eigenlijk niet mijn ding is. Het was de laatste tijd teveel van moeten, terwijl dat woord normaal gezien niet in mijn woordenboek staat.”

Tijd is het mooiste geschenk

Er was behoorlijk veel interesse in zijn florissante tuincentrumketen, van verschillende kandidaat-overnemers. “Dan moet je niet eeuwig blijven twijfelen en die stap effectief durven zetten", aldus De Kerpel. "Uiteraard wordt het afkicken van het leven als bedrijfsleider dat ik de voorbije twee decennia leidde, maar anderzijds is tijd wellicht het mooiste geschenk dat ik nu krijg. Het moeilijkste wordt nu neen zeggen tegen alle voorstellen die op me afkomen, ik moet ook leren om m'n agenda te vullen met leegte.”

Weinigen die met zoveel vuur over ondernemerschap kunnen praten als Rudi De Kerpel. Gepassioneerd door het vak, maar tegelijk ook gefrustreerd door de vele obstakels die de overheid en ook vakbonden tijdens die boeiende reis opwerpen. “Het ondernemersparcours is er een vol onverwachte bochten en hindernissen. Als ik hoor hoe sommigen de werkgever afschilderen als een slavendrijver die enkel zichzelf wil verrijken, maakt mij dat behoorlijk boos. Mocht ik nog een tweede leven heb, dan zou ik gegarandeerd mijn eigen moderne vakbond oprichten, perfect aangepast aan de 21ste eeuw.”

Zakelijke mislukking is geen persoonlijk falen

Maar het mag vooral geen negatief verhaal worden, maakt hij zich plots de bedenking. “Ik kan zeggen dat ik tot dusver een geweldig leuk leven heb gehad”, gooit de Oost-Vlaming het meteen over een andere boeg. “Ondernemen een van de mooiste dingen is die een mens kan doen. Startende ondernemers mogen zich vooral niet gek laten maken door anderen die eigenlijk zelf graag ondernemer waren geworden maar daar nooit zijn in geslaagd. Uit een vorm van frustratie gaan ze vooral wijzen op de nadelen en beperkingen van ondernemerschap”, waarschuwt De Kerpel. “Het is belangrijk dat je allereerste project - hoe klein ook - slaagt omdat je anders jezelf te veel in vraag gaat stellen en jouw zelfvertrouwen een deuk krijgt.”

Anderzijds, is falen part of the game, vult De Kerpel zichzelf aan. “Ondernemen is geen exacte wetenschap, het is nog altijd de mens zelf die het verschil maakt. Het succes van ondernemen is het gevolg van het eigen handelen. Mislukking maakt dat je een betere ondernemer wordt en verhoogt de kans op succes. Van het debacle in Roeselare (waar de Eurotuin-winkel dit najaar de deuren sluit; nvdr) heb ik meer geleerd dan van al mijn successen samen. Een zakelijke mislukking is trouwens geen persoonlijk falen, het kan de beste overkomen. Het dwingt je ook terug tot meer realiteitszin, wat zeker nooit kwaad kan zolang je daardoor niet gaat verkrampen.”

“Een slimme ondernemer heeft altijd een plan B achter de hand, in een snel veranderende wereld is dat eigenlijk zelfs een must. Zelf dacht ik altijd drie tot vijf jaar vooruit, en was ik nooit bezig met wat er morgen gaat gebeuren.”

Poenscheppers

Het beeld dat ondernemers vooral veel geld verdienen, stuit De Kerpel tegen de borst. “De echte prestatie gebeurt op de weg en niet op de aankomst. Als je ziet hoe weinig appreciatie een man als Marc Coucke krijgt, ofschoon hij schitterende bedrijven uit de grond stampte en mooie projecten realiseerde, vind ik dat jammer. Bijna altijd heeft dat met afgunst te maken. Mensen staren zich vaak blind op het feit dat zo iemand multimiljonair is, en met een dure wagen rijdt. Terwijl het niet meer dan een beloning is voor ondernemers die hun droom najagen en daar een flinke dosis lef, zelfvertrouwen, risico’s aan moeten koppelen. Vaak zetten ze hun hele hebben en houwen op het spel, met slechts één doel voor ogen: slagen in hun opzet! Niet de drang naar geldgewin maakte van Bill Gates of Steve Jobs miljardairs, wel hun geloof in die ene grote droom, de wil om uit die comfortzone te treden en een eigen stukje geschiedenis te schrijven.”

Dat de ‘think big’-mentaliteit bij het gros van onze ondernemers ontbreekt, heeft volgens De Kerpel veel te maken met wat hij zelf 'de typische Vlaamse kneuterigheid' noemt. “Bovendien hebben we in dit land een tekort aan echte iconen van wereldniveau die ook ver buiten de landsgrenzen impact maken en jonge mensen kunnen inspireren: wat Kim Clijsters heeft betekend voor de tennissport, zo iemand zouden we ook moeten hebben in de ondernemerswereld.”

Focus houden op eigen business

De man die voor mij zit, oogt soms onrustig maar kan naar eigen zeggen ook vreselijk lui zijn. “Het zal je misschien verbazen maar dat zijn momenten waar ik evenzeer van geniet, net omdat het zo contrasteert met mijn drukke leven als ondernemer. Vooral door boeken te lezen, lukt het mij vrij makkelijk om die pauzeknop in m’n hoofd in te drukken. Maar daarna gaat de turbo knop weer aan en ben ik niet meer te stoppen. Op zo’n momenten ben ik ook hyperefficiënt. Wat ik eveneens heel fijn vind, is gaan wandelen met de hond. Het is mijn dagelijkse meditatiemoment.”

“Voor mij is een ondernemer per definitie creatief. Daarmee leg ik meteen ook het probleem van veel ondernemers bloot, namelijk dat ze moeilijk hun focus kunnen houden. Je kan zodanig gedreven en creatief zijn, en met zoveel dingen tegelijk bezig zijn, dat je de focus op de eigen business gaat verliezen”, weet De Kerpel. “De realiteit onder ogen durven zien, is nochtans cruciaal in ondernemerschap. De eerste jaren moet je jouw core business eerst verankeren, om daar nadien op te gaan enten.”

“Waar ik het moeilijk mee heb, is dat veel jonge ondernemers geen enkele kennis hebben van hun boekhoudkundige cijfers. Hoe kan je dan de juiste beslissingen nemen, als je niet weet wat je kosten-baten analyse is? Ja maar ik doe dat niet graag, is dan een vaak gehoorde reactie. Volgens mij is het vooral een reden waarom velen falen: ze zijn verblind door de blingbling. Terwijl je steeds alle aspecten van het ondernemerschap dient te respecteren, ook zaken die je minder leuk vindt. Vandaar het belang om je goed te laten omringen, zodat er altijd mensen zijn die jou daar attent op maken.”

Vrijheid van het ondernemerschap

Durven is een woord dat De Kerpel regelmatig in de mond neemt wanneer hij het over ondernemerschap heeft. Hij legt uit waarom. “De meeste jongeren van de millennial-generatie groeiden op in een overbeschermde omgeving. Het zijn mensen die in hun kindertijd door hun ouders constant de hemel werden ingeprezen en wijsgemaakt dat je in het leven alles kan bereiken. Tot ze na hun studies ineens in de echte wereld terecht komen: ze belanden in een bedrijf waar ze hun plan moeten trekken en voor het eerst te maken krijgen met kritiek. In een oogwenk ligt hun zelfbeeld aan diggelen. Je krijgt dus een hele generatie met een veel lager zelfbeeld dan de vorige generaties. Daardoor durven ze geen initiatief meer nemen, en tonen ze weinig of geen ondernemerszin. Simon Sinek heeft dat ooit treffend verwoord.”

“De vrijheid van het ondernemerschap is nochtans een onbeschrijfelijk gevoel. Het begint altijd met een droom, maar het allerbelangrijkste is dat je het met passie doet omdat het - zeker in het begin - ontzettend veel doorzettingsvermogen vraagt”, aldus De Kerpel. “De grootste moeilijkheid voor elke startende ondernemer is het stuk comfort dat je moet achterlaten: de eerste twee tot drie jaar is het keihard werken en bitter weinig verdienen. Soms word je daar echt moedeloos van, maar dan is het zaak om door te bijten.”

“Ik zeg altijd: een zelfstandige ondernemer begint met een fiets en eindigt in het beste geval met een vliegtuig. Terwijl een loontrekkende altijd een wagen zal hebben. Dat is geen oordeel dat ik vel, het zijn keuzes dient elkeen voor zichzelf te maken. Want ondernemersbloed, dat heb je of heb je niet. Het is iets waarmee je geboren wordt.”

Nieuwe projecten in het verschiet

“Nogmaals, echte ondernemers jagen niet het geld maar hun dromen na en die zijn er in mijn geval nog in overvloed. Ik heb een schriftje met ideeën tot 2050, dus ben ik nog wel even zoet. Dagelijks krijg ik heel veel impulsen, van mensen die ik ontmoet en dingen die ik zie. Doe ik daar niks mee, dan word ik onrustig. Dus besliste ik om die losse ideeën een voor een op papier te zetten. Ik heb mij altijd al goed geamuseerd maar ben er echt van overtuigd dat het beste nog moet komen. Nu gaat er pas een wereld voor mij opengaan”, klinkt het enigszins mysterieus.

Met het nodige enthousiasme vertelt De Kerpel over zijn plan om Boyan Slat, de 24-jarige Nederlandse ondernemer die al sinds zijn zestiende bezig is met het verwezenlijken van zijn grote droom - het opruimen van de plastic soep in de oceanen - naar België te halen. “Voor ondernemers die een steen verleggen in de rivier, kan ik oeverloze bewondering hebben. En dat doet Boyan Slat met zijn ‘The Ocean Cleanup’ project. Die verwondering en bewondering prikkelen mij wel om zelf ook iets te betekenen in sociaal ondernemerschap.”

“Boyan Slat zoekt nu kapitaal voor een prototype van zijn oceaanstofzuiger en ik wil hem daar graag bij helpen via een fundraising event waar hij dan zijn ondernemersverhaal komt vertellen. In de hoop dat we op die manier ambassadeurs vinden die zijn groene verhaal ook in Vlaanderen willen uitdragen. En wie weet dat het ondernemers op gelijkaardige ideeën rond duurzaamheid brengt. Als er morgen een tweede Boyan Slat opstaat, is alle energie die ik daarin heb gestopt zinvol geweest. Een nieuwe ster aan het Vlaamse ondernemersfirmament, dat zou toch prachtig zijn!”

Er is nog een ander idee dat al twee jaar in z’n hoofd leeft, maar veel details wil De Kerpel daar niet over kwijt aangezien zijn nieuwste kindje nog te prematuur is. Behalve dat het niks met retail of verkoop te maken heeft, wel met duurzaamheid, dat het België overstijgt en ook grote impact gaat maken. Volgend jaar zal het allemaal duidelijk worden, zo verzekert hij ons. “Eerst nog een paar mensen overtuigen om de puzzel volledig te krijgen maar ik heb er alle vertrouwen in dat het zal lukken.” Zo zie je maar: eens ondernemer, altijd ondernemer. “Wat af is, is niet gemaakt”, besluit Rudi De Kerpel met een citaat van de Franse dichter-filosoof Paul Valéry.