Het is niet al goud wat blinkt in San Francisco: waarom nu ook werknemers in Silicon Valley de stad vervloeken

Californië was altijd al een droombestemming voor mensen die op zoek zijn naar een beter leven. Het is de bakermat van Silicon Valley, van Hollywood en het grote geld. Maar tegenwoordig ziet de realiteit er net iets anders uit en geeft de ‘California dream’ een verkeerd beeld van wat de Amerikaanse staat vandaag is geworden, namelijk die waar de grootste armoede heerst. Vooral in San Francisco beseffen de inwoners dat het tijd is om uit die oude droom te ontwaken en in de spiegel te kijken. Een kwart eeuw na de eerste dot.com revolutie is de strijd om de ziel van San Francisco beslecht en heeft de tech industrie aan het langste eind getrokken. Maar wat gebeurt er als de overwinnaars in Silicon Valley zich realiseren dat ze de buit niet echt leuk vinden?

Zoe, een 29-jarige techneut, herinnert het zich als de dag van gisteren; op een heerlijke winterdag in San Francisco reed ze op haar e-scooter naar het werk terwijl ze aan het meezingen was op de soundtrack van de rolschaatsmusical Xanadu. Ze was net het Uber-gebouw gepasseerd toen er plots een dakloze man met zijn hond op het fietspad sprong en haar pad blokkeerde. Ze kneep keihard op de rem, vloog metershoog de lucht in en landde op de stoep, bloedend. Het was weer een van die momenten waarop Zoë dacht: “Zelfs ik word getroffen.”

Zoë verhuisde in 2007 naar San Francisco om te studeren aan de staatsuniversiteit. Vroeger was ze kunstenares, tot ze besloot dat het tijd was voor een nieuwe uitdaging. Nadat ze een bootcamp bijwoonde in San Francisco, kreeg ze uiteindelijk een job bij een belangrijk technologiebedrijf. Maar ook al verdient Zoë nu drie tot vier keer meer dan toen ze een 'uitgehongerde' kunstenares was, toch vindt ze dat dit inkomen haar gevoel van onveiligheid in de stad niet compenseert. Ze kan tegenwoordig niet alleen ’s nachts op straat lopen zonder dat ze bang is voor alles en iedereen. Zoë werd al een paar keer overvallen, waardoor ze zich onveilig voelt in een omgeving die eigenlijk als een thuis zou moeten aanvoelen. Als gevolg daarvan maakt ze niet langer gebruik van een scooter, boekt ze een Uber-taxi als ze zich moet verplaatsen in het donker en vraagt ze de chauffeurs om een oogje in het zeil te houden wanneer ze haar appartement binnenstapt.

“Mark Zuckerberg mag dan wel in de buurt wonen, dit is de belangrijkste prostitutiehoek in de stad, waar het wemelt van de gebruikte condooms en drugsnaalden. Het is absoluut gek hoeveel huur we betalen. We verdienen genoeg in de IT-sector, maar toch vragen mijn vriend en ik ons elke dag af of we niet beter zouden verhuizen”, zegt ze onomwonden.

Protest tegen de Google-bussen

Maar niet alleen Zoë koestert steeds meer wrok tegenover de stad die haar nieuwe thuishaven werd. Steeds meer werknemers uit de tech industrie spreken hun onvrede uit over San Francisco, de stad waar ze ooit zo voor gevochten hebben. Het contrast met vijf jaar geleden kan niet groter: honderden IT’ers in het stadhuis verklaarden toen openlijk hun liefde aan de stad. “Wij zijn zo trots dat we in San Francisco mogen leven en deel uitmaken van deze prachtige gemeenschap”, lieten de werknemers van Google zich in januari 2014 ontvallen tijdens een hoorzitting voor de lokale vervoersautoriteit.

In 2004 huurden technologiebedrijven openbare bushaltes in om werknemers naar het 45 mijlen zuidelijk gelegen hoofdkwartier in Silicon Valley te vervoeren. Al snel protesteerden honderden inwoners tegen de Google-bussen, die vonden dat de bedrijven beboet moesten worden voor het illegale gebruik van de bushaltes. Maar dit haalde allemaal niets uit, de stad koos er uiteindelijk voor om de bussen te legaliseren.

De controverse rond de Google-bussen was de eerste aanwijzing dat de lokale bevolking van San Francisco zich steeds meer zorgen maakte over hun dierbare stad waarvan ze steeds meer gingen vervreemden. En gelijk hadden ze… Tegenwoordig strijden techgiganten Apple, Facebook, Google en LinkedIn nog steeds om de talrijke kantoorruimtes in de stad. De gevolgen lieten niet lang op zich wachten: exuberant hoge huisvestingskosten, de ontheemding van zwarte en latino families, een nooit eerder geziene daklozenproblematiek en het faillissement van ooit sterk verankerde bedrijven en culturele instellingen.

Het verhaal over hoe de technologie San Francisco verwoestte, is al zo vaak verteld dat het Amerikaanse dagblad San Francisco Chronicle in 2014 een satirisch spiekbriefje publiceerde voor journalisten die naar San Francisco komen om verslag uit te brengen over de toenemende kloof tussen arm en rijk, met de ondertitel: “Wij deden het werk al voor jou”.

Groeiende ontevredenheid in Silicon Valley

Bij die groeiende ontevredenheid, valt ons één ding op. Het zijn niet langer enkel de doorsnee bewoners die klagen dat de komst van steeds meer techbedrijven hun stad heeft geruïneerd. Want het ongenoegen neemt nu ook toe bij de IT’ers zelf, die als grootverdieners in Silicon Valley mede verantwoordelijk zijn voor de technologische vooruitgang en de urbanistische achteruitgang van de stad.

Simon Willison, een softwareontwikkelaar die vijf jaar geleden van Londen naar San Francisco verhuisde: “De huisvestingscrisis heeft een enorme negatieve impact op onze levenskwaliteit. Als ik andere steden bezoek, ben ik altijd jaloers op hun inkomensdiversiteit: mensen kunnen het zich daar veroorloven om te leven, te werken en gelukkig te zijn zonder een 6-cijferig bedrag op hun loonbrief.”

Adrianna Tan, een senior productmanager bij een tech start-up, die vanuit Singapore naar San Francisco is verhuisd: “Hoewel mensen denken dat er diversiteit is in de stad, is dat niet echt het geval. In San Francisco leven mensen van over de hele wereld, maar de enigen die hier tegenwoordig naartoe kunnen verhuizen, behoren allemaal tot dezelfde sociaal-economische klasse.”

Beth, een 24-jarige productmanager uit Stanford, belandde in San Francisco om bij een groot technologiebedrijf te werken: “Ik heb het gevoel dat San Francisco tussen Seattle en New York ligt, maar in plaats van het beste van beide werelden, het ergste van beide steden biedt. Iedereen die ik ontmoette, was alleen geïnteresseerd in z’n werk, ook al was dat niet eens zo heel boeiend. Ik snap het, je bent een ontwikkelaar voor Uber maar hey, ik heb er intussen al honderden gesproken!”

Hetzelfde verhaal bij Jessica Jin die haar thuisbasis Austin, Texas, verliet voor een job in San Francisco: “Het was echt moeilijk om de onverschilligheid te verdragen die ik zag bij mensen die al een tijdje in deze stad woonden. Ik vroeg me af hoe lang het zou duren voordat ikzelf zo onverschillig zou worden.”

Badrul Farooqi, eveneens werkzaam bij een start-up in Silicon Valley: “Ik was verbaasd dat ik hier in San Francisco hetzelfde geweld zag als tijdens mijn jeugd in Detroit. Terwijl ik naar school ben gegaan en hard beginnen werken, net om aan dat soort omgevingen te ontsnappen. Maar San Francisco is niet Detroit. Detroit was altijd al arm.... San Francisco heeft geld! Er is zoveel geld in deze stad.”

Zelfs Marc Benioff, CEO van Salesforce - wereldmarktleider in cloudbased CRM-software - en zelf ook een inwoner van San Francisco die lang heeft aangespoord tot hoffelijkheid tussen de IT’ers en het stadsbestuur, noemde zijn geboortestad een “treinwrak”.

Ook Chris, een voormalige Apple-manager die onlangs besloot om San Francisco te verlaten voor Texas, besloot zijn verhaal met ons te delen: “Tenzij je hier bent om de jackpot binnen te halen, zul je altijd tot de middenklasse behoren. IT salarissen zorgen ervoor dat je momenteel kunt overleven, maar in deze stad is geen toekomst voor iedereen onder de 40 jaar die niet tot de allerrijksten behoort.”

Weinig waar voor je geld

Dankzij het jaarinkomen van Chris en zijn partner behoren ze momenteel tot de 1% rijksten in de VS, maar dat is niet het geval in San Francisco, een stad die het hoogste aantal miljardairs ter wereld in zijn rangen telt. “Het kosten-batenperspectief in San Francisco werkt niet langer voor ons. Het is gewoon niet langer realistisch voor een koppel om hier te wonen. Meer dan een miljoen voor een huis dat slechts 300.000 dollar waard is? En wanneer we kinderen zouden hebben, 30.000 dollar per jaar voor een privéschool? Er zijn zoveel andere plaatsen in dit land waar je veel meer krijgt voor hetzelfde geld.”

Chris klaagt ook over de ‘eigendomscriminaliteit, de ongecontroleerde daklozen en de drugsproblemen’ die de stad teisteren, en merkt op dat hij onlangs iemand crack had zien roken op klaarlichte dag in het midden van Lombard Street, de beroemdste bochtige straat ter wereld. “Op Melrose Avenue in Los Angeles of Times Square in New York zie je geen mensen die in het openbaar crack roken, maar hier haalt de politie gewoon haar schouders op.”

Kortom, de stad waar je de coolste tech jobs ter wereld vindt, is overbevolkt en de huurprijzen zijn er schandalig hoog. Silicon Valley is enkel weggelegd voor de happy few, voor uitzonderlijk IT-talent, waardoor bedrijven er niet voor terugdeinzen om werknemers van elkaar weg te kapen. Start-up ondernemers die naar San Francisco verhuizen, wonen vaak krap en betalen te veel voor wat ze uiteindelijk krijgen. Velen kunnen alleen maar hopen dat ze ooit tot die ene procent behoren, want enkel de allerrijksten in San Francisco kunnen er zich de luxe van een eigen (gekocht) huis permitteren...

(Bron: The Guardian)