Tomas Van Den Spiegel over het leiden van een peloton in stormweer: “Oogkleppen en tunnelvisie zijn de grootste vijanden die een organisatie vandaag kan hebben”

In 2018 werd voormalig profbasketbalspeler Tomas Van Den Spiegel CEO van Flanders Classics, de overkoepelende organisatie van zes Vlaamse voorjaarsklassiekers. In 2020 moest hij noodgedwongen een corona proof Ronde van Vlaanderen zonder publiek in goede banen leiden. Wat doet dat met een leider? In hoeverre knaagt zoiets aan de ambities? En kan hij zijn ervaring als topsporter gebruiken om ook in turbulente tijden veerkrachtig te blijven?

De zakelijke kant van sport

Met zijn 2,14 meter was Tomas Van Den Spiegel voorbestemd om hoge toppen te scheren. Zo won hij als profbasketbalspeler met CSKA Moskou tweemaal de EuroLeague – zowat de Champions League van het basketbal. Hij speelde daarna onder andere nog twee seizoenen bij Real Madrid én - toch ook het vermelden waard - won als eerste sportman de populaire televisiequiz ‘De Slimste Mens ter Wereld’.

Na zijn afscheid van de topsport in 2013 wilde Van Den Spiegel ambitieus blijven en vooral het maximum halen uit het enorme netwerk dat hij al die jaren had uitgebouwd. Daarom besloot hij zich te storten op zijn andere grote passie: de zakelijke kant van sport. Hij werd onder meer directeur van het sportief onderzoeks- en testcentrum Bakala Academy in Leuven en in 2017 managing partner van het digitale sportmarketingbedrijf Sporthouse Group.

Toen Wouter Vandenhaute daar in 2018 mede-eigenaar van werd, haalde die de ex-basketter binnen bij Flanders Classics als CEO, met als belangrijkste taak het wielrennen future proof maken. Iets waar corona twee jaar later willens nillens een ontegensprekelijke katalysator in zou worden: de afgelopen editie was er een zonder publiek, terwijl er normaal een miljoen supporters langs het parcours staat. “Het was een examen voor de nabije toekomst, en het mag gezegd: we zijn met verve geslaagd”, aldus Van Den Spiegel.

Koers als fantastisch visueel product

Toegegeven, het was een krachttoer om de Ronde van Vlaanderen veilig te laten verlopen, maakt de ex-basketballer er geen geheim van. “Maar eenmaal we zeker waren dat het ons was gelukt, was er wel wat tijd om van de koers zelf te genieten: zowat al mijn taken speelden zich dit jaar af in de organisatorische voorbereiding.”

“De koers zelf leverde enkele prachtige beelden op, zoals Wout van Aert en Mathieu van de Poel die samen boven kwamen op de Patersberg, of die flyline wanneer ze het dorp Kwaremont uit reden. Maar het gebrek aan volk was pijnlijk evident, en we kunnen alleen maar hopen dat dit niet het nieuwe normaal wordt. Laat ons zeggen dat het gevoel achteraf dubbel is: we hebben enerzijds bewezen dat we het kunnen organiseren en getoond dat koers een fantastisch visueel product blijft. Maar anderzijds is het vooral een beleving, en die zouden we eigenlijk zo snel mogelijk terug willen krijgen.”

Stukje maatschappelijke verantwoordelijkheid

Twee jaar na zijn benoeming tot CEO, in 2018, fungeert Tomas Van Den Spiegel noodgedwongen als kapitein die zijn schip door woelig water moet loodsen. Of hoe het kan verkeren, zoals Bredero destijds zei. “Je kan niet anders dan dat vastpakken en ermee aan de slag gaan”, zegt Van Den Spiegel daarover. “Want bij de pakken blijven zitten is sowieso geen optie. Daarom zijn we snel naar alternatieven gaan zoeken, zoals die virtuele Ronde van Vlaanderen – ook om onze digitale ambities te accelereren – en vervolgens een corona proof editie. Waarbij we eerst hebben rondgevraagd in hoeverre iedereen bereid was daarin mee te gaan, omdat we op voorhand wisten dat het allerminst evident zou worden.”

Wat nu leek op een succesverhaal dat in enkele weken was gerealiseerd, was eigenlijk het resultaat van maandenlang keihard werken, benadrukt Van Den Spiegel. “Maar de voldoening achteraf was des groter: we zijn erin geslaagd om, in tijden waarin bitter weinig evenementen kon doorgaan, iets te organiseren waar twee miljoen wielerliefhebbers konden naar uitkijken en ook echt iets aan hebben gehad. De Ronde georganiseerd krijgen, zagen we in dat opzicht ook als een stukje maatschappelijke verantwoordelijkheid.”

Als zesjarige de bal leren delen

Zijn jarenlange ervaring als sporter op het hoogste niveau helpt hem ongetwijfeld om in deze onzekere tijden te allen tijde de rust te bewaren, op de juiste momenten kordaat te reageren en waar nodig snel te schakelen. Iets wat Van Den Spiegel volmondig beaamt. “Ik heb als basketter vooral geleerd om bestand te zijn tegen druk, wat ik nu zeer goed kan gebruiken”, lacht hij. “Maar ook doelen scherpstellen is iets dat ik meeneem uit die periode, net als nooit tevreden zijn en deliveren: er steeds weer staan en presteren op de momenten die er echt toe doen.”

“Verder helpt het enorm dat ik uit een ploegsport kom. Daarom spreek ik altijd in de wij-vorm als het over Flanders Classics gaat: het gaat om gedeelde verantwoordelijkheden en gedeeld succes. In basketbal leerde ik als zesjarige al om de bal te delen om met de ploeg te kunnen winnen, en dat doe ik vandaag als CEO eigenlijk nog steeds.”

“En omdat ik nét niet goed genoeg was voor de absolute top, heb ik altijd gezocht naar manieren om mij toch zo verdienstelijk mogelijk te maken voor de ploeg en zo toch impact te genereren. Dat wil ik nu ook. Daarom ben ik ook in het wielrennen gestapt: omdat daar nog veel verschil kan worden gemaakt.”

Lead by example

Langs de ene kant heeft de ervaring als topsporter hem al vaak geholpen, maar ongetwijfeld is ook de persoon van Wouter Vandenhaute van onschatbare waarde. “Inderdaad, al was het maar omdat die man een veel indrukwekkender trackrecord heeft dan ik – hoewel ik nog wel even tijd heb”, zegt Tomas Van Den Spiegel met een knipoog. “Ik heb vooral veel aan zijn feedback, waar ik vervolgens constructief mee aan de slag ga om dingen beter te doen. Ik vind het dus als CEO niet alleen belangrijk om feedback te geven, maar ook te krijgen. Dat is lead by example.”

Ook fysiek in vorm blijven hoort daar bij, benadrukt Van Den Spiegel. “Lichamelijk en geestelijk scherp blijven door vaak te sporten. Helaas hebben die vele jaren topsport hun tol geëist, zodat ik tegenwoordig alleen nog kan fietsen. Wat me in mijn huidige job gelukkig dan weer goed uitkomt (lacht).”

Gedwongen om prioriteiten te verleggen

Of corona een katalysator van verandering in het wielrennen kan zijn, willen we weten, als in: never waste a good crisis. “Dat is onvermijdelijk”, antwoordt hij. “Corona verplicht je de werven waar je op bezig was te reorganiseren, en zo flexibel mogelijk je prioriteiten te verleggen. Bij wielrennen is dat nog complexer, omdat er héél veel partijen bij betrokken zijn. Zelfs in normale tijden is het vaak al een huzarenstuk om een koers te organiseren”, merkt Van Den Spiegel op.

“Kijk, enerzijds willen en moeten we blijven inzetten op dé troef die sport heeft ten opzichte van andere vormen van entertainment: het live-aspect. Uitgesteld kijken is bij sport zo goed als uitgesloten, aangezien je al onder een steen moet kruipen om de uitslag niet te vernemen. Bijgevolg blijft wielrennen heel aantrekkelijk voor klassieke formaten als lineaire televisie, en moeten we daar blijven op inzetten.”

“Maar je mag daarnaast allerminst nieuwe ontwikkelingen uit de weg gaan, zoals digitalisering, virtuele ervaringen, gaming, content marketing via sociale media,… Ook datacaptatie biedt enorm veel mogelijkheden: in een normale editie van de Ronde staan één miljoen mensen langs het parcours, waarvan we er 985.000 niet kennen – daar kunnen we dus zeker nog op werken. Op al die manier kunnen we wielrennen future proof maken en minder afhankelijk van klassieke sponsoring en mediarechten. Waarbij we ook kijken naar de manier waarop andere sporten dat aanpakken. Dat is een must: oogkleppen en tunnelvisie zijn de grootste vijanden die je als organisatie vandaag kan hebben.”

Een game changer in wielrennen worden

“Op die manier proberen we als Flanders Classics, dat binnen het internationale wielrennen niet de grootste organisatie is, toch de meest innoverende te zijn”, aldus Van Den Spiegel. “Gelukkig zie ik vandaag een nieuwe generatie opstaan die bereid is daarin mee te gaan, en niet de dingen verder wil doen omdat ze nu eenmaal altijd zo werden gedaan.”

“Alhoewel traditie een heel belangrijke factor blijft in sport en die je altijd moet respecteren. Maar de maatschappij evolueert en wij evolueren mee: dat is vandaag de teneur. En dat moet ook, want wielrennen zette de laatste jaren weliswaar enorme stappen op vlak van performance en techniek, maar bleef wat steken als product op zich. Daarom zal ik heel tevreden zijn als we binnen tien jaar terugblikken en kunnen zeggen dat Flanders Classics een game changer in het wielrennen is geweest. Een voldoening die weliswaar in de verste verte niet te vergelijken zal zijn met de onvergetelijke rush die ik voelde na het behalen van een overwinning of titel, maar misschien het dichtst in de buurt zal komen. Omdat je weet dat je een verschil hebt gemaakt en met een team iets gedaan hebt gekregen.”

“We moeten bijgevolg als organisatie optimistisch zijn, ook in deze tijden, en vooral de opportuniteiten blijven zien om de volgende stap te kunnen zetten. Dat is niet evident – wij hebben ook mensen op technische werkloosheid moeten zetten – maar als leider heb je de plicht positief en strijdvaardig te zijn omdat dat afstraalt op de organisatie. Ook dat is lead by example.”