Paul Van Den Bosch en Jan De Schepper

Gezondernemen, zo zou je het boek ‘Egopreneur’ van Paul Van Den Bosch in één woord kunnen samenvatten. Exact een jaar later lanceert de topsportcoach zijn nieuwste worp: ‘ConneXion, 7 Paradoxen voor de Moderne Leider’ schreef hij samen met Jan De Schepper, voormalig topmanager bij Telindus en Belgacom. Met als rode draad de plaats van en uitdagingen voor de leider in deze snel veranderende tijden. Een boek over verbinding dat uitkwam in een periode van verplichte quarantaine: veel ironischer kan het niet worden.

Net als in ‘Egopreneur’ wordt in ‘ConneXion, 7 Paradoxen voor de Moderne Leider’ de link gelegd tussen topsport en ondernemen. Kan ook moeilijk anders als je naar het CV van beide auteurs kijkt: Paul Van Den Bosch werkt als coach al 30 jaar samen met topatleten als Sven Nys, Thomas De Gendt, Eric Geboers, Luc Van Lierde,... en richtte mee Energy Lab op.

Jan De Schepper was dan weer topmanager bij Telindus en Belgacom en is vandaag executive bestuurder bij BDO Digital. En het feit dat De Schepper in het verleden ook jeugdcoach was bij KV Mechelen, geeft hem het voorrecht de raakpunten tussen de sport- en zakenwereld te hebben ervaren. Het was met andere woorden bijna onvermijdelijk dat beide heren ooit samen een boek zouden schrijven.

Besmettelijk leiderschap

“Het moet zo’n zeven jaar geleden zijn dat Paul en ik elkaar leerden kennen”, neemt De Schepper als eerste het woord. “Ik heb hem toen geïnterviewd in zijn rol als mentor-coach, naar aanleiding van mijn boek ‘Kopmannen’ dat zeven karakteristieken van ondernemers behandelde.”

“Die ontmoeting bracht ons uiteindelijk tot het gezamenlijke idee van onze CEO Summit, een jaarlijks event waarin we grote bedrijfsleiders samenbrengen en ideeën rond leiderschap met elkaar te delen. Dat bleek ook een echte behoefte, want waar we aanvankelijk tien CEO’s hadden verwacht die bereid waren een volledige dag uit te trekken voor zo’n summit, daagden er finaal maar liefst dertig op. Vorig jaar, op de vierde editie, waren zelfs zo’n 125 CEO’s en voorzitters aanwezig en hebben we dan maar besloten onze ideeën rond leiderschap in een boek te gieten.”

Zeven paradoxen

“Doorheen onze gesprekken kwamen we tot zeven paradoxen, met als rode draad het connecteren van mensen. Anders gezegd: als je als leider met die zeven paradoxen wil kunnen omgaan, kan je niet anders dan connecteren”, stelt Jan De Schepper. “Wat die paradoxen zijn? Bijvoorbeeld snelheid willen maken terwijl we specialist zijn in processen vertragen; aandacht geven aan teamprocessen terwijl in de eerste plaats het individu moet gecoacht worden; druk zetten om iets te bereiken in het besef dat druk vaak contraproductief werkt; het feit dat CEO’s vaak heel intelligent zijn maar niet weten hoe ze met mensen moeten omgaan. Zo klagen CEO’s bijna nooit over een gebrek aan managers, maar wel over een gebrek aan leiders.”

“Om die paradoxen te kunnen overstijgen, moet de CEO verbinding maken, mensen meekrijgen door hen te betrekken. Verbinding die je doorheen de hele organisatie moet stimuleren. Leiderschap is immers besmettelijk tot drie of vier niveaus onder de CEO”, aldus De Schepper.

“Let wel”, vult Paul Van den Bosch zijn collega-auteur aan, “we zijn dus niét begonnen met de intentie een boek over verbinding of zeven paradoxen te schrijven. We zijn beginnen praten over leiderschap en resultaten halen, vanuit het standpunt van de business én van de sport. Uit die urenlange gesprekken zijn die zeven paradoxen gekomen, en bij het uitschrijven daarvan kwam connectie als rode draad heel duidelijk naar voren. Vandaar de titel ConneXion, waarbij de ‘X’ staat voor ‘vermenigvuldigen’: het vermeerderen van resultaten dankzij verbinding, de bereidheid bij medewerkers en stakeholders om die extra mile te gaan.”

Overload aan digitale contacten

Een boek over verbinding dat uitkomt op het moment dat bijna iedereen thuiswerkt en social distancing de nieuwe norm is: ironischer wordt het niet. En wellicht hadden de schrijvers daar ook nooit rekening mee gehouden. “Inderdaad, laat staan dat iemand had kunnen vermoeden dat het zo lang zou duren”, zegt De Schepper.

“Je ziet vandaag grote bedrijven uit elkaar vallen omdat hun mensen – vooral dan de jongeren – alleen nog oppervlakkig en dus geen zinvol contact meer hebben met elkaar. Waardoor ze de focus op de visie en de purpose van het bedrijf verliezen: waarvoor staan we als bedrijf, waar willen we naartoe en wat is mijn rol daarin? Die bedrijven laten mij weten dat ze zich aan een hele moeilijke winter verwachten.”

Connectie is meer dan ooit actueel: dat bindweefsel is broodnodig. En bedrijven die nu uit elkaar vallen, beseffen opeens dat ze daar al voor corona werk hadden moeten van maken

“Overal wordt de loftrompet gestoken over thuiswerk, en dat is vooral voor kleine bedrijven terecht, maar hoe houd je als grote onderneming je bedrijfscultuur in stand als iedereen thuis zit? Connectie is dus meer dan ooit actueel: dat bindweefsel is broodnodig. En bedrijven die nu uit elkaar vallen, beseffen opeens dat ze daar al voor corona werk hadden moeten van maken.”

“Nu, online afspreken en vergaderen heeft zeker ook voordelen, in die zin dat het formele netwerk er sterk door kan uitbreiden en efficiënter wordt – op tijd beginnen en afronden. Maar het is vooral het informele netwerk dat eronder lijdt en dat nu zo belangrijk blijkt: de snelheid van beslissen, de communicatie, enzovoort.”

“Via Teams kunnen nooit alle zintuigen worden ingezet om die zaken aan te voelen en te laten renderen. Maar die digitale contacten, waar we aan het begin van de lockdown zelfs een overload van kregen, maken wel duidelijk hoezeer mensen behoefte hebben aan connectie. De CEO van de toekomst moet meer dan ooit mee bezig zijn met die juiste mix van digital en fysical, zijnde: digical.”

Connecteren met je stakeholders

Alleen: wie wil nog CEO – of algemener: leider – zijn als die toekomst zo onzeker oogt? “Er is inderdaad een gigantisch verschil tussen leiderschap in veilige en in woelige tijden”, vindt De Schepper. “Vergelijk het met een voetbalploeg die 4-0 voorstaat: daar is iedereen graag kapitein van. Maar leiderschap komt vooral tot uiting als je thuis 0-2 achterstaat en het volk verwacht dat je gaat winnen. Durf je dan een risicovolle bal spelen of het team op sleeptouw nemen?”

“Dan komen we weer bij connecteren uit: in volatiele tijden als deze moet je als leider connecteren met je stakeholders, vanuit het besef dat je het niet alleen kan, maar alleen kan leiden via anderen – vermenigvuldigen van leiderschap door het te delen.”

In volatiele tijden als deze moet je als leider connecteren met je stakeholders, vanuit het besef dat je het niet alleen kan, maar alleen kan leiden via anderen – vermenigvuldigen van leiderschap door het te delen

“In moeilijke tijden komt de echte leider boven”, pikt Van Den Bosch weer in. “Dat is de link met de sport: het komt ook neer op presteren in lastige omstandigheden en dan met de druk weten om te gaan. Ook als het slecht gaat, moet je als leider je mensen zien mee te krijgen en de connectie behouden: mensen optimaal laten samenwerken in mindere tijden is namelijk niét evident.”

Sportief denken in de business

“Daarom moet je ook in goede tijden aan die connectie werken. Zeker omdat vooral jongeren autoriteit niet zomaar meer aanvaarden. Je moet ze inspireren, niet dirigeren. Daarom pleiten wij voor meer sportief denken in de business. Voor mensen die op lange termijn denken, doorzetten, overeind krabbelen en doorgaan, toewerken naar een prestatie, resultaten halen door samen te werken,…”

“Dit aangevuld met specifieke coaching skills, zoals feedback geven. Wat in het bedrijfsleven nog véél te weinig gebeurt, terwijl het in de sportwereld gewoon ingeburgerd is. Met als gevolg dat mensen in een bedrijf niet weten wat van hen verwacht wordt, of ze hun werk wel of niet naar behoren doen. En dan komen we weer bij die connectie uit.”