Deze succesvolle serie-ondernemer wil de rest van zijn carrière kansarmoede bestrijden: “Ik kan nog 20 twintig jaar het verschil maken”

Mark Lens, bezieler van Ondernemers Voor een Warm België

Met zijn bedrijven EuroSys, Auva en Novation en een reeks participaties in platformen als Promobutler, Habitos en Koopjeskrant is Mark Lens (53) het toonbeeld van een serial entrepreneur. ‘Beter, sneller, sterker’ was jarenlang zijn enige adagium. Tot de IT-ondernemer op een gegeven moment tot het inzicht kwam: ik heb genoeg. “Wat is dan belangrijk? Om nog die ene euro extra te verdienen? Ik ben nog jong, heb ik tegen mezelf gezegd, dus kan ik nog de volle twintig jaar het verschil maken voor kwetsbare mensen.”

Dertig jaar geleden, nog tijdens zijn legerdienst, start Mark Lens zijn eerste IT-zaak op in de kelder van zijn ouders. Daar knutselt hij op zijn eentje pc’s in elkaar die hij verkoopt aan particulieren. Het is aanvankelijk niet meer dan een test of het zelfstandige leven hem wel ligt. In zijn eerste boekjaar draait de handelsingenieur beleidsinformatica zo’n 20 miljoen Belgische frank, of rond de 500.000 euro. Na drie jaar ligt het omzetcijfer op 2,5 miljoen euro. De werkgeversmarkt is prompt een zieltje armer.

Hoge snelheidstrein

In de beginjaren van zijn ondernemerschap heeft de jonge informaticus maar drie doelstellingen: groeien, groeien en nog eens groeien. “Ik ben iemand die nogal gebiologeerd is door wiskunde en cijfers”, stelt de Limburger, die zijn zinnen en gedachten sneller aan elkaar rijgt dan Lewis Hamilton van banden kan wisselen. “De eerste tien jaar was mijn enige objectief: vooruitgaan, zonder met iets of iemand rekening te houden. Targets halen en klaar! Niet dat ik de mensen rondom mij niet liever gelukkig zag maar wanneer je een bepaald doel voor ogen hebt, moet je ook alles in het werk stellen om dat te halen. In die eerste periode was het een redelijk brutale realiteit: wie niet kon volgen, moest afhaken.”

Twintig jaar lang moet alles wijken voor de job. “Je werkt dag en nacht. Vriendschappen gaan kapot, relaties lopen stuk. Ik heb er heel veel voor opgegeven”, overschouwt Lens. Het is pas wanneer de onderneming ook in menselijk opzicht body krijgt, dat de trein vaart begint te minderen. “Eerst ben je maar met een paar mensen, die allemaal even gek zijn als jij. Maar als je op zeker moment naar 150 medewerkers toegaat, dan moet je er wel voor zorgen dat iedereen meekan. Dan moet je mensen gaan coachen en begeleiden.”

Naarmate hij medewerkers ziet meegroeien met de organisatie, beseft de ondernemer: hier haal ik zelf veel energie uit. “Ik geloof enorm in het potentieel van eigen mensen. Alle CEO’s in mijn bedrijven zijn mensen die intern zijn doorgestroomd”, zegt Lens met enige trots. “Van ruwe diamanten schitterende briljanten maken, dat geeft enorm veel voldoening.”

“Het vereist wel dat je mensen goed omringt en erop toeziet dat ze zichzelf kunnen ontwikkelen. Bij EuroSys werken we daarom ook heel fel op de work-life balans en de gezondheid van medewerkers. Vier dagen per week is er in het bedrijf een gezondheidscoach aanwezig, we bieden yoga- en bokslessen aan en helpen mensen om te stoppen met roken.”

De 1%-belofte

Want je hebt als bedrijfsleider wel degelijk een verantwoordelijkheid tegenover je medewerkers, stelt Lens. En als zij het goed hebben, hebben ze op hun beurt ook een verantwoordelijkheid tegenover de samenleving. “Ik geloof heel sterk in de 1% pledge: de 1 %-belofte die iedereen moet maken. Vrij vertaald: wie het goed stelt, zou 1% van zijn loon of 1% van zijn tijd moeten doneren aan mensen die het moeilijker hebben. Als bedrijf moet je zoiets faciliteren, vind ik. Sinds vorig jaar mogen onze mensen daarom één dag per jaar betaald vrijwilligerswerk doen. Volgend jaar willen we dat naar tweeënhalve dag brengen, wat neerkomt op die 1%.”

“Dat kost een onderneming geen cent”, vervolgt Lens zijn betoog. “Onze marges gaan er niet door naar beneden. We winnen er zelfs mee. Want we vragen onze medewerkers om elk een idee vanuit de sociale economie - waar met een enorme creativiteit onwaarschijnlijke bergen worden verzet - mee terug te nemen naar onze organisatie. Als je bedrijf op die manier jaarlijks een drietal bruikbare ideeën verzamelt, dan is de winst toch dubbel? En wie weet raken medewerkers geënthousiasmeerd en gaan ze zich ook buiten de werkvloer vrijwillig inzetten. Dan begin je pas écht impact te maken voor een betere samenleving.”

De omslag

Het klinkt allemaal als een wel érg grote mindshift voor iemand die zoveel jaren het doel heiligde boven alle middelen. Was het de kanker die hem acht jaar geleden trof die hem anders naar de dingen deed kijken? “Voor mij was dat eerder rationele kansberekening”, schudt Lens van nee. “In de zin van: dit zijn de mogelijke uitslagen. Dat verhaal is voor mij gelukkig goed afgelopen. Het is niet echt in mijn hoofd gekropen.”

“Maar ik heb toen wel gezegd: vanaf nu wil ik elke dag op een zinvolle manier doorbrengen. Dat heeft me ertoe gebracht om een trainingsprogramma van coach en spreker Tony Robbins te gaan volgen in Amsterdam. Zo Amerikaans, zeiden mensen me. En toegegeven, dat was het ook. Maar het heeft mijn leven wel overhoop gegooid.”

“Tijdens één van de workshops mocht een dame het woord nemen. Ze had een vrijwilligersorganisatie die kinderen uit de prostitutie haalde - een heel roerend verhaal - maar had de grootste moeite om geld op te halen. Tony Robbins zei: ‘Ik kan je een paar tips geven, maar weet je: ik schenk 50.000 dollar als de hele zaal mee instapt. Dus kom allemaal naar voren, als je wilt, en schrijf op wat je doneert.’ Na vijf dagen was daar 600.000 dollar bijeen gezameld.”

“Ik vond dat absurd en tegelijk fantastisch. Want die man toonde daar live hoe je spontaan een hefboom kan creëren naar andere mensen. Hoe je gewoon door het podium te pakken iets kan teruggeven aan de maatschappij. Dat was voor mij een life-changing experience: dit wil ik doen. Als ik werkelijk impact wil creëren voor kwetsbare mensen, dan moet ik vanaf nu in alles wat ik doe en waar ik ook kom, praten over kwetsbare mensen.”

Ondernemers voor een Warm België

In 2019 start Mark Lens zelf zijn eerste maatschappelijke onderneming op: een foundation die Senegalese families empowert via een herbebossingsproject. Niet veel later draagt COVID-19 een opportuniteit aan, die nog veel meer op zijn leest geschoeid is. “Bij EuroSys kregen we heel veel vragen binnen om laptops te doneren aan kwetsbare doelgroepen. We lanceerden een oproep naar ons klantenbestand en mochten 700 oude pc’s ontvangen in plaats van de verhoopte 40. Maar de nood bleek nog veel groter. Toen heb ik beslist om er volledig mijn schouders onder te zetten en Ondernemers voor een Warm België op te richten.”

Lens legde alle operationele taken bij zijn bedrijven neer en houdt zich vandaag fulltime bezig met zijn nieuwe geesteskind. “Waarom ik dit doe? Ik heb met mijn bedrijven altijd geld gedoneerd aan goede doelen. Maar daarmee kan je slechts een paar golfjes bewegen in die gigantische oceaan. Veel waardevoller is het om tijd en kennis te doneren. Zo kan je echt het verschil maken. En met mijn ervaring van de voorbije 30 jaar kan ik, geloof ik, wel iets betekenen.”

“Want in de sociale sector zijn er heel veel organisaties die schitterend werk leveren, maar soms ontbreekt de co-creatie”, bedenkt de IT-ondernemer. “Veel armenorganisaties voelen zich concurrenten van elkaar omdat ze allemaal lonken naar dezelfde pot: die van de overheid. Tussen de bedrijfswereld en de sociale sector zijn de connecties eerder minimaal. Bovendien zijn er ook veel vzw’s die onvoldoende transparant zijn, die zelfs geen jaarrekeningen neerleggen. Dan kan je ook moeilijk aankloppen voor geld.”

Gelijke ambities

Met Ondernemers voor een Warm België wil Mark Lens al zijn kennis als IT-ondernemer aanwenden om een gezonde organisatie op poten te zetten, die bouwt op dezelfde pijlers als een commerciële onderneming: een stevig netwerk en gestroomlijnde processen. “Ons streefdoel: we willen het grootste non-profitbedrijf bouwen in de Benelux ter bestrijding van kansarmoede”, klinkt het onomwonden.

“Mijn ambitie blijft gelijk: targets stellen, creëren en schalen. In ons eerste boekjaar hebben we een 300.000 euro aan contracten opgehaald, dit jaar zitten we al aan 1,2 miljoen euro dankzij de inspanningen van Telenet, de federale overheid, ondernemers en burgers. In de komende drie maanden willen we nog 10.000 laptops inzamelen en er daar 6.000 van refurbishen.”

De hang naar resultaat en de zakelijke benadering zijn onveranderd gebleven, geeft Lens toe. Maar de klik is wel gemaakt om zijn drive voor andere doeleinden in te zetten dan louter economische. “Een paar jaar geleden heb ik voor mezelf beslist: ik heb genoeg. Ik heb een carrière gemaakt waar ik trots op kan zijn, ik heb voldoende bereikt in het leven, ik laat iets achter voor mijn kinderen. Wat is dan belangrijk? Om nog die ene euro extra te verdienen? Ik ben nog jong, dus ik kan nog de volle 20 jaar het verschil maken voor kwetsbare mensen. Dat is wat ik nu aan het doen ben, samen met een sterke ploeg geëngageerde ondernemers.”