“Ondernemen lijkt mensen soms meer te beangstigen dan nodig”, zegt Vedran Jelaca, CEO van UGent spin-off Smartivize. Als oprichter van drie bedrijven weet Jelaca waarover hij spreekt. Hij deelt met ons zijn inzichten over slagen en falen als ondernemer, weten wanneer je moet stoppen en je passie volgen. “Je eerste bedrijf oprichten en doorzetten, zijn de moeilijkste stappen in het ondernemerschap.”

Het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Als middelbare school student zette Vedran Jelaca al een succesvolle cd-business op. In pre-Spotify en -Deezer-tijden een lucratieve bezigheid. Maar voor hem vooral een leerschool waarmee hij zijn eerste business inzichten verwierf die het begin markeerde van zijn serieel ondernemerschap. Enkele bedrijven later is Jelaca anno 2021 CEO van het market research bedrijf Smartivize. En dat is allemaal gestart na een PhD en een postdoc aan de UGent. Jeleca vormde zijn onderzoek om tot een spin-off en speelt met zijn technologie vandaag op internationaal niveau.

Ambitie en vertrouwen

“Ik heb het gevoel dat mensen ondernemen soms beangstigender vinden dan het eigenlijk is. Uiteindelijk draait het om ambitie en vertrouwen. Ambitie om van nul iets waardevols op te bouwen en erop te vertrouwen dat alles goed komt, zelfs als het lijkt het dat je slaagkansen slinken. Als je al verschillende bedrijven hebt opgericht, merk je dat zich telkens een gelijkaardig proces ontspint. Als je de ervaring eenmaal beleefd hebt, wordt het makkelijker. Omdat je weet wat je kunt verwachten, je weet wat op je afkomt”, aldus Jelaca.

Je eerste onderneming oprichten en doorzetten zijn eigenlijk de moeilijkste stappen in ondernemen

“Je eerste onderneming oprichten en doorzetten zijn eigenlijk de moeilijkste stappen in ondernemen. De eerste jaren zijn vaak erg onzeker. Je kan slagen, maar je kan ook falen. Daarom moet je ambitieus en stoutmoedig zijn om te geloven in je product, en erop te vertrouwen dat alles uiteindelijk goed komt. Eenmaal je dat proces doorlopen hebt, kun je gaan geloven, zelfs als je met onzekerheid wordt geconfronteerd”, getuigt Jelaca.

De beste tip om zo snel mogelijk bij te leren? “Spreek met andere ondernemers. Deel niet alleen je successen, maar ook je mislukkingen. Het is makkelijker als je mensen kunt spreken die jou begrijpen, die hetzelfde proces hebben meegemaakt. Zo haal je het snelst resultaat”, raadt Jelaca aan.

Kantelpunt

“Ik heb voor, tijdens en na mijn ingenieurstudies altijd in start-ups gewerkt, of zelf bedrijfjes opgericht. Na mijn PhD stampte ik mee EyeSee uit de grond, een marktonderzoeksbedrijf gespecialiseerd in eye tracking en gezichtscodering. Deze start-up groeide razendsnel, maar ik had het gevoel dat de technologie-ontwikkeling an sich klaar was. Ik wilde iets nieuws ontwikkelen.”

“Daarom zette ik in 2015 een VLAIO-innovatiemandaat op om de technologie achter Smartivize - Shopper Vision - te ontwerpen. Twee jaar later was mijn mandaat afgerond, de technologie klaar en had ik mijn eerste klanten gevonden in het Verenigd Koninkrijk en Australië. Vandaag wordt de Shopper Vision-technologie gebruikt door meer dan 50 klanten wereldwijd, voornamelijk in de FMCG-sector.”

Big Brother in de supermarkt

Als ingenieur een bedrijf opzetten in marktonderzoeksdata. Geen evidentie, maar dat het kan, bewijst Vedran Jelaca. Met zijn Shopper Vision-technologie analyseert hij het winkelgedrag in fysieke winkels. Terwijl ze winkelen, dragen klanten een camerabril, waarmee Jelaca en zijn team elke beweging van de klant tot in detail in kaart brengt. Ze volgen waar ze wandelen, wat ze zien, welke producten ze oppikken of juist links laten liggen… Met hun AI-software kunnen ze aan de hand van die data duidelijke patronen herkennen in het winkelgedrag van klanten. Deze gedetailleerde data uit consumentenonderzoek helpen merken en retailers om een optimale winkelinrichting te creëren en zo hun marketingrendement te verhogen.

Gedragen klanten zich dan niet anders, juist omdat ze weten dat ze een bril dragen die hun gedrag op de voet volgt? “Als je eenmaal in een winkel bent, schakelt je brein over naar een soort van automatische piloot-modus. Logisch, als je weet dat een typische supermarkt gemiddeld meer dan 30.000 producten in huis heeft, en een overdaad aan advertenties”, vertelt Jeleca. “Om deze ervaring te ‘overleven’ filtert ons brein heel veel zaken. Het is verrassend hoeveel dingen mensen niet zien in een winkel, of zich niet herinneren dat ze bepaalde advertenties of producten gezien hebben. We doen heel veel dingen onbewust in zo’n overprikkelde omgeving”, vertelt Jelaca.

“Daarom zijn bijvoorbeeld enquêtes minder geschikt om het gedrag van klanten te begrijpen aangezien mensen vaak al heel veel dingen vergeten zijn zodra ze de winkel buitenstappen. Of omdat ze meer geneigd zijn om hun eigen interpretatie of politiek correcte antwoorden te geven. Observatie is erg belangrijk om écht te begrijpen wat mensen in een winkel doen.”

Niet B2B of B2C, maar P2P

“Een goed idee hebben en de nodige technologie ontwikkelen om dat idee te realiseren zijn slechts de eerste stappen. In tegenstelling tot wat algemeen wordt aangenomen, falen bedrijven niet aan de technologie kant, maar vooral aan commerciële zijde”, zegt Jeleca. “Ervoor zorgen dat klanten je product begrijpen, een antwoord bieden op de vragen en noden vanuit de markt, je prijszetting en kostenstructuur juist zetten, de juiste distributiekanalen aanboren om je klanten te bereiken,…, dat zijn de grootste uitdagingen bij de opstart van een bedrijf.”

In tegenstelling tot wat algemeen wordt aangenomen, falen bedrijven niet aan de technologie kant, maar vooral aan commerciële zijde

“Uiteindelijk moet je de juiste persoon vinden. Ik spreek dan ook liever niet van een B2B- of een B2C-markt, maar van een P2P-context – Person to Person. In wat voor sector je ook werkt, je moet een persoon vinden die jouw oplossing begrijpt, die het in zijn business processen wil en kan implementeren, de juiste mindset heeft, over het nodige budget beschikt,…”

“Dankzij de mensen in mijn team die meer kaas hebben gegeten van marktonderzoek, en het omgaan met data an sich konden we deze technologie op punt stellen, en een product afleveren dat beantwoordt aan de noden van mijn klanten. Het is juist dankzij deze multidisciplinariteit binnen ons team dat we de juiste product-markt fit konden creëren”, benadrukt Jelaca.

Ondernemen is vooruitzien

Ook Smartivize heeft vandaag nog vele uitdagingen. “Uiteraard willen we groeien, niet alleen geografisch, maar ook binnen sectoren. Vandaag maken vooral retailers en FMCG-merken gebruik van onze technologie, maar we willen dit ook uitbreiden naar kleinere spelers én naar andere markten, zoals doe-het-zelf- en elektronica-zaken, de mode-sector…”

“We democratiseren nu ook het onderzoek in virtual reality-winkels. We hebben een SaaS-platform, Shopnosis.io, gebouwd, waar onderzoek doen in VR-winkels net zo eenvoudig is als het lanceren van online vragenlijsten. Retailers en merken van elke omvang kunnen hun marketingmateriaal snel en betaalbaar testen voordat ze veel geld uitgeven aan implementaties in fysieke winkels.”

“Als CEO leer je met de jaren ook beter omgaan met de groei binnen je bedrijf. Als je jong bent, heb je graag zo veel mogelijk controle over alles. Naarmate je ouder wordt, begrijp je beter dat het vooral jouw rol is om anderen te laten excelleren, hen te coachen om het beste van zichzelf te geven,… De focus ligt vaak te veel op krachtige CEO’s, maar het kapitaal van een bedrijf ligt juist in de kracht van je team.”