John Arts, co-founder van Rita Personal Data

Antwerpenaar John Arts (25) was in shock toen hij ontdekte wat Google en Facebook allemaal over hem wisten en aan wie ze die informatie allemaal verkochten. Rita Personal Data, de start-up die hij in 2020 samen met een Italiaanse studiegenoot oprichtte, bouwde daarom een mobile app waarmee mensen hun persoonlijke data kunnen bekijken, begrijpen en opnieuw zélf controleren. Het lijkt een beetje David tegen Goliath, maar vanuit thuishaven Amsterdam en met de steun van een paar van Belgiës meest succesvolle techondernemers koesteren de twee jonge founders de ambitie om de techindustrie radicaal te veranderen. “Als we de juiste beslissingen nemen, kunnen we impact hebben op heel veel mensen. Die gedachte alleen al geeft ons tonnen energie.”

De naam van hun onderneming is een ode. Niet aan een moeder of een lief die naar de naam Rita luistert, wel aan artikel 15 van de GDPR: het right to access. Dat artikel zegt dat elke consument het recht heeft om zijn of haar data op te vragen. Al is dat makkelijker gezegd dan gedaan, ontdekte Arts.

“Drie jaar geleden studeerde ik nog toen die hele heisa rond Cambridge Analytica losbarstte. Het bedrijf verzamelde persoonlijke data van miljoenen Facebook-gebruikers en misbruikte die om onder andere het Brexit-referendum en de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016 te beïnvloeden. Ik was geshockeerd en ik heb dat fameuze artikel 15 van de GDPR gebruikt om mijn eigen data op te vragen bij Facebook en Google. Wat weten die bedrijven precies van mij? Hoe gebruiken ze mijn persoonlijke data? Aan wie hebben ze die allemaal verkocht? Facebook en Google konden niet anders dan die informatie vrij te geven, ze waren daar wettelijk toe verplicht. Ik kreeg deze echter in een hypercomplex format, dat zelfs voor een techneut als ik amper te ontcijferen was.”

Hallucinante ontdekking

Weken aan een stuk werkte John Arts om alle data die Google en Facebook van hem hadden te visualiseren in een overzichtelijk dashboard. “Ik viel van mijn stoel. Het was hallucinant om zwart op wit te zien staan wat die grote techgiganten allemaal over jou weten, waar jouw persoonlijke informatie allemaal circuleert en hoe weinig controle je daar over hebt. Ik heb dat dashboard gedeeld met klasgenoten, met collega’s op mijn studentenjob, met vrienden,… Dat heeft zich als een lopend vuurtje verspreid: duizenden mensen zagen ineens hun eigen dashboard en die vonden het allemaal fascinerend. Zo groeide het idee om die tool online te gooien en voor iederéén toegankelijk te maken.”

Binnen een paar minuten kan je op de Rita-app een persoonlijk dashboard tevoorschijn toveren, legt Arts uit. “Je ziet welke data Google, Facebook en co van jou hebben, wat jouw data waard zijn, welke adverteerders ze hebben gekocht en gebruiken. Dat is best confronterend! Google en Facebook kennen jou beter dan je eigen moeder jou kent.”

Oprichters Guglielmo Schenardi & John Arts

Voorbij het snelle, makkelijke geld

John Arts richtte Rita Personal Data twee jaar geleden op, samen met zijn studiegenoot Guglielmo Schenardi (24). “Ik ben al sinds 2016 in de ban van blockchain en crypto”, zegt eerstgenoemde die vandaag de pet van CEO draagt. “In die wereld heb je twee types van mensen. Je hebt een groep die vooral financiële opportuniteiten ziet in de technologie en bereid is om veel risico’s te nemen. Get rich fast. De andere groep is vooral gefascineerd door de blockchaintechnologie die achter het cryptogeld zit. In plaats van de crypto koersen te volgen, las ik liever whitepapers. Ik zag al vrij snel dat je veel meer kon doen met die blockchaintechnologie dan alleen maar snel geld verdienen.”

In plaats van de crypto koersen te volgen, las ik liever whitepapers. Ik zag al vrij snel dat je veel meer kon doen met die blockchaintechnologie dan alleen maar snel geld verdienen

De app van Rita Personal Data wil zijn actieve gebruikers - dat zijn er intussen meer dan 55.000 - niet alleen inzicht geven in het gebruik van hun data, maar ook controle. “Mensen moeten opnieuw de énige eigenaar worden van hun eigen persoonlijke data”, stelt Arts. “Op ons platform kan je je data eenvoudig verwijderen bij bedrijven die je niet kent of die je niet vertrouwt. Nu moet je dat bij al die bedrijven afzonderlijk doen, waar natuurlijk niemand aan begint. Wij centraliseren die controle op één online platform. We sluiten ook samenwerkingen af met bedrijven, die we eerst uitvoerig screenen of ze hun data wel op een ethische manier sourcen. Die bedrijven kunnen dan in alle transparantie op ons platform uitleggen wat ze veil hebben voor jouw data. Wat krijg je in ruil?”

“Data zullen altijd gedeeld worden, daar maak ik me geen illusies over. Dat hoeft ook geen probleem te zijn. Zolang de transactie maar in evenwicht is. Want dat evenwicht was de laatste jaren volledig zoek: Google en Facebook wisten alles over jou, en jij had er geen idee van hoeveel ze verdienden door jouw privacy te grabbel te gooien. Wij willen consumenten de mogelijkheid geven om zélf te kiezen, om hun data alleen maar te delen wanneer ze dat relevant vinden.”

De data-industrie transformeren

Arts koestert grootse ambities met Rita Personal Data, steekt de Antwerpenaar niet weg. “We pakken een mastodont van een maatschappelijk probleem aan”, zegt hij. “Heel de wereld zoekt naar oplossingen om die techreuzen en hun aanslag op onze privacy te stoppen. Zo’n gigantisch probleem te lijf gaan, geeft ongelooflijk veel energie. Als wij de juiste beslissingen nemen, dan kunnen we impact hebben op een heel grote groep mensen. We willen de data-industrie transformeren!”, klinkt het ambitieus.

We willen snel groeien, maar zijn ons ook heel erg bewust van de verantwoordelijkheid tegenover onze gebruikers

Al is het bij momenten balanceren op een slappe koord, erkent Arts. “We willen snel groeien, maar zijn ons ook heel erg bewust van de verantwoordelijkheid tegenover onze gebruikers. Onze tool en onze onderneming staat of valt met het vertrouwen dat gebruikers in ons hebben. Vertrouwen dat wij het anders aanpakken dan de Googles en de Facebooks van deze wereld. We moeten er absoluut voor zorgen dat we tijdens het schalen en groeien dat vertrouwen op elk moment blijven behouden.”

De uitdagingen van de Antwerpse start-up situeren zich op drie grote fronten, volgens de CEO: “Onze groep gebruikers doen groeien, meer mensen aanwerven en onze technologie verder verbeteren. Het is echt jongleren om al die balletjes tegelijk in de lucht te houden. Ik heb elke dag een eindeloze lijst to do’s, ik zou me volledig kunnen verliezen in het ene kleine taakje na het andere. Ik heb al heel snel geleerd dat je als ondernemer vooral moet focussen.”

Als je onderneming puur money driven is, wordt het volgens mij een pak moeilijker om de focus te bewaren. Dan raak je makkelijker afgeleid van de essentie

“Het helpt dat de missie van Rita één op één mijn persoonlijke missie is. Als je onderneming puur money driven is, wordt het volgens mij een pak moeilijker om de focus te bewaren. Dan raak je makkelijker afgeleid van de essentie. Rita Personal Data opbouwen, is momenteel topprioriteit in mijn leven. Ik doe ook niets liever. En tegenwoordig doe ik eigenlijk ook niets anders”, lacht Arts.

België’s eerste unicorn achterna

Om de groeiambities waar te maken, haalde Rita Personal data recent 1 miljoen euro op. De kapitaalronde werd geleid door Pitchdrive en onder andere Felix Van de Maele en Stijn Christiaens (oprichters van Collibra, de eerste Belgische unicorn) stapten mee aan boord, net als techgoeroe Peter Hinssen. Arts is bijzonder tevreden met de nieuwe investeerders.

“We zijn vanaf dag één heel selectief te werk gegaan bij die kapitaalronde. Omdat we niet zomaar geld wilden binnenrijven, het opzet was vooral mensen aan boord te halen die ons vooruit kunnen helpen. Mensen met expertise en met een sterk netwerk, die al gedaan hebben of aan het doen zijn wat wij met Rita Personal Data in de toekomst hopen te doen. Onze investeerders hebben waardevolle technologische en financiële kennis, maar ze hebben evengoed ervaring met het creëren van een cultuur in een bedrijf dat snel schaalt en groeit.”

Onze investeerders hebben waardevolle technologische en financiële kennis, maar ze hebben evengoed ervaring met het creëren van een cultuur in een bedrijf dat snel schaalt en groeit

“Ik ben me heel erg bewust van het belang van een goede bedrijfscultuur”, gaat Arts verder. “We leven in uiterst onzekere tijden. De context waarin je onderneemt, verandert razendsnel. Je strategie verandert continu mee, in ons stadium zou er elk kwartaal gepivoteerd kunnen worden. Cultuur is in die onzekere en wisselende omgeving de énige constante. Ben je onzeker of je A of B moet doen? Niet je strategie, maar je cultuur zal die beslissing bepalen. Maar ik bouw die bedrijfscultuur niet zelf, dat doen onze medewerkers. Daar besteden we heel veel aandacht aan. Je moet op tijd een cultuur installeren, op een bepaald moment ben je zo groot en groei je zo snel dat het te laat is. Dan kan je geen cultuur meer creëren of veranderen. Voor een internationaal bedrijf als het onze, met een heel divers team, is een sterke cultuur extra belangrijk.”

De wereld als speeltuin

Dat Rita Personal Data zo’n internationaal team heeft en vandaag opereert vanuit Amsterdam is geen toeval. Arts mag dan wel een Antwerpenaar zijn, de jonge ondernemer is toch vooral een globetrotter. “Ik heb de laatste jaren in meerdere buitenlandse steden gestudeerd, gewerkt en gewoond: Londen, Parijs, Shanghai, Berlijn. De beslissing om te ondernemen vanuit de Nederlandse hoofdstad was een heel bewuste keuze. In ons team zitten mensen uit Kazachstan, Italië, Litouwen, Brazilië,… In Amsterdam kan je die mensen veel vlotter aanwerven dan in België, en het is een stad waar je als nieuwkomer heel snel je draai vindt.”

Al meer dan 55.000 mensen gebruiken onze app. Zelfs in Silicon Valley, de thuishaven van Facebook en Google, nemen mensen met behulp van onze tool de controle over hun data terug

“Mijn co-founder Guglielmo is een Italiaan, we hebben elkaar leren kennen toen we allebei in Parijs studeerden”, vertelt Arts. “We denken allebei niet in termen van landen of grenzen. Onze belangrijkste markt is Europa, omdat met de GDPR de hele wetgeving en regulering is gestandaardiseerd. Dat maakt het een pak eenvoudiger. Maar ondertussen hebben al 70 landen het right to access op een of andere manier geadopteerd. India is daarbij, en ook California heeft een eigen wet aangenomen. Al meer dan 55.000 mensen gebruiken onze app. Zelfs in Silicon Valley, de thuishaven van Facebook en Google, nemen mensen met behulp van onze tool de controle over hun data terug.”