Van Tomorrowland tot de metro in Hongkong: de slimme technologie van deze Antwerpse start-up maakt het tellen van menigtes heel makkelijk

Drie academici en één politiecommissaris. Het zou het begin van een goeie mop kunnen zijn, maar het is de samenstelling van het team achter CrowdScan, een spin-off van imec en Universiteit Antwerpen. Aan het hoofd staat co-founder Ben Bellekens, die zijn enthousiasme voor de onderneming én de technologie erachter op geen enkele manier kan verstoppen. En dat grenzeloos enthousiasme wordt gedeeld tot in Hongkong.

Uit het zicht op Tomorrowland

CrowdScan ontstond uit de (post)doctoraatsonderzoeken van Ben Bellekens en Stijn Denis, onder het toeziend oog van professor Maarten Weyn. “In 2015, aan het begin van de legislatuur van de Antwerpse burgemeester Bart De Wever, had die eens laten vallen dat het interessant zou zijn om te weten hoeveel mensen er op de Meir lopen. Maarten is daarover na beginnen denken, en zette uiteindelijk een onderzoeksproject op”, vertelt Bellekens. “Vanuit die fundamentele vraag zijn we vertrokken om te onderzoeken met welke draadloze technologieën we mensen in kaart kunnen brengen.”

“Op een gegeven moment wilden we onze ‘tagless lokalisatie’, zoals dat dan heet, gaan uitproberen op grote schaal. Daar stonden we dan, bakskes tegen de muur te vijzen op Tomorrowland. We kregen carte blanche, zolang het maar uit het zicht was”, lacht de CEO van CrowdScan. “Het was ook daar, in 2019, dat we ons eurekamoment beleefden. We hadden de Freedom Stage, de VIP en de brug uitgerust met onze sensoren, zodat we verschillende flows konden analyseren en vergelijken met de tellingen en de camera’s van de organisatie zelf. Onze sensoren werkten, en door de permanente realtime monitoring bleken we een unieke veiligheidsoplossing in handen te hebben.”

3 onderzoekers en 1 commissaris

Op dat moment bestond de drijvende kracht achter CrowdScan uit drie academici: Ben Bellekens zelf, Stijn Denis en professor Maarten Weyn. Veel kennis dus, maar weinig praktijkervaring. Enter Anton Dierickx. “Anton werkte tot voor kort bij de Politie Antwerpen, waar hij verantwoordelijk was voor alle grote evenementen en activiteiten. Toen we CrowdScan aan hem voorstelden, zag hij als ervaringsdeskundige meteen de meerwaarde van onze applicatie”, doet Bellekens het verhaal.

“Vandaag worden bij grote evenementen nog veel beslissingen genomen op basis van ervaring en subjectieve inschattingen. Vraag tien personen wanneer ze het te druk vinden op de Meir en je zal hoogstwaarschijnlijk tien verschillende antwoorden krijgen. Met onze technologie kan je deze drempelwaarde objectief en realtime opvolgen, waardoor er vanuit een commandoruimte sneller preventieve maatregelen kunnen genomen worden.”

“Omgekeerd kunnen onvoorziene gebeurtenissen in het systeem opgeslagen worden. Als bijvoorbeeld de voetgangerstunnel op een gegeven moment afgesloten wordt wegens potentieel gevaarlijk, kan je die drempelwaarde opslaan zodat je daar bij volgende evenementen rekening mee kan houden.”

Met Anton Dierickx was het founding team compleet. Het enige dat nu nog stokken in de wielen van het viertal kon steken was… een pandemie. “Tot dan deden we eigenlijk enkel evenementen en festivals, maar we begonnen ook steeds verder te denken. Want hoeveel festivals van het kaliber van Tomorrowland bestaan er eigenlijk? Zo bedachten we dat op festivals veiligheid heel belangrijk is, maar in steden eigenlijk minstens zo belangrijk. Dus zijn we gaan pivoteren en kwamen we op het idee om te werken aan een smart city beleid rond het realtime monitoren van drukte. Op dat vlak is de coronacrisis natuurlijk een gigantische opportuniteit”, stelt Bellekens.

Eerste investeringsronde: check

Maar het was niet alleen door Covid-19 dat de omslag van CrowdScan plaatsvond. “Ook om een investeringsronde te realiseren, moesten we gaan herbekijken welke afzetmarkten nuttig waren, wat er precies mogelijk is, op welke manier onze technologie kan ingezet worden in smart cities,…”, geeft Bellekens aan. Een denkoefening die zijn vruchten afwierp, want in juni 2021 kon het bedrijf met succes zijn eerste investeringsronde finaliseren.

“Als het gaat om afzetmarkten zijn steden erg belangrijk, maar metrostations bijvoorbeeld ook. Niemand kan voortdurend naar de beelden van die bewakingscamera’s kijken. Er zijn te veel beelden voor de beschikbare ogen, en er is ook geen rekenkracht om al die beelden te analyseren. Daarom zijn we ook daar nagegaan welke meerwaarde CrowdScan op dat domein kan bieden. We bouwden een installatie op de Groenplaats om de flows van passanten te analyseren, en de drukte op de perrons in functie van de trams én in functie van activiteiten bovengronds te gaan bekijken.”

Een wereldwijde autoriteit aan boord

De technologie die CrowdScan ontwikkelde, is uniek maar crowd management is dat uiteraard niet. Dé autoriteit in het vak is professor Keith Still: hij adviseert de organisatie van de Olympische steden, alsook wereldvoetbalbond FIFA, wordt vaak als expert witness opgeroepen in rechtszaken en heeft de enige masteropleiding crowd management ter wereld. En, vertelt Ben Bellekens met enige trots, hij werkt ook samen met CrowdScan.

“We zijn met Keith Still in contact gekomen nadat Stijn hem gevraagd had als jurylid voor zijn doctoraat. Dat ging eigenlijk verrassend snel”, klinkt het. “Nadien hebben we professor Still gevraagd of hij betrokken wilde blijven. En omdat hij onmiddellijk een sterke believer bleek van de technologie is hij akkoord gegaan om als onafhankelijk bestuurder mee aan boord te komen van CrowdScan.”

Van het een kwam het ander. “Zo zijn we nu in contact met de metro-uitbater van Hongkong, om één van de drukste metrostations daar te gaan uitrusten met onze systemen. Hun vraag is: hoe kunnen we crowd management beter organiseren. En daarin kunnen we onze kennis perfect combineren: de simulatiemodellen van professor Still met onze baselinedata”, aldus Bellekens.

De kracht van partners

Op de vraag of die internationale stap altijd het plan is geweest, blijft Bellekens eerder bescheiden. “Internationaliseren was zeker de bedoeling, maar ineens Hongkong? Dat stond niet echt op de planning. Dat kwam op tafel tijdens een meeting met Microsoft, waarmee we een partnership willen uitbouwen om op het vlak van sales en techniek beter te kunnen opschalen.”

Een partnership dat hen vorig jaar tot op het Smart City Expo World Congress in Barcelona bracht. “Ze hebben ons er voorgesteld aan hun grote klanten over de hele wereld. Zo stonden we bijvoorbeeld opeens te praten met de CIO van een grote treinmaatschappij. En dan krijg je twee weken later telefoon: ‘ik heb jullie geïntroduceerd bij de verantwoordelijken van de metro in Hongkong, zullen we een vergadering organiseren?”

‘In 2022 willen we maximaal gaan inzetten op vinden van de juiste partners om de verschillende markten - publiek transport, luchthavens, smart cities en events - te betreden”, vervolgt de CEO van CrowdScan. “De technologie is uniek, die hebben we gepatenteerd, maar het vinden van de juiste partners wordt nu cruciaal om te kunnen opschalen. Hoewel elke technologie zijn meerwaarde heeft, geloven we sterk dat de unieke eigenschappen van onze technologie - realtime, 100% privacyvriendelijk en accuraat- voor heel wat klanten de perfecte oplossing kunnen bieden.”

Onderzoeker wordt ondernemer

Ben Bellekens sprong van zijn postdoctoraat recht in de stoel van CEO, een rol die hem vlot lijkt af te gaan. “Ik was onderzoeker, en deed dat eigenlijk heel graag. Maar toen CrowdScan begon te groeien, moest ik prioriteiten leggen: wat vind ik leuk, en wat vind ik minder leuk? Ik wist eigenlijk ook wel dat er een soort ondernemer in mij schuilt, alleen had ik dat nog nooit echt tastbaar gemaakt.”

Dat CrowdScan is gestart vanuit de Universiteit Antwerpen speelt alleen maar in hun voordeel, vindt Bellekens. “We zijn drie ingenieurs met een PhD, en daarbij nog een commissaris, dat geeft wel een behoorlijke credibiliteit. Ons product komt voort uit onderzoek, en is uitgebouwd tot iets dat verkocht kan worden. Maar we willen wel die expertenrol behouden!”

Dus worden ook nieuwe medewerkers helemaal ondergedompeld in het onderzoek. “Onze nieuwe Head of Sales heeft onze PhD’s moeten lezen en volgde ook de cursus van Keith. Die is ondertussen zelf een halve ingenieur geworden”, lacht Bellekens. “Ik vind dat je de technische en onderzoekskant moet begrijpen om ons verhaal goed te kunnen vertellen.”

CEO of niet, Ben Bellekens benadrukt tijdens ons gesprek meermaals dat het succesverhaal van CrowdScan vooral een team effort is. “Het is geen eenmansshow”, benadrukt hij. “Het is de combinatie van Maarten die al vier of vijf spin-offs heeft opgericht, met de zakelijke expertise en praktijkervaring van Anton, aangevuld met de kennis en punctualiteit van Stijn.”