Antwerpse start-up helpt blinden en slechtzienden veilig de straat oversteken: “Ooit willen we iemand een marathon laten lopen met onze software”

AYES-founders Vincent Janssen, Willem Van de Mierop en Michiel Janssen

Om een slechtziende vriend te helpen, ontwikkelden drie Antwerpse AI-ingenieurs een slimme app die verkeerslichten, bussen en trams herkent met behulp van een smartphonecamera. Aan de hand van geluid en trillingen kan de gebruiker weten wanneer het veilig is om een kruispunt over te steken, en wat de bestemming van de bus of tram is. Onlangs haalden de jonge ondernemers met hun start-up AYES 1 miljoen euro op. “Onze app wordt vandaag al in meer dan 20 landen gebruikt, en we zien potentieel om er 104 miljoen gebruikers mee te bereiken over de hele wereld.”

Willem Van de Mierop (25) en de broers Vincent (27) en Michiel (25) Janssen richtten in de zomer van 2021 hun eigen bedrijf op. “Een gemeenschappelijke vriend is blind aan één oog en slechtziend aan het andere”, steekt co-founder Willem Van de Mierop van wal. “Hij vertelde over sommige uitdagingen die hij had bij het navigeren in het openbaar.”

Dit deed een lampje branden bij de drie bevriende AI-specialisten. “Elon Musk slaagt erin een Tesla autonoom te laten rijden op de snelweg aan 120 kilometer per uur. Dan moesten wij met onze kennis van artificiële intelligentie toch een vergelijkbare technologie kunnen inzetten om die vriend en zoveel andere blinden en slechtzienden te helpen zich veilig in het verkeer te begeven?”

Van hardware naar software

Van de Mierop en zijn kompanen gingen aan de slag en hadden al snel een eerste prototype klaar. Dat bestond uit een camera, een rekenmodule en een luidspreker, gestuurd door een AI-model. “Daarna kwam het belangrijkste werk: gaan wandelen met potentiële gebruikers om zoveel mogelijk feedback te verzamelen. Met die waardevolle input konden we het AI-model verfijnen. Door de enthousiaste reacties van de testpersonen beseften we dat onze oplossing een groundbreaker was”, vertelt Van de Mierop. “Aangezien we ons product toegankelijk wilden maken voor iedereen, moest het schaalbaar en betaalbaar zijn. Daarom verlegden we de focus van hardware naar software en werd het dus een app op de smartphone.”

Eens ze de AI-algoritmes snel en accuraat genoeg op smartphones konden laten draaien, nam het drietal afscheid van hun job om een eigen start-up uit de grond te stampen. AYES, uitgesproken als het Engelse ‘eyes’, en OKO, de naam van de app, zijn uiteraard een verwijzing naar de ogen. “OKO is bovendien eenvoudig herkenbaar voor Siri én het is een naam die internationaal goed bekt, wat belangrijk is als we internationaal willen groeien”, aldus Van de Mierop.

Big in Japan

Kort na de lancering van de OKO-app in november 2021 haalden de oprichters 100.000 euro op bij investeerders. Onlangs volgde een tweede kapitaalronde, waarbij AYES nog eens 1 miljoen euro groeigeld tankte bij het Franse fonds ID4 en bij enkele internationale privé-investeerders. “Dankzij deze financiering kunnen we onze applicatie na de introductie op de Benelux-markt wereldwijd lanceren”, aldus Van de Mierop.

“Naast het financiële luik krijgen we van onze investeerders zéér waardevol advies. We hebben alledrie wel enkele ondernemers in de familie zitten, maar het stond niet in de sterren geschreven dat we zelf een bedrijf zouden oprichten. Smart money komt voor ons als startende ondernemers dus heel goed van pas.”

In steeds meer landen is er concrete interesse voor de applicatie, aan groeipotentieel is er met andere woorden zeker geen gebrek. Momenteel wordt de Belgische blindenapp gebruikt in meer dan 20 landen over de hele wereld, al dan niet in een testfase. “Vooral in Japan is er veel enthousiasme: zo’n 900 Japanners zijn momenteel aan het testen”, klinkt het tevreden. “We willen wel pas lanceren in een nieuwe markt als we de app voldoende hebben kunnen uittesten. Want net dat human-centered design is één van de sterktes van OKO: de applicatie is een co-creatie tussen enerzijds blinden en slechtzienden, en anderzijds AYES. Dit helpt om vertrouwen te winnen van potentiële gebruikers en eventuele scepsis weg te nemen.”

De AI werd getraind met meer dan 150.000 afbeeldingen en geeft pas groen licht - letterlijk en figuurlijk - bij een aanvaardbare zekerheidsgraad. Tot nu toe is er geen enkele klacht gekomen over fouten en de app krijgt steeds meer gebruikers. “Hoe meer gebruikers, hoe meer het algoritme verfijnd wordt. De app leert met andere woorden continu bij en wordt op die manier steeds beter”, zegt Van de Mierop, die eraan toevoegt dat OKO de andere zintuigen niet vervangt, maar wel een waardevol hulpmiddel is om zich veilig in het verkeer te begeven.

Adieu ratelklikker?

Op dit moment ligt de focus van AYES op twee ‘micromomenten’ voor blinden en slechtzienden. Eén ervan is veilig de straat oversteken aan een stoplicht. Daarbij wordt ervan uitgegaan dat de gebruikers weten hoe ze aan het kruispunt of zebrapad moeten geraken. Daar richten ze de camera van hun smartphone op het kruispunt dat ze willen oversteken. De technologie achter de app detecteert onmiddellijk het verkeerslicht en informeert de gebruiker via geluid en trilsignalen.

“Veel steden en gemeenten voorzien een geluidssignaal voor blinden en slechtzienden aan sommige verkeerslichten en kruispunten. Die zogenaamde ‘rateltikkers’ zorgen echter vaak voor geluidshinder bij de buurtbewoners. Soms worden ze ’s nachts ook uitgeschakeld. Bovendien zijn ze duur qua aanschaf en onderhoud. Onze app biedt een waardig, betrouwbaar alternatief”, meent Van de Mierop.

De tweede functie van de app: hij herkent bussen en trams. Het principe is hetzelfde: de gebruiker richt de camera op de bus of tram waar hij of zij op wil stappen, en de OKO-app laat meteen weten welke bestemming het betreffende voertuig heeft. “Mensen die slecht zien, stappen wel vaker op de verkeerde bus of tram en willen dit niet altijd aan de chauffeur of omstaanders vragen. We hopen dat onze app hen kan helpen om hun onafhankelijkheid nog meer te vergroten en ertoe bijdraagt dat ook die mensen blijven buitenkomen”, benadrukt Van de Mierop.

Half uur vroeger thuis

In België mogen gebruikers de app 14 dagen gratis testen. Daarna kunnen ze een aanvraag indienen om het abonnementsgeld terugbetaald te krijgen door de overheid. Op die manier willen de oprichters hun technologie voor iedereen toegankelijk houden. “Veel gebruikers laten weten dat hun zelfstandigheid er enorm op vooruitgaat dankzij onze app. Sommigen gebruiken de busherkenning ook als hun partner erbij is, om niet altijd afhankelijk te zijn. Een dame vertelde zelfs dat ze vroeger haar bus altijd tot de eindhalte nam, om hem dan nog één halte terug te nemen in de andere richting zodat ze veilig aan de overkant van de straat kon geraken. Nu ze de app gebruikt, is ze een half uur vroeger thuis. Het geeft veel voldoening om te merken dat we impact kunnen maken in het leven van mensen.”

De positieve feedback en groeiende internationale interesse drijven de AI-ingenieurs om de toekomst van autonome navigatie voor blinden en slechtzienden verder te definiëren. “Het hoeft niet altijd eenvoudig te zijn: zonder hindernissen kan je nu eenmaal niet ondernemen.”

“Weet je, ik ben al bevriend met Vincent en Michiel sinds onze humanioratijd. Het feit dat we elkaar door en door kennen, helpt om samen door die uitdagendere momenten te geraken. We durven eerlijk zijn tegen elkaar en hebben geen schrik om moeilijke gesprekken te voeren. Aangezien we veel gemeenschappelijke vrienden hebben, komen we elkaar ook vaak tegen op feestjes en zo. We kunnen dan makkelijk de knop omdraaien en over andere dingen praten dan over ons werk”, lacht Van de Mierop.

Marathondroom

Het ondernemerstrio heeft nog grootse plannen met de app. In een volgende fase willen ze graag herkenning van voetpaden, zebrapaden en andere objecten integreren. Op termijn willen ze de software graag inbouwen in een bril met een camera, zodat de gebruikers hun smartphone niet meer hoeven boven te halen om geholpen te zijn.

Of hij nog een grote droom heeft, willen we ten slotte weten van Van de Mierop. “Momenteel focussen we op de prioriteiten die ik al aanhaalde, maar dromen doe ik uiteraard. Dus: ik wil graag iemand een marathon laten lopen met onze software. Veel blinden en slechtzienden sporten graag, maar hun aandoening houdt hen soms tegen om een dergelijke grote sportieve uitdaging aan te gaan.”

“Een marathon is heel complex: je moet niet alleen 42 kilometer lang navigeren, onderweg kom je ook nog eens veel hindernissen en onverwachte situaties tegen. Vandaag zijn er al mensen die een marathon lopen met een assistent, wat uiteraard geweldig is. Maar het zou pas echt fantastisch zijn als dat op een dag zou lukken met een virtuele assistent. Ik denk dat het gevoel van voldoening bij de loper dan nog zoveel groter zal zijn. Ook als ondernemer zou het mij een adrenalineboost van jewelste geven als ik zo’n impact kan maken in iemands leven”, aldus Van de Mierop.