Naast de ideale schoonzoon bestaat er misschien wel zoiets als de ideale ondernemer: hij is er vroeg bij, heeft visionaire ideeën, zoekt onrustig naar nieuwe markten en – in de woorden van Tom Boonen – hij durft te verliezen. Lieven Vanlommel, oprichter/CEO van StarMeal en Foodmaker, komt heel dicht in de buurt van die omschrijving en is dan ook een geschikte keynote spreker op de Lierse Nacht van de Inspiratie.
Het klinkt wat vreemd, maar groenten werden Lieven Vanlommel met de paplepel ingegeven. Het was zijn overgrootvader die in 1925 groenten begon te verkopen en die liefde vervolgens van generatie op generatie doorgaf. Als kind ging Vanlommel met zijn vader mee naar de veiling, naar de groenteboeren,... En toen hij naar de hotelschool in Koksijde trok, koos hij resoluut voor de koude keuken, iets wat door de studenten doorgaans werd vermeden omdat het niet als volwaardig koken werd beschouwd. “Dat liet me toe om daar in de keuken van alles met groenten uit te proberen, aangezien niemand anders het wilde doen”, lacht Vanlommel. Het ontdekken van die passie om met groenten te werken was de eerste belangrijke stap in zijn carrière.
De tweede stap was toen zijn moeder in de jaren tachtig op het idee kwam om ook groentesalades in hun winkel aan te bieden. “Met als vrij revolutionaire insteek om de groenten daarbij echt te laten doorsmaken”, aldus Vanlommel. “Dat klinkt nu evident, maar destijds was het de gewoonte slaatjes zodanig te verzuipen in mayonaise of ketchup dat je de groenten niet meer proefde. Mijn moeder maakte daarentegen een vinaigrette op basis van yoghurt, wat ik meteen heel lekker vond.”
“Ik studeerde op dat moment als 18-jarige hotelmanagement in Antwerpen en zag dagelijks al die hippe, gehaaste jongeren rondlopen waarvan ik dacht: die moeten toch ook eten? Waarom zou ik dat concept met groenteslaatjes van mijn moeder niet hier uitproberen? Kort daarna opende ik er mijn eerste, piepkleine saladbar. In 1993, het openingsjaar, draaide ik meteen 250.000 euro omzet. Op twee jaar tijd heb ik nog twee bijkomende zaken geopend. Een heel interessante periode die ik eigenlijk als mijn echte studententijd beschouwde, omdat ik toen enorm veel heb geleerd.”
Gezonde slaatjes op Rock Werchter
Na die twee jaar verkocht Vanlommel het concept en investeerde de opbrengst in het groentebedrijf van zijn moeder, waar hij meteen ook instapte. “Ik was 21 en kwam van een salespositie opeens aan de operationele kant van een productiebedrijf terecht. Daar draaide ik eerst een paar jaar als zelfstandig aandeelhouder in mee, om inzicht te verwerven in wat je allemaal met die groenten kan doen. Vervolgens heb ik het slaatjesassortiment gevoelig uitgebreid, onder meer met volwaardige maaltijdsalades met kip of spek.”
Ik lanceerde mijn slaatjes-concept in 2004 op Rock Werchter, iedereen verklaarde mij gek! Maar ik had daar een heel andere mening over.
“Het succes was groot, want onder meer Carrefour en Delhaize hapten toe. Waarop de vraag kwam om te gaan robotiseren en automatiseren. Maar aangezien ik vooral culinair ben aangelegd, wilde ik blijven focussen op smaak en dus vooral specialiseren. Dat botste met de vennoten, dus heb ik toen als 24-jarige het bedrijf verlaten. Met als duidelijke visie: de allerbeste slaatjes ter wereld gaan maken, en als het moet alleen.”
Dat was het begin van StarMeal, dat lekkere en gezonde gerechten wilde maken met een mooie uitstraling. “Ik lanceerde het concept in 2004 op Rock Werchter”, aldus Vanlommel. “Iedereen verklaarde mij gek: jongeren drinken daar toch alleen maar bier en eten daar alleen maar hamburgers en frieten. Ik had daar een heel andere mening over over: als iets lekker is, zullen ze het eten. Of dat nu op een festival is of niet. Of het gezond is, komt altijd op de tweede plaats. En zie, na één dag waren al mijn slaatjes uitverkocht. En ook de dag erna. En de derde dag opnieuw. De pers sprong erop, ik kreeg media-aandacht en de bal van StarMeal ging aan het rollen.”
Making the impossible possible
De naam StarMeal behouden bij de distributie naar kleine en grote ketens vond Lieven Vanlommel heel belangrijk. “Zo kon ik mijn filosofie behouden, zelf recepten blijven ontwikkelen en de kwaliteit ervan bewaken. Ook toen verklaarde iedereen mij gek: een eigen merk binnen groenten? Dat bestaat gewoon niet. Maar ik redeneerde: ik bouw een merk uit, en als dat merk meerwaarde voor de consument heeft zal het succesvol zijn.”
“Sowieso kan ik niet verdragen als mensen mij zeggen dat iets onmogelijk is. Voor mij is dat de grootste motivatie om het wel te doen. Let wel, binnen mijn passie van voeding natuurlijk. Vraag me dus niet om een marathon te lopen, want dat kan en wil ik niet. Maar als je mij zegt dat een bepaald groentenconcept niet zal aanslaan: uit de weg. Waarmee ik uiteraard niet beweer dat ik een orakel ben: ik sla ook al eens de bal mis en ik wil ook niet per se het zotteke uithangen door als een gek te gaan experimenteren.”
Foodmaker
De vijf daaropvolgende jaren produceerde hij onder de naam StarMeal. Het bedrijf groeide sterk en barstte tegen 2010 uit zijn voegen, waarop hij besloot te verhuizen naar een infrastructuur die dubbel zoveel productie aankon en waar 250 mensen tewerk werden gesteld. Dat verplichtte hem ook om klanten in het buitenland te zoeken, om de productie gevuld te krijgen. “We werkten toen vooral met concepten”, gaat Vanlommel verder. “Maar de grote frustratie daarbij was dat je soms twee à drie jaar aan één concept werkte, om dan te zien dat het al na een paar maanden door de klant van de markt werd gehaald. Dat was me die energie niet waard.”
“Om mijn concepten te verduurzamen en met recepten te kunnen experimenteren, moest ik dus eigen winkels hebben. De eerste StarMeal-winkel in Antwerpen was echter een flop en moest ik snel sluiten. Gelukkig kwam ik toen in contact met de mensen van Foodmaker, die een mooi concept hadden, maar op vlak van groenten wat achterbleven. Ik ben mede-aandeelhouder geworden en heb een nieuw winkelconcept uitgewerkt en voorgesteld.”
“Toen dat een succes bleek, hebben we alle Foodmaker-filialen een nieuwe identiteit gegeven. Onder de vlag van StarMeal, zodat we meteen een productiebedrijf én een brand met dezelfde filosofie hadden: de mensen zoveel mogelijk groenten laten eten. In soepen, slaatjes of broodjes: maakt niet uit, zolang er maar geen shit in zit. Daarmee speelden we ook in op de hedendaagse bezorgdheid waarbij zowat elke voedingsgroep in vraag wordt gesteld, behalve groenten. Die zijn sowieso gezond en staan niet ter discussie.”
“Vandaag zitten we aan twaalf Foodmaker-restaurants en zetten we onze eerste stappen in het buitenland met die formule. Vorig jaar openden we in Den Haag, deze maand is Parijs aan de beurt en daarna volgen er nog heel wat. Bovendien hebben we aanbiedingen uit New York, Dubai, Canada,… Met StarMeal hebben we dan weer klanten binnen luchtvaart, scholen, grote bedrijventerrein, noem maar op. Zolang het maar blijft en we alles in eigen huis kunnen doen: van het kweken van biogroenten op eigen velden tot het ontwikkelen van dressings.”
Om 3 uur in de snijkeuken
Die uitbreidingen, die sterke groei,… Heeft hij dan nog wel tijd om tussen al dat ondernemen zijn handen ‘vuil te maken’ en echt met groenten te werken? “Ik stond vanmorgen om 3 uur in de snijkeuken om te helpen, als dat je vraag is”, lacht Lieven Vanlommel. “Tijd maken kan altijd. Bovendien ben ik heel onrustig, ik moet bezig blijven. Ik ga bijvoorbeeld ook regelmatig naar onze bioboerderij om er te helpen en te proeven. ’Het is werken, maar het is ook mijn passie. Bovendien kom je ook op plaatsen. Volgende week ga ik naar China om naar projecten rond vertical farming te gaan kijken. En onlangs was ik in Barcelona voor een nieuw groentenconcept. Allemaal mooi meegenomen (lacht).”
Ondernemen is wat mij betreft een visie, die je kost wat het kost wil uitdragen.
Of de keynote spreker naar aanloop van de Bizidee Nacht van de Inspiratie misschien al een voorsmaakje kan geven? “Goh, het klinkt cliché, maar: maak je dromen waar. Ondernemen is wat mij betreft een visie, die je kost wat het kost wil uitdragen. Voor mij is dat: groenten eten geeft een goed gevoel omdat je energiepeil behouden blijft, dus ik wil zoveel mogelijk mensen overtuigen om dat ook te doen en hen zo’n gevoel te schenken. Groenten zijn de medicijnen van de natuur, je wordt er gelukkig van.”
“Zo eenvoudig is die visie, en daarbinnen kan ik voortdurend op zoek gaan naar nieuwe mogelijkheden. Dus heb je zelf een prikkelend productidee en wil je dat ontwikkelen? Ga er gewoon voor – er is letterlijk niets dat je tegenhoudt. Mensen die niet ondernemen hebben misschien minder stress en meer vakantie, maar ik doe wel elke dag wat ik graag doe en ik houd zelf het stuur vast. Daarom ben ik als ondernemer ook niet bang om af en toe op mijn bek te gaan. Dat is deel van het ondernemen. Nu nog mijn vier kinderen wat liever groenten laten eten, en ik ben er helemaal (lacht).”
Ben je geïnspireerd door het verhaal van Lieven en heb je zelf een ondernemersidee? Wil je graag je businessplan wat aanscherpen? Dan is de Nacht van de Inspiratie het geschikte moment . Inspirerende keynotes, inzichtrijke workshops en inside information van experts uit het veld. Deelnemen kost je trouwens niets, we vragen enkel om je op voorhand in te schrijven.