Sterke groei realiseren in turbulente tijden? Deze ondernemer slaagde erin dankzij zelf-leiderschap: “Ik heb mezelf moeten heruitvinden”

Ben van de Laar

‘I follow through’, staat in grote letters te lezen op de glazen wand. Ben van de Laar staat te midden van zijn managementkantoor met beide handen in zijn zij. Onlangs dertig geworden en twintig kilo lichter dan twee jaar geleden. De ondernemer deelt hoe zelf-leiderschap ervoor zorgde dat hij in turbulente tijden enorme groei wist te creëren. “Ik kan nu simpelweg vanuit rust keuzes maken omdat ik weet: de verantwoordelijkheid die aan deze keuzes hangen, draag ik zelf.”

Familiebedrijf Fried van de Laar Groep is gevestigd in het Noord-Brabantse Best. De organisatie bouwt, verbouwt en renoveert winkels voor Belgische, Nederlandse en internationale retailmerken. Wat in 1994 begon als een klein en ambitieus aannemersbedrijf, is nu één van de topspelers in hun sector. Ben van de Laar leidt het bedrijf samen met zijn broer Jan. Het bedrijfspand belichaamt waar beide broers voor staan. De glazen wanden van het managementkantoor zijn gevuld met reminders aan de organisaties’ uitgangspunten.

In het pand is gebruik gemaakt van de duurzame technieken en materialen die zij als bouwbedrijf zelf aanbieden. Ben maakt zich net klaar om de zaak te verlaten. “Eind volgende week ben ik even ‘off the grid’”, zegt de ondernemer iets later. “Dan zit ik in de woestijn van Saoedi-Arabië. Voor de Dakar.” Jaarlijks nemen Ben en Jan deel aan de Dakar Rally: een van de uitdagendste en gevaarlijkste rally’s ter wereld. Dwars door de woestijn. Hun vader richtte het Dakar-team op in 2013 en droeg drie jaar later het stuur over aan Jan. Ben kwam niet veel later aan boord als navigator. Hun privéteam doet het goed in de Dakar: bij iedere deelname schuiven ze een paar plekken omhoog in de ranking

Abrupte overdracht

Fried van de Laar rust op een schildersezel in de hoek. Zijn portret kijkt recht het kantoor in. In 1994 startte Fried het aannemersbedrijf gespecialiseerd in bouw voor de retail. Ben, Jan en hun zus werden aangemoedigd vooral hun eigen keuzes te maken. Toch nam Fried ze al van jongs af aan mee in het bedrijf. Ben wist al snel dat hij de zaak op een dag ging overnemen. Die dag brak alleen eerder aan dan gepland.

“Ik had mijn hele leven gebouwd rondom mijn vader trots maken”, zegt Ben. “Uit dankbaarheid. Ik ben mijn moeder al verloren toen ik zeventien was.” Beslissingen maakte hij meestal op basis van wat zijn ouders zouden goedkeuren. “Ik had sterk het gevoel dat ik alles moest doen om mijn ouders trots te maken. Dat was mijn drive.” In 2018 werd er bij Fried kanker vastgesteld. Artsen gaven hem zes maanden te leven, wat hij uiteindelijk wist te rekken tot 2,5 jaar. “Toen het in mijn vaders ziektetraject duidelijk werd dat er geen kans was op genezing, dacht ik: nu valt in één keer de purpose weg die me drijft”, aldus Ben. “Ik heb mezelf opnieuw moeten uitvinden.”

Ben werd daarbij ondersteund door Straight-Line Leadership International. Een organisatie die een significante impact maakt op de levens van ondernemers en business professionals in de Benelux. Binnen zijn lidmaatschap aan Straight-Line Leadership Int. wordt Ben al sinds 2016 geholpen te groeien als ondernemer en als leider.

Strijdplan

Toen duidelijk werd dat Fried de organisatie niet lang meer zou leiden, werd de overname in hoog tempo doorgezet. Ben kreeg de sleutels in handen en wist dat hij twee keuzes had: zichzelf en het bedrijf nú leiden, of de macht geven aan omstandigheden. “Ik moest ineens de acties uitzetten voor de toekomst van het bedrijf, de medewerkers en hun gezinnen”, zegt Ben. “Tijdens de eerste lockdown in Nederland zaten er zestig man in de kantine die mij aankeken: ja, en nu?” Binnen een dag maakten Ben en Jan een plan op. “Nog onwennig heb ik toen een video gemaakt waarin ik vertelde: zo staan we ervoor, dit is ons strijdplan. We gaan onze eigen projecten bouwen om jullie continuïteit te bieden. Daar starten we morgen mee.”

In de lockdown startten de broers twee nieuwe bedrijven. Daarnaast begonnen ze ook Fried van de Laar Totaaltechniek, zodat ze voortaan zelf konden voorzien in de elektra van hun bouwwerken.

Door de start van de twee nieuwe bedrijven, konden ze sneller werken en zich onderscheiden door een volledigere ontzorging van hun klanten. “Vroeger dachten we alleen vanuit Aannemersbedrijf Fried van de Laar”, zegt Ben. “Ik dacht: ik moet doorbouwen aan het bedrijf van mijn vader. Dat is nu wel veranderd.” Ze hernoemden het bedrijf Fried van de Laar Groep. Ben besloot bewust de leiding te nemen over het bedrijf – en over zichzelf. Hij liet het verleden volledig achter zich en focuste op de toekomst van de organisatie. “Het ene is niet goed en het andere is niet fout”, zegt Ben. “Ik kan nu simpelweg vanuit rust keuzes maken, omdat ik weet: de verantwoordelijkheid die aan die keuzes hangen, draag ik zelf.” Bij het starten van Fried van de Laar Totaaltechniek zijn de broers dan ook niet terughoudend geweest. “Het bestaat net een jaar en er zijn al achttien man fulltime aan de slag.”

Bouwen in plaats van reiken

Midden in de crisis startte Ben zaken op waar hij nu trots op is. Dat kon hij doen, omdat hij leiderschap nam over zichzelf. Door de ondersteuning van Straight-Line Leadership Int. besefte de ondernemer dat dit essentieel was om krachtig leiding te kunnen geven aan zijn mensen. Vooral in turbulente tijden. “Ik ervaar nu veel meer ruimte”, zegt Ben. “Ruimte om fouten te maken, want het zijn míj́n fouten.”

De ondernemer heeft met behulp van Straight-Line Coaches een belangrijke shift gemaakt in hoe hij zichzelf ziet. Op dertigjarige leeftijd is hij vaak vele jaren jonger dan andere ondernemers van zijn kaliber. Hierdoor zag hij zichzelf ook als minder volwassen. Daar kijkt hij nu heel anders tegenaan. “Als jong persoon ben je altijd ergens naartoe aan het reiken”, zegt Ben. “Waarbij er bij mij op een gegeven moment een switch kwam waardoor ik ervaarde: ik bén al ergens en vervolgens bouw ik daarop verder. Volgens mij zijn er mensen die heel hun leven het gevoel hebben dat ze ergens naartoe moeten reiken om iets te bereiken. Dus daar heeft leeftijd niks mee te maken; dat is een bewuste keuze. Er zijn mensen van zestig die nog niet volwassen zijn.”

Voor Ben heeft zelf-leiderschap alles te maken met wie je bent op het moment dat je keuzes maakt. “Het is voor mij mezelf bewust creëren. Continu keuzes maken vanuit een duidelijk beeld van wie ik ben als ik ze maak en waar ik naar op weg ben. Ik merk dat ik daardoor letterlijk nieuwe kansen creëer en anderen ook met nieuwe mogelijkheden naar mij toekomen. Ook zie ik dat mensen nu durven te zeggen: ‘Ik wil me ergens hard voor maken. Want ik zie jou dat doen en ik wil dat ook in mijn functie.”

Een beer van een vent

De afgelopen twee jaar heeft Ben zich hard gemaakt voor zijn fysieke gezondheid. “Geef mij nog maar een paar pandemieën”, lacht hij. Terwijl mensen om hem heen wachtten tot de sportscholen weer opengingen, bouwde Ben een eigen gym, ging aan de slag met een trainer en verloor twintig kilo. “In de racerij is er niemand die op topniveau presteert en ongezond is. In business wordt er meer getolereerd. Maar mijn sport en mijn bedrijf hebben zo veel overeenkomsten en verbintenissen, dat ik het als topsport zie.”

Tijdens de eerste sessies moest Ben terug naar de basis. Hij beheerste de techniek niet en was zo beperkt in zijn bewegingsvrijheid dat squatten met een lege stang al uitdagend was. “Twee jaar geleden ben ik begonnen te trainen met een oud-commando. Een beer van een vent. Nu heb ik hem ingehaald op bijna alle vlakken van fitheid.”

Zijn gym is niet alleen voor eigen gebruik. “Ik train samen met mijn vriendin Ellen”, aldus Ben. “Dat werkte zo goed voor onze relatie, dat ik op een gegeven moment dacht: wat als ik dit zou faciliteren voor mijn vrienden?” Ben opende de deuren voor zijn hechtste vrienden en nodigde ze uit hun partners mee te nemen. “En zo zie ik dat de relaties in mijn vriendengroep ook bekrachtigd worden. Ik vind het belangrijk om een standpunt in te nemen voor de mensen om me heen. Op die manier benader ik ook mijn familie en de mensen in mijn eigen bedrijf.”

Copyright foto’s: Studio Hirundo