Pieter Loose, CEO van Ekopak
Samen met de winter doemt ook het spookbeeld van een black-out weer op. Maar volgens Pieter Loose, CEO van Ekopak, is in een watergedreven economie als de onze een blue-out een minstens even grote bedreiging. Daarom maakt zijn onderneming van bedrijven niet alleen waterconsumenten, maar ook waterproducenten. Loose is de uitvinder van Water-as-a-service: hij bouwt installaties die afvalwater omtoveren tot ultrapuur proceswater, bedrijven betalen alleen voor het water dat ze verbruiken. Eerder dit jaar trok Ekopak naar de beurs om dat unieke businessmodel te versnellen. “Water kan een even belangrijk Belgisch exportproduct worden als bier en chocolade.”
Pieter Loose had een goedbetaalde job bij een grote multinational toen hij in 2013 Ekopak overnam van zijn toenmalige schoonvader. “Het bedrijf was op dat moment al gespecialiseerd in ultrapuur proceswater. Een extreme vorm van waterzuivering, zeg maar. Industriële bedrijven hebben voor hun productieprocessen niet alleen heel veel water nodig, de samenstelling van dat water moet ook perfect afgestemd zijn op de productieprocessen. Voor bedrijf X mag er zeker geen kalium inzitten, voor bedrijf Y zeker geen silicium. Dat is wat Ekopak vandaag nog altijd doet, met steeds meer geavanceerde technieken.”
“De grote switch is dat we leidingwater vervangen door alternatieve bronnen, afvalwater op kop. Net zoals het absurd is dat we onze toiletten nog altijd massaal doorspoelen met duur en hoogwater drinkwater was het van de pot gerukt dat bedrijven miljoenen liters leidingwater gebruikten. Eén van onze klanten verbruikt evenveel water als 20.000 mensen. Dat bedrijf is toevallig ook gelegen in een gemeente met 20.000 inwoners. Je krijgt het aan die mensen toch niet meer uitgelegd dat zij in de zomer hun auto niet mogen wassen of hun gazon niet mogen sproeien, terwijl één bedrijf aan de lopende band drinkwater blijft gebruiken.”
“Wij draaien de rollen om”, zegt Loose. “Ekopak maakt waterproducenten van waterconsumenten. De installaties op hun sites draaien op hun eigen afvalwater, dat ze in een pure vorm opnieuw gebruiken. Net zoals bedrijven off the grid gaan en met windmolens en zonnepanelen zélf instaan voor de energie die ze verbruiken, maken wij onze klanten wateronafhankelijk. Er gaat heel veel aandacht naar kerncentrales en gascentrales en het gevaar op een black out, maar een blue out is een minstens even groot gevaar.”
Water-as-a-Service
Loose trok met Ekopak niet alleen voluit de duurzame kaart, hij lanceerde ook een innovatief businessmodel. Iedereen kent Software-as-a-Service (SaaS) of Mobility-as-a-Service (MaaS), Ekopak is zowat de uitvinder van Water-as-a-Service. “Waarom grijpen bedrijven naar die as-a-service formules? Omdat technologie steeds complexer wordt en omdat ze onmogelijk al die specialisaties zelf nog in huis kunnen halen. De abonnementsformule lost dat op: voor een vast bedrag verlossen experts hen volledig van die complexiteit.”
“Water is voor onze klanten minstens even businesskritisch als hun software. Zonder water valt hun productie immers stil. Maar niet elk bedrijf kan zijn eigen waterspecialist inhuren. Wij bouwen de waterinstallaties, via artificiële intelligentie sturen en monitoren onze ingenieurs de volledige waterproductie. Onze klanten betalen niet voor de installatie, maar voor de kubieke meters die ze consumeren”, klinkt het.
Naar de beurs
Eigenlijk is Water-as-a-Service een no brainer, merkt Loose op. “De formule doet de waterprijs voor bedrijven met 30 tot 40% dalen en ze moeten zich zelf niets aantrekken van de operationele risico’s. Die nemen wij voor onze rekening. Water-as-a-Service zet een turbo op de ruk naar duurzaamheid en alternatieve waterbronnen. Als bedrijven hun circulaire waterinstallaties moeten bouwen en betalen, dan zou die evolutie vele jaren duren, want er zijn altijd andere prioriteiten en andere investeringen. Terwijl ze nu gewoon betalen voor het water dat ze effectief verbruiken. De investering ligt volledig bij ons.”
Een beursgang was niet de meest evidente optie om het nodige kapitaal op te halen, zeker niet voor een klein bedrijf als Ekopak. Maar het was wel de béste optie om het tempo fors op te drijven
De opvallende beursgang eerder dit jaar kadert volledig in de transformatie van het businessmodel, legt de CEO uit. “Water-as-a-service is een bijzonder interessant en duurzaam businessmodel. We zijn over langere tijd verzekerd van stabiele inkomsten. Maar we moeten al die waterinstallaties wel eerst zelf bouwen én financieren. We moeten dus heel veel investeren, om dan op langere termijn te oogsten. Een beursgang was niet de meest evidente optie om het nodige kapitaal op te halen, zeker niet voor een klein bedrijf als Ekopak. Maar het was wel de béste optie om het tempo fors op te drijven.”
Marc Coucke overtuigen op 10 minuten
Ook na de beursgang blijft Alychlo, de investeringsholding van Marc Coucke, de belangrijkste aandeelhouder van Ekopak. Op tien minuten was die deal beklonken, blikt Loose terug. “Als je veel woorden nodig hebt, dan ben je Marc kwijt. Kan je niet snel en duidelijk uitleggen wat jouw onderneming precies doet, vergeet het dan maar. Maar Ekopak heeft een helder en vooral een herkenbaar verhaal.”
“Als ik vertel hoe absurd het is dat we onze toiletten nog altijd doorspoelen met hoogwaardig en kostbaar drinkwater, dan knikt iedereen instemmend. Of het nu mijn zonen zijn die misschien lichtjes gebrainwasht zijn (lacht), of Marc Coucke. Het is technologisch bijzonder complex wat wij doen. Maar het verhaal erachter, waarom we doen wat we doen, is ongelooflijk simpel. Even simpel als die toiletten, maar dan op veel grotere schaal en met gigantische hoeveelheden water.”
“In principe is er water genoeg op de aardbol, we springen er alleen veel te slordig mee om. Gelukkig groeit de awareness dat water niet onuitputtelijk is. Voor de oliecrisis dachten we ook dat energie eindeloos beschikbaar was. ‘Stroom nodig? Steek gewoon een paar stopcontacten bij.’ Tot we beseften dat de energie wel van érgens moest komen. Op dat punt zitten we nu eindelijk ook met water.”
Grootste bedrijven ter wereld
De verandering zal niet komen van de multinationals, voorspelt Loose, wel van de jonge, innovatieve scale-ups. “De gevestigde waarden hebben al dertig jaar hetzelfde businessmodel. Wilden ze groeien, dan moesten ze meer produceren. Simpel. Maar dat model wankelt. Als het over water gaat, dan is het duidelijk: less is more. Beslist zo’n gigantische multinational om minder te verkopen, dan moet hij tien fabrieken sluiten.”
“Wij kunnen als jong bedrijf die switch veel gemakkelijker maken”, stelt Loose. “Ons businessmodel dwingt ons om duurzamer te werken. Onze klanten betalen een vaste prijs per kubieke meter. Slagen wij erin om water van dezelfde pure kwaliteit te produceren met 1.000 ton minder chemicaliën, dan is dat pure winst. Voor de planeet én voor ons.”
“Op school kreeg je vaak lijsten met de grootste bedrijven ter wereld. Dan zag je dat de top-10 van vandaag er helemaal anders uitzag dan de top-10 van twintig of dertig jaar geleden. Vandaag gaat die evolutie sneller dan ooit. Kijk maar naar Tesla: kleine jongens kunnen heel snel groot worden.”
Bier, chocolade en water
De CEO van Ekopak is ervan overtuigd dat de ‘blauwe economie’ één van onze belangrijkste exportproducten kan worden. “Onze economie is sterk watergedreven. Nergens anders in Europa kampen bedrijven met zoveel waterstress als hier bij ons. Onze vier belangrijkste industrieën - chemie, farma, voeding en textiel - zijn enorme waterverslinders. Als er iets misloopt met de watervoorziening moeten ze hun productie carrément stopzetten. Ze kunnen moeilijk emmertjes gaan vullen op het marktplein.”
Onze economie is sterk watergedreven. Nergens anders in Europa kampen bedrijven met zoveel waterstress als hier bij ons. Onze vier belangrijkste industrieën - chemie, farma, voeding en textiel - zijn enorme waterverslinders
“Die afhankelijkheid van water heeft Vlaamse en Belgische bedrijven gedwongen om al vroeg over hun waterproductie en waterconsumptie na te denken. Ekopak is lang niet het enige bedrijf dat innovatieve wateroplossingen uitwerkt. In het buitenland kennen ze België naast bier en chocolade ondertussen ook voor puur water.”
Veel van die bedrijven zijn hidden heroes. Al moet daar voor Ekopak volgend jaar verandering in komen, wanneer de onderneming de wielerploeg van Patrick Lefevere gaat sponsoren. “Ik ben zelf een fervent fietser, ik ben zelfs eigenaar van een fietshotel in de Vlaamse Ardennen, maar dat was niet de belangrijkste reden om in de wielersport te stappen”, benadrukt Loose. “Wielersponsoring is, vergeleken met andere sporten als voetbal, nog betaalbaar omdat wielrennen niet overal in de wereld populair is.”
“Maar de landen waar wielrennen wel razend populair is, zijn toevallig ook de landen waar wij met Ekopak onze pijlen op richten. Frankrijk op kop. Als je dan de ploeg van de Franse wereldkampioen Julian Alaphilippe kan sponsoren, is dat een gouden kans die je niet zomaar kan laten liggen.”
Atypisch ondernemersparcours
Pieter Loose heeft er als ondernemer een atypisch parcours opzitten. Hij bouwde ooit een bamboedorp in Brazilië, was alpinist en nam na een uit de hand gelopen avond op café deel aan het wereldkampioenschap raften. Hij is trots op het traject van Ekopak en de beursgang, maar zelfs over een gammele Teams-verbinding zie je dat zijn ogen pas écht gaan fonkelen als hij het over het ‘Save Water, Give Water’-programma van Ekopak heeft.
“Stel dat je als bedrijf 100.000 kubieke meter water bespaart. We kunnen dat water moeilijk in een vrachtwagen steken en naar Afrika transporteren. Daarom geven we bedrijven de kans om een deel van de winst van die besparing te doneren aan het waterprogramma van de Verenigde Naties. Wij verdubbelen het bedrag. Als een bedrijf 1.000 medewerkers heeft, dan zoeken we naar een dorp met 2.000 inwoners. Voor elke medewerker helpen we een gezin aan drinkbaar water. Eén op één.”
“Bedrijven kunnen hun werknemers ook vragen om ideeën te bedenken om water te besparen. Wie het beste idee heeft, mag dan in Afrika het lokale project bezoeken en kan dat verhaal hier delen met alle collega’s. Zo raakt iedereen hopelijk nog meer doordrongen van hoe kostbaar water wel is”, aldus Loose.
