Deze start-up helpt duurzame kledingwinkels zichtbaar te maken voor de consument: “We willen ook achter de schermen verandering creëren”

COSH!-bezielster Niki de Schryver

De recente hallucinante beelden van textielstorten in de Chileense Atacamawoestijn en op de Ghanese kust lieten er geen twijfel over bestaan: er is nog werk aan de winkel om de modesector te vergroenen en circulair te maken. Dat besef deed ook het hart van de Brugse Niki de Schryver bloeden. Met COSH!, haar duurzame modeplatform, wil ze verantwoorde mode niet alleen toegankelijker maken voor consumenten en retailers, maar ook achter de schermen een blijvende impact maken. “Detailhandelaars in eerlijke kleding hebben het vaak moeilijk om gezien te worden tussen de - soms misleidende - marketingcampagnes van de greenwashende grote reuzen.”

Het beste van twee werelden

Waar haar passie voor mode vandaan komt, daar kan Niki de Schryver naar eigen zeggen moeilijk de vinger op leggen. “Toen ik een kleuter was, had mijn moeder een breiwolwinkel op de Brabantdam in Gent. En voor mijn vader in het vastgoed stapte, had hij een leerlooierij voor konijnenpels. Misschien is het daar allemaal begonnen”, blikt de onderneemster terug. “Mijn moeder en ik hebben ook veel van de wereld gezien. Zo hebben we in Israël, de Sinaï woestijn en Centraal-Turkije gewoond. Die vele reizen hebben mijn interesse in andere culturen en levensvormen aangewakkerd.”

Hoewel mode haar passie is, wist de Schryver al snel dat ze geen ontwerpster wilde worden. “Ik was niet het soort meisje dat haar poppen aan- en uitkleedde, ik bouwde veel liever knikkerbanen of andere constructies”, vertelt ze openhartig. “Processen, industrie, logistiek, … dat intrigeert mij mateloos. Laat me in een haven rondlopen en ik ben blij.”

Precies daarom koos ze voor een bachelor in de modetechnologie. “Ik vind dat je in de mode elke stap moet kennen die van belang is. Als je als ontwerper niet weet wat er gebeurt voor je design in de rekken hangt en wie daaraan werkt, dan weet je niet goed wat je aan het maken bent. Dan wordt het ook een stuk moeilijker om in te spelen op moeilijkheden”, legt de Schryver uit. “Modetechnologie bracht voor mij the best of both worlds samen: processen, logistiek, de mogelijkheid om na de opleiding in fabrieken in verre landen te werken en zo andere culturen te leren kennen, en omgaan met mensen tout court.”

Het duurzaamheidszaadje werd geplant

Na haar bacheloropleiding volgde de Schryver onder andere een managementopleiding bij Vlerick Business School. Ondertussen heeft ze 17 jaar ervaring in de modesector op de teller. “Eerst werkte ik zes maanden als productie- en sourcingmanager en vervolgens vier jaar als COO voor de Antwerpse ontwerper Bruno Pieters”, blikt ze terug op haar beginjaren. “Daarna heb ik even voor een ander bedrijf gewerkt, maar daar nam men het niet zo nauw met fair trade en het eerlijk behandelen van hun leveranciers en personeel. Dat wrong.”

Niet veel later, in 2010, klopte Bruno Pieters opnieuw bij haar aan. “Hij wilde een nieuw luxemodemerk oprichten dat volledig ecologisch, ethisch en transparant was en hij vroeg me of ik daarbij wilde helpen. Dus ging ik bij hem aan de slag en deed ik onderzoek achter de schermen bij Honest By.”

Het nieuwe luxemodemerk was een unicum in de modewereld, vertelt de Schryver met gepaste trots. “Honest By was het allereerste modebedrijf dat 100% transparant communiceerde: productielocaties, materialen, leveranciers, noem maar op. Alles was open source beschikbaar. Zelfs de prijzen en marges waren geen geheim. Eigenlijk was het de voorloper van Fashion Revolution dat twee jaar later, in 2013, startte met hun transparantiecampagnes als antwoord op de instorting van de Rana Plaza-fabriek in Bangladesh.”

Kleren voor Lady Gaga

Honest By betekende een keerpunt voor de Schryver. “Het deed me beseffen dat ik eigenlijk altijd al veel fairder, correcter en duurzamer handelde dan wat ik in andere bedrijven zag”, vertelt ze. “In de Marokkaanse fabrieken wordt er in het algemeen veel tegen werknemers geroepen, alsof dat de enige manier was om iets van hen gedaan te krijgen. Niet in de fabriek waar wij produceerden, daar ging ook de baas heel anders te werk. Zelf ging ik steevast tussen de stikkers zitten. Fair intrapreneurship, en later ook entrepreneurship, was inherent aan mezelf, merkte ik.”

“Ik heb me toen ook verdiept in duurzaamheid en sindsdien laat het me niet meer los”, voegt ze eraan toe. “Ik vind dat je je als designer moet afvragen: als dit stuk op een kledingberg terechtkomt, kan het dan biologisch afgebroken worden? Is het antwoord ‘nee’? Begin er dan niet aan.”

Het gat in de markt

Na het Honest By-avontuur, zette de Schryver haar tocht verder. Ze deed tal van e-commerceprojecten, ging ondernemen in Londen en werd intrapreneur in verschillende Belgische retailketens. “Maar plots bloedde mijn duurzaam hart”, geeft ze toe. “Daarom ging ik, in 2017, op de uitnodiging van De Tijd in voor een brainstormsessie van Hack Belgium.”

“Tijdens die brainstormsessie daagden Jasmien Wynants van Flanders DC en Veerle Spaepen, die toen voor Vlaanderen Circulair werkte, het publiek uit om duurzame of circulaire oplossingen te bedenken om de mode-industrie te redden”, gaat de Schryver verder. “Want vergis je niet: de modesector is één van de meest vervuilende industrieën ter wereld.”

“Daar zaten we dan met 40 à 50 mensen te brainstormen. Maar bij elk idee dat werd opgeworpen, dacht ik: dat bestaat al, dat hebben we al gehad, dat is niets nieuws”, vertelt ze verbaasd. “Vele duizenden consumenten hebben interesse in duurzame mode, maar bijna niemand weet waar ze moeten gaan shoppen of waar ze die producten vinden. Mijn besluit stond vast: ik moest en zou die gap invullen! In plaats van opnieuw een product te lanceren dat extra concurrentie betekent voor circulaire ondernemers die het al moeilijk hebben om op te starten, moet ik een laagdrempelige manier ontwikkelen om consumenten en retailers met elkaar te verbinden.”

De sprong naar het ondernemerschap

Het idee voor COSH! (conscious shopping made easy) was geboren. Al duurde het toch nog even voor de Schryver met haar nieuwe geesteskind naar buiten trad. “Voor mij was het ondernemerschap geen must. Ik voelde me comfortabel in die rol van werknemer en deed dat met hart en ziel. Ik ben dan ook eerst bij andere bedrijven gaan aankloppen of ik COSH! niet via hen mocht lanceren.” Maar daar stuitte ze telkens op een nee. “Mijn moeder heeft me bovendien altijd op het hart gedrukt om nooit zelfstandige te worden. Ik heb dus heel wat obstakels moeten overwinnen om toch in het ondernemerschap te stappen.”

Dat voelde af en toe onwennig, geeft ze toe. “Als ik met COSH! tot nu toe iets geleerd heb, dan is het wel dat ik geduld en zelfvertrouwen moet hebben. Je wil als ondernemer dat alles vooruitgaat. Liever vandaag dan morgen. Jij ziet het eindresultaat al, maar er zijn zoveel tussenstappen nodig om anderen het ook te doen zien. Dan durfde ik in het verleden weleens aan mezelf te twijfelen”, vertelt ze openhartig.

“Gelukkig heb ik acceleratoren zoals Start It @KBC, imec.istart en Netwerk Ondernemen om me heen die een benchmark voor me zijn en me geruststellen dat we goed bezig zijn. Ik ben de afgelopen jaren enorm gegroeid als ondernemer en leer nog elke dag bij. Nu er steeds meer grote deals vallen, weet ik: oké, ik kan met veel vertrouwen ondernemen en de angst loslaten.”

Geen greenwashing

COSH! groeide uit tot een duurzaam modeplatform dat consumenten en retailers met elkaar verbindt. Enerzijds vinden consumenten er met een paar klikken op de knop duurzame of circulaire merken aan kledij, juwelen en cosmetica in hun eigen stijl en budget. Anderzijds moedigt het winkels aan om steeds meer voor duurzame en circulaire merken te kiezen en zo meer zichtbaarheid te krijgen.

Dat de Schryver voor retailers kiest in plaats van de merken die ze verkopen, is een weldoordachte beslissing. “Kleine detailhandelaren hebben het moeilijk om gezien te worden tussen de - soms misleidende - marketingcampagnes van de greenwashende grote reuzen”, legt ze uit. “In ruil voor hun lidmaatschap krijgen ze een plek op ons platform en screenen wij elk jaar één à twee merken die ze verkopen.”

Ook achter de schermen verandering creëren

COSH! screent elk merk in 7 thema’s op 265 punten, zoals ethische werkomstandigheden, gebruikte materialen en hun milieu-impact, de circulaire economie, de korte keten, de impact op het dierenwelzijn, transparantie en het businessmodel van het merk. “Een grote keten zoals H&M kan dan wel een eenmalige vegan collectie uitbrengen, maar als je volgens je businessmodel daarnaast elke week een nieuwe collectie moet lanceren, dan ben je niet duurzaam bezig.”

Merkt COSH! dat er iets niet klopt aan de groene claims of kan worden verbeterd? Dan gaat het in gesprek met het betreffende merk. Die onafhankelijke werkwijze, los van de merken, is het grote verschil tussen COSH! en andere sustainable fashion marketingplatformen. De Schryver wil op die manier ook achter de schermen verandering creëren. “Wij zorgen voor een kruisbestuiving tussen merken en retailers hebben zo ook een impact op wat er in de winkel verkocht wordt. Het zijn allemaal kleine dominosteentjes die samen een groter geheel vormen.”

De toekomst ziet er veelbelovend uit voor Niki de Schryver en haar team. “We hebben net onze zesde fulltimemedewerker aangenomen. En we zijn volop bezig met funding op te halen om ons huidige proces 100% schaalbaar te maken en de technologie te bouwen voor wat we écht willen doen. Maar wat dat is, dat hou ik voor een volgend interview”, lacht ze.