Gentse start-up maakt technologie duurzamer én intelligenter: “Wat ben je met artificiële intelligentie als die méér CO2 uitstoot dan het probleem dat ze oplost?”

PolySense-founders Yarne De Munck, Tim Van Hauwermeiren en Jarne Bogaert

Hoeveel Belgische start-ups kunnen na minder dan een jaar grote multinationals als baggeraar DEME, farmareus GSK en voedingsreus La Lorraine tot hun klanten rekenen? Drie jonge ondernemers speelden het klaar, met de steun van onder meer Peter Hinssen als investeerder én klankbord. PolySense zet niet alleen technologie in om bedrijfsprocessen duurzamer te maken, de Gentse start-up maakt ook die technologie zélf duurzamer. “De immense rekenkracht die artificiële intelligentie nodig heeft, vreet vandaag massa’s energie. Wat ben je met een zogezegd duurzame oplossing waarmee je nog méér CO2 uitstoot dan voordien?”

Tijdens zijn studies voor burgerlijk ingenieur, specialisatie Computerwetenschappen, miste Yarne De Munck een praktische invulling van wat hij in de aula oppikte. “We kregen veel theorie, maar het kribbelde om de handen uit de mouwen te steken. We zijn dan met vier studenten gestart met UGent Racing. We wilden een zelfrijdende elektrische racewagen bouwen. Binnen de kortste keren hadden we een team van 70 studenten. We hadden onder andere voor de funding van ons project veel contact met de rector van de universiteit. Hij bracht ons in contact met techgoeroe Peter Hinssen.”

“Toen ik zou afstuderen, dacht ik: ‘Hier mag het niet stoppen’. UGent Racing was eigenlijk een echte onderneming: een team bouwen, geld ophalen, zorgen dat de rekening klopt, onze racewagen in de markt zetten,… Ik had zowat elk aspect van het ondernemen verkend en had de smaak helemaal te pakken.”

“Dus heb ik de telefoon genomen en Peter Hinssen uitgelegd dat ik als ex-student noodgedwongen afscheid moest nemen van het raceteam, maar mijn drive en passie graag verder zou zetten in iets nieuws. Hij heeft me dan het duwtje gegeven dat ik nodig had om PolySense te lanceren. We hebben de oprichtingsakte ondertekend op 1 april 2022, om de Apple-freak in Peter te plezieren (lacht). Steve Jobs en Steve Wozniak hebben Apple namelijk ook op 1 april opgericht.”

License to operate

PolySense zet innovatieve technologie in om bedrijfsprocessen te verduurzamen. Dat is, in één zin samengevat, de missie van De Munck en zijn twee co-founders Tim Van Hauwermeiren en Jarne Bogaert. “Wij zien duurzaamheid vandaag als een license to operate. Bedrijven die niet duurzaam zijn en een negatieve klimaatimpact hebben, verliezen gegarandeerd de war for talent. Ze gaan er niet meer in slagen om talent te rekruteren, want de nieuwe generaties op de arbeidsmarkt verwachten van ondernemingen dat ze hun verantwoordelijkheid nemen. Dat geldt evengoed voor consumenten. Tenslotte komt er heel wat milieuregulering op bedrijven af. Ze hebben geen andere keuze meer dan te verduurzamen. Bedrijven die te veel schade aanrichten aan de planeet prijzen zichzelf op alle mogelijke manieren uit de markt.”

De Munck is ervan overtuigd dat ondernemingen vandaag exponentieel snel duurzamer kunnen worden door de juiste technologie te gebruiken. “Maar de kennis ontbreekt vaak nog”, nuanceert hij meteen. “Veel bedrijven slagen er om te beginnen al heel moeilijk in om te weten hoeveel CO2 ze uitstoten. Dat is natuurlijk cruciaal als je de tweede stap wil zetten en die uitstoot drastisch wil reduceren. Wij werken op beide domeinen: eerst de impact op de planeet meten en in kaart brengen, en vervolgens je processen aanpassen om de uitstoot te verminderen en een positieve impact te realiseren.”

Minder frieten in de vuilbak

Eén van de eerste klanten van PolySense is frietgigant Agristo, vertelt De Munck. “Wij zetten technologie in voor de kwaliteitscontrole van de diepvriesfrieten. Vroeger gebeurde dat manueel, via steekproeven. Maar zo mis je natuurlijk een deel van het productieproces, waardoor diepvriesfrieten vaker het verkeerde label kregen en bij het afval eindigden.”

“Met behulp van camera’s en AI om de slechte frieten te detecteren, hebben we die kwaliteitscontrole kunnen automatiseren. Het bedrijf moet alleen de slechte frieten weggooien, niet meer de hele batch waar die frieten deel van uitmaakten. Dat spaart energie en transport uit, en vermindert dus ook CO2-uitstoot. Helemaal aan het begin van de ketting heb je dan weer minder grondstoffen nodig omdat je er onderweg minder van verspilt. Je hebt minder input nodig voor dezelfde output. Op een planeet waar tal van grondstoffen steeds schaarser worden, gaan we veel meer van dit soort oplossingen nodig hebben.”

Het voorbeeld van Agristo bewijst volgens De Munck dat ondernemingen het soms te ver zoeken. “Ze denken ten onrechte dat ze dure, nieuwe infrastructuur nodig hebben om hun CO2-uitstoot terug te dringen. Of dat ze hun hele productieproces moeten omgooien om hun negatieve klimaatimpact te verkleinen. Zo missen ze voor de hand liggende veranderingen recht onder hun neus. Agristo toont dat je al heel veel impact kan hebben door bestaande processen slimmer te maken.”

De Gentse start-up begint steeds van een wit blad, benadrukt de CEO. “We kijken eerst en vooral hoeveel een onderneming uitstoot en waar in de processen die uitstoot precies zit. Dan zetten we technologie in daar waar die de grootste impact heeft. Dat klinkt misschien vanzelfsprekend, maar we hebben al gemerkt dat bedrijven soms dure, complexe technologische ingrepen doen die amper een effect hebben op hun totale uitstoot.”

Technologische intelligentie

PolySense draait nog maar sinds vorige zomer op volle toeren, sinds twee van de drie founders afgestudeerd zijn. Op minder dan een jaar wist de start-up grote vissen als Agristo, baggeraar DEME, farmamultinational GSK en voedingsreus La Lorraine als klant binnen te halen. “We hadden al wel wat contacten via UGent Racing: DEME was bijvoorbeeld één van onze sponsors. Een investeerder als Peter Hinssen opent natuurlijk ook deuren. Maar dan moet je het nog altijd waarmaken. Dat soort bedrijven haalt ons niet aan boord uit sympathie, zij willen concrete resultaten zien.”

“Wij vertrekken zonder voorkennis. Daardoor zien we wat die grote bedrijven zelf soms niet meer zien, omdat ze al te lang te dicht op hun eigen processen zitten en daardoor in meer of mindere mate bedrijfsblind zijn geworden. Als jonge start-up zijn wij snel en flexibel, twee dingen die multinationals zelf missen. Een grote troef is dat we nog altijd nauw samenwerken met de UGent. Zo blijven we altijd up-to-date en zijn we mee met de nieuwste academische inzichten op gebied van duurzaamheid.”

De Munck zal het tijdens het interview een paar keer hebben over ‘sustainable intelligence’ en ‘intelligent technology’. “Dat wil zeggen dat we veel aandacht besteden aan de impact en de uitstoot van de technologie zelf. Generatieve AI als ChatGPT stoot gigantisch veel CO2 uit, al die algoritmes vragen een enorme rekenkracht, die op zijn beurt massa’s energie vreet.”

“Over de gruwelijk slechte energie-efficiëntie van generatieve AI wordt vandaag amper gepraat. Als je AI inzet om processen te verduurzamen, maar daardoor nog meer energie verbruikt en nog meer CO2 de lucht in jaagt, wat ben je dan met die oplossing? Dan kan je zeggen dat je innovatief bent, ja, maar aan welke prijs? Dat bedoelen we met intelligente technologie: we denken voortdurend na hoe we ook de technologie zélf duurzamer kunnen maken. De kruisbestuiving tussen de ondernemerswereld en de academische wereld is voor ons een grote troef. Het is iets waarmee we ons kunnen onderscheiden van de concurrentie.”

Peter Hinssen als klankbord

Zoals eerder gezegd kan PolySense rekenen op de onvoorwaardelijke steun van ervaren rotten als techveteraan Peter Hinssen en Alexander Dewulf, die zijn strepen verdiende in de wereld van de hernieuwbare energie. “Ze investeerden in PolySense om onze start-up van de grond te krijgen, maar hun rol gaat veel verder”, legt De Munck uit. “We zien onze investeerders minstens één keer per maand. Ze inspireren ons en zijn ons eerste klankbord. Niet alleen over technologische vraagstukken en uitdagingen, maar ook wat betreft het uitbouwen van een bedrijf.”

“Nu werken we 100 procent op projectbasis”, geeft De Munck mee. “Elk nieuw project bij elke nieuwe klant is maatwerk. Binnen een paar jaar willen we op basis van alle kennis en alle data die we nu verzamelen een eigen platform bouwen. Ondernemingen kunnen dat platform dan gebruiken om automatisch advies te genereren over technologie die hen kan helpen om hun klimaatdoelen te realiseren. Of zelfs te overstijgen.”

“Maar dat is dus toekomstmuziek. Binnenkort willen we een nieuwe kapitaalronde opzetten, om nadien nog een versnelling hoger te kunnen schakelen. Maar we zijn nog maar een jaar bezig, we moeten onszelf soms een klein beetje intomen (lacht).”