Billie Cup-founders Vanessa Debruyne en Ineke Van Nieuwenhove

Medio 2019 bevielen Ineke Van Nieuwenhove en Vanessa Debruyne van een even groen als beloftevol idee: herbruikbare bekers met een borgsysteem, op maat van de horeca, universiteiten, ziekenhuizen en bedrijven. Tien maanden later sloot de horeca en gingen bedrijven, universiteiten en ziekenhuizen in lockdown. Toch hebben beide onderneemsters met Billie Cup intussen al ruim 120 partners kunnen overtuigen, en lonkt nu ook de Nederlandse markt. “We hebben er altijd zeer goed over gewaakt om ons bedrijfje niet te verbranden door al te grote risico’s te nemen.”

Weg met wegwerpbekers

Je hebt er wellicht nooit echt bij stilgestaan, maar nu het take away-concept de voorbije maanden zo’n hoge vlucht heeft genomen, is de vraag enkel maar relevanter geworden: hoeveel kartonnen bekertjes kieperen we met ons allen jaarlijks in de vuilbak? Ineke Van Nieuwenhove en Vanessa Debruyne sloegen wél aan het rekenen, in pre-corona tijden dan nog. In Duitsland verdwijnen er gemiddeld 320.000 in de vuilbak, per uur welteverstaan. In de VS loopt dat aantal al op tot 158 miljoen per dag, en over de hele planeet zou het om zowat een half biljoen wegwerpbekers per jaar gaan. In eigen land gaan er in een doorsnee treinstation dagelijks gemiddeld 300 take away-koffies over de toonbank, en dan zwijgen we nog over al die tankstations, ziekenhuizen of scholen waar de kartonnen bekertjes doorgaans ook goed ingeburgerd zijn.

Deze onthutsende vaststelling bracht beide dames medio 2019 op een idee: waarom niet investeren in een breed uit te rollen concept dat definitief komaf kan maken met de gigantische ecologische impact van die vertrouwde kartonnen beker? “Het is een hardnekkig misverstand dat al die bekers ook netjes gerecycleerd worden”, laat Ineke Van Nieuwenhove er geen twijfel over bestaan. In het verleden zette zij ook al haar schouders onder de Mei Plasticvrij-campagne en was ze jarenlang als freelancer in de mediasector aan de slag.

Laagdrempelig concept

Op heel wat festivals werken ze al langer met een soort waarborgsysteem, waarbij je pakweg een euro ontvangt als je je herbruikbare drinkbeker opnieuw inlevert. “Ook op de Gentse Feesten is men intussen op die aanpak overgeschakeld, en zo zijn we op het idee voor Billie Cup gekomen”, zegt Ineke van Nieuwenhove.

Meer concreet gaat het om een onbreekbare beker in honderd procent recycleerbaar polypropyleen, waarvan beide dames zich sterk maken dat hij jarenlang kan meegaan. De bekers worden geproduceerd in Duitsland, zijn geschikt voor warme én koude dranken en kunnen probleemloos de vaatwas in.

Voor een Billie Cup betaal je als consument een euro borg, waarna je die beker achteraf in alle deelnemende (koffie)bars, scholen of bedrijven opnieuw kan inleveren. Op anderhalf jaar tijd heeft Billie Cup intussen al een stekje veroverd in de afhaalkeukens van een aantal grote bedrijven en onderwijsinstellingen - van het Gentse UZ over de VUB tot de Karel de Grote Hogeschool - maar ook het Gentse, Mechelse en Antwerpse stadsbestuur zetten intussen al mee de schouders onder het concept.

Het voordeel van onze Billie Cup is vooral dat hij zeer laagdrempelig is: je moet zelf geen duurdere recycleerbare beker aanschaffen die je overal en altijd moet meezeulen

“Mensen beseffen doorgaans nog onvoldoende hoe imposant de afvalberg is die al die kartonnen bekertjes veroorzaken”, onderstreept Vanessa Debruyne. Ook zij werkte jarenlang in de media en verrichte daarnaast ook flink wat campagnewerk in de groene sector. “Het voordeel van onze Billie Cup is vooral dat hij zeer laagdrempelig is: je moet je zelf geen duurdere recycleerbare beker aanschaffen die je overal en altijd moet meezeulen, de bekers staan immers overal klaar in de deelnemende bedrijven of horecazaken.”

“Onze B2B-klanten betalen per aangekochte beker één euro, maar die investering winnen ze integraal terug zodra de bekers gebruikt worden. Daarnaast betalen ze ons een vast abonnementsgeld om partner te worden, en daarvoor hanteren we verschillende formules.”

120 partnerships

Toen de twee anderhalf jaar geleden met hun idee naar Vlaanderen Circulair stapten, konden ze daar aanspraak maken op een opstartsubsidie. “We hadden toen al meteen 37 partners die mee stapten in het concept, waaronder ook The Foodmaker. Amper negen maanden later ging half Europa in lockdown, wat uiteraard een stevige streep door de rekening was. Het take away-concept won dan wel stevig aan populariteit, tegelijk gingen overal cafetaria’s en bedrijfsrestaurants op slot.”

“Toch heeft Billie Cup vandaag al met 120 partners een deal afgesloten. Goed voor 60.000 herbruikbare bekers. We mikken vandaag zowel op de kleinschalige koffiebar als op zeer grote organisaties en openbare besturen”, legt Vanessa Debruyne uit.

De Wageningen Universiteit, die bekendstaat als één van de meest duurzame van de planeet, heeft ons zelf al gecontacteerd. Qua uitstraling kan dat wel tellen

“De eerste categorie levert heel veel zichtbaarheid op, de tweede laat ons toe om sneller te groeien en voldoende schaalgrootte te verwerven. Beiden versterken elkaar ook: voor een student is het bijvoorbeeld bijzonder handig dat hij zijn Billie Cup net zo goed op de universiteit als in het station of in de lokale koffiebar kan gebruiken of inruilen”, aldus Debruyne.

“De stadsbesturen waarmee we samenwerken, engageren zich ertoe om onze bekers te promoten bij de lokale horeca, of ze plaatsen zelf ook al een eerste bestelling, waarna ze een aantal bekers ter beschikking stellen van de lokale horeca. Ook een stadsbestuur heeft hier immers flink wat bij te winnen: in Antwerpen moeten de stadsdiensten soms tot viermaal per dag de publieke vuilnisbakken op de Meir ledigen. Ik hoef er geen tekening bij te maken: de wegwerpbekers spelen daarin een prominente rol.”

Naast Gent en Antwerpen sprongen intussen ook al Mechelen en Brugge op de trein, en over de Moerdijk zijn het stadsbestuur van Wageningen en een handvol horecazaken in Rotterdam al klant. “Vooral Wageningen is symbolisch bijzonder belangrijk”, klinkt het. “De universiteit daar contacteerde ons eerder al, en die instelling staat bekend als één van de meest duurzame van de planeet. Qua uitstraling kan dit dus wel tellen.”

Wervelstorm

Noch Ineke Van Nieuwenhove noch Vanessa Debruyne konden op concrete ondernemerservaring buigen, al werkten ze allebei wel decennialang als freelancer. Mede daardoor konden ze allebei wél terugvallen op een stevig netwerk én op flink wat levenservaring. “Misschien staan we daardoor ook al iets nuchterder en voorzichtiger in het leven”, geeft Van Nieuwenhove aan. “Dit kwam ons de voorbije maanden ongetwijfeld ook van pas. We hebben er altijd goed over gewaakt ons bedrijfje niet te verbranden door al te grote risico’s te nemen.”

Toen ze met het idee voor Billie Cup op de proppen kwamen, werden ze ook geselecteerd voor het startersprogramma van businessincubator Start it @KBC, waar ze min of meer voor de leeuwen werden gegooid. “Dat was een bijzonder goede leerschool”, blikt Van Nieuwenhove terug. “Je krijgt er een behoorlijk intense opleiding, van de pure verkoop tot growth hacking.”

“Want hoe je het ook draait of keert: als startende ondernemer beland je in een wervelstorm, je hebt vooraf echt geen idee wat er op je afkomt. Zelfs de best voorbereide strategie kan je daar niet tegen wapenen, je moet echt bijzonder flexibel uit de hoek komen en bereid zijn om stevig uit je comfortzone te treden. Als freelancer verkoop je je expertise binnen één specifiek vak, als ondernemer moet je werkelijk alles kunnen.”

Als freelancer verkoop je je expertise binnen één specifiek vak, als ondernemer moet je werkelijk alles kunnen

“Tegelijk ontpopten wij ons in zo’n startersprogramma natuurlijk ook tot buitenbeentjes, met een heel ander businessmodel en met een product dat je bezwaarlijk als hoogtechnologisch kan omschrijven (grijnst). Bovendien verkopen we ook niet echt bekers: we proberen met ons bedrijf vooral schaalgrootte en impact te creëren door ons netwerk zo snel mogelijk zo groot mogelijk te maken. Enkel bij voldoende schaalgrootte - lees internationalisering - kan dit model ook echt rendabel worden. Last but not least moeten we in ons model zowel de B2B- als de B2C-markt overtuigen en over de streep trekken.”

Schaalgrootte

Wereldwijd zijn er uiteraard wel meer bedrijfjes die potentieel zien in een product en een model zoals Billie Cup dat nu in de markt probeert te zetten. En dus is het zaak om zo snel mogelijk tot een soort van standaard uit te groeien in een zo grot mogelijke markt. “Net daarom was de coronapandemie natuurlijk een stevige opdoffer”, geeft Van Nieuwenhove aan. “Voor 2020 lagen er behoorlijk ambitieuze plannen op tafel, maar van de ene dag op de andere lag de focus hoofdzakelijk nog op overleven.”

“Haast alles kwam on hold te staan, en nu is het vooral wachten tot het stof optrekt om op te meten hoe zwaar de schade voor bijvoorbeeld de horeca zal uitvallen. En ik hoef je niet te vertellen dat bijvoorbeeld ook de ziekenhuizen en universiteiten de voorbije maanden wel andere prioriteiten hadden.”

“Tegelijk zijn er vandaag in België geen concurrenten die al een vergelijkbare schaalgrootte hebben. We merken bovendien ook dagelijks dat er echt wel wat aan het veranderen is: zowel bij bedrijven als bij scholen en universiteiten neemt de druk van onderuit om écht duurzamer te werken zienderogen toe. Dan is een systeem als het onze ook relatief snel en eenvoudig in te voeren.”

“En als er dan misschien toch één positief aspect was aan de coronapandemie: de explosie aan afhaalmaaltijden heeft ook bij de doorsnee consument de ogen geopend. Ook hij stelt zich almaar meer vragen bij de extra afvalberg die we zo opbouwen. Op dat vlak zal dus ook de druk op individuele horecazaken toenemen.”

“Onderschat ook niet hoeveel bijvoorbeeld de wegwerpbekers onze horeca kosten: per stuk loopt dit al vlug op tot 20 eurocent en meer”, zegt Van Nieuwenhove. “Plaats daar een Billie Cup tegenover, die je als horecazaak niets extra kost en waarmee je je ook als duurzame ondernemer in de markt kan zetten. Dan is de rekening snel gemaakt, toch? Dit is een prachtige illustratie van een ecologische uitdaging die relatief snel en gemakkelijk aan te pakken valt.”

Anno 2021 zijn beide onderneemsters volop op zoek naar nieuwe investeerders om verder te groeien. Ze maken zich sterk dat ze die centen ook daadwerkelijk zullen vinden. “De wetgeving rond het gebruik van recycleerbare materialen en producten wordt in ijltempo strenger, deze markt heeft dus nog een reusachtig potentieel.”

“We zijn nu bijvoorbeeld ook volop bezig met het testen van een app waardoor je de borgsom voor onze bekers ook gewoonweg op je smartphone zou kunnen incasseren. Daarnaast willen we ons zo snel mogelijk volop op de Nederlandse markt storten, wat onze groei een stevige boost moet geven.”