De eerste Belgische snackreep op basis van krekels ligt in de supermarkt. ‘Kriket’ heet de newborn en de groeiambities van de Brusselse start-up zijn duidelijk: meer worden dan een zoveelste gimmick. Geen sympathieke curiositeit dus, geen belerend vingertje, wel een gezond en lekker tussendoortje gemaakt van noten, zaden, granen én 100% Brusselse krekels. “Insecten zijn de eiwitbronnen van de toekomst”, zegt co-founder Michiel Van Meervenne die zich samen met zus Anneleen vol overtuiging in een nieuw ondernemersavontuur stortte.

Het verhaal is nog pril: in de lente van 2017 verzamelen broer en zus Van Meervenne nog volop reacties op hun prototype bij welwillende festivalgangers. Een goed jaar later is de samenwerking met een Brusselse krekelboerderij en een Gents productiebedrijf rond.

In september 2018 halen de eerste gespecialiseerde voedingswinkels de reep in huis. Begin 2019 heeft Kriket met Aveve en Carrefour twee grote retailspelers beet. “Op dit moment zijn we break-even. Dat is uiteraard goed nieuws”, zegt Michiel Van Meervenne. “Maar we willen snel in volume gaan verkopen. Tegen het einde van het eerste kwartaal willen we vierhonderd verkooppunten in België. Daarna gaan we naar Nederland, Duitsland en Frankrijk.”

Slagen waar anderen faalden

Kriket heeft dan ook alle potentieel om hard te gaan. De marktvraag naar alternatieve eiwitten is groot, de uitdagingen rond vleesconsumptie en duurzaamheid zijn genoegzaam bekend. Toch kwamen eerdere producten die experimenteerden met insecten nauwelijks van de grond. “Een viertal jaar geleden lanceerden Colruyt, Delhaize en Carrefour diverse producten op basis van insecten”, weet Van Meervenne. “Daar hebben de media toen veel buzz rond gecreëerd. Veel meer dan een aankondigingspolitiek is het niet gebleken. Na een paar maanden waren die producten al terug uit de rekken verdwenen. Het werkte gewoon niet.”

Was de nood nog niet hoog genoeg? Waren de geesten onvoldoende gerijpt? Dat kon niet het enige zijn, voelde de ondernemer in Michiel Van Meervenne aan. “Ik geloofde in het concept. Maar de vraag hield me wel bezig: waarom was het anderen niet gelukt om die producten tot een succes te maken? Dat was het eerste wat mijn zus en ik wilden uitzoeken.”

Een marktanalyse met de laarzen aan

Het duo gooide zich op een grondige analyse van de markt. Daaruit kwamen drie conclusies naar voren: de reeds bestaande producten waren enerzijds te duur, anderzijds kwalitatief niet sterk genoeg en ten slotte, ze werden niet voldoende ondersteund door retail en verkoop. “Je kwam die sprinkhaanburgers of meelwormtapenades ergens in de winkel tegen tussen de charcuterie en de hondenbrokken”, schetst Michiel Van Meervenne. “Ook qua presentatie en smaak kon het beter. Onze opdracht: we moesten een mooi, aantrekkelijk product ontwikkelen waarmee we de consument tot instap konden verleiden.”

Hoe dat product er dan wel moest uitzien? Om daarachter te komen, moesten broer en zus de boer op. Dat kon niet zonder een degelijk startkapitaal. Via een crowdfunding haalden ze 13.000 euro op. Dat gaf de financiële injectie voor de definitieve aftrap van hun project. “We zijn vanuit het experiment vertrokken, in onze eigen keuken. Een hoop mislukte brouwsels zijn in onze vuilbak beland. Met de eerste geslaagde prototypes zijn we vervolgens research gaan doen. We hebben ons standje opgezet op events en festivals. Onnoemelijk veel testen hebben we gedaan. We hebben ook veel vragen gesteld. Het grote voordeel is: je ziet live de reactie van mensen als je ze voor het eerst in hun leven insecten voorschotelt.”

Die reacties waren bemoedigend. Het buikgevoel zat juist. “Als je kan uitleggen hoe gezond en duurzaam je product is, en als je informatie geeft over hoe je het hebt aangepakt en waarom, dan kan je 95% van de mensen overtuigen om op z'n minst eens te proeven. En eenmaal geproefd, kunnen ze niet anders dan toegeven dat het eigenlijk gewoon lekker is. Het is in feite ook maar een kleine stap als je kijkt naar al die andere eigenaardige dingen die wij hier eten. Garnalen of mosselen, om maar te noemen. Mensen zijn best rationeel genoeg om dat te beseffen.”

Een doorstart met deskundige hulp

Iets eetbaars bricoleren is één ding, een gezond en voedzaam product ontwikkelen een ander. Het juiste spoor vonden de jonge ondernemers dankzij een samenwerking met Hogeschool Gent. “Dat was voor ons de echte doorstart”, blikt Michiel Van Meervenne terug. “Samen met een prof en een student hebben we zes maanden lang gesleuteld aan een recept. Daar hebben we ook een diëtiste bij betrokken. Ons doel was om de reep zo evenwichtig mogelijk samen te stellen. Dat is gelukt. Voor relatief weinig calorieën krijg je met onze reep een hele set voedingswaarden binnen.”

De krekels zelf blijven in het eindproduct buiten beeld. Ze zitten vermalen in poeder. “Drogen, integraal fijnmalen, en zo bekom je een fijn meel met een zachte, notige smaak. Wat je uiteindelijk proeft, zijn niet zozeer de insecten. Het krekelmeel blendt perfect met de mix van hazelnoten en sesamzaadjes. Graanvlokken zorgen voor een bite. Er zit ook een lichte smaak van havermout bij. Je moet het geproefd hebben, echt lekker.”

Om hun recept ook effectief op de markt te kunnen brengen, zochten de Kriketeers naar een fabrikant die de reep voor hen kon maken. Die vonden ze in de buurt van Gent. “Fijn dat we daarvoor in België terecht konden. De krekels zelf komen uit Brussel. Dat bedrijf, Little Food, heb ik leren kennen toen ik er als journalist een reportage draaide. Daar ben ik enorm door geïnspireerd geraakt. Het is de directe aanleiding geweest voor de start van Kriket. Little Food werkt volledig circulair, ze voeden de krekels met reststromen uit de voedingsindustrie. Het hele kweekproces van krekels is trouwens uitermate ecologisch.”

Convenience en transparantie als uitgangspunt

Een sterk verhaal over duurzaamheid, geen (zichtbare) krekel te bespeuren en de smaak van noten op je tong. Op dat idee van ‘convenience’ speelt Kriket bewust in. “Eiwitrepen zijn vandaag in elke supermarkt te vinden”, geeft Van Meervenne aan. “De producenten ervan haken in op een trend bij consumenten. Een soort van lifehack. We leven vandaag graag intens, maar wel gezond. Waar consumenten naar op zoek zijn: een gezond tussendoortje met een goeie energieboost. Een snack als de onze eet je on the go. Hij levert je in één hap meteen de nodige vezels en vitaminen op.”

Bang om hip te zijn, is Kriket niet. “We wilden een product creëren dat aanspreekt. Onze verpakking hebben we bijvoorbeeld zelf mee ontworpen. Over die verpakking krijgen we trouwens wel eens opmerkingen van mensen: ‘Jullie staan voor bio, maar jullie verpakken wel in plastiek’. De reden? Onze reep is twaalf maanden houdbaar. De bioplastics die nu op de markt zijn, zijn maar zes maanden houdbaar. Na die periode begint de verpakking zichzelf af te breken. Dus hebben we het voordeel van een bioverpakking afgewogen tegen het nadeel van voedselverspilling. In dat soort keuzes willen we heel open zijn. We gaan absoluut voor een duurzaam project, maar sommige dingen zijn voorlopig niet haalbaar.”

We gaan absoluut voor een duurzaam project, maar sommige dingen zijn voorlopig niet haalbaar

Kriket wil slimmer zijn dan de doorsnee snack, maar zich tegelijk ook ver houden van het opgestoken vingertje. “We zijn niet de streber die alle zin voor realiteit overboord gooit in naam van het hogere doel. We willen vooral heel transparant zijn tegenover onze klant. Voedingsschandalen draaien vaak rond een gebrek aan communicatie en transparantie. Dat is iets wat de mainstream voedingsindustrie nog veel te weinig begrepen heeft. Je moet communiceren met je klant. Wij willen onze klanten in het verhaal betrekken. Alleen, dan moeten ze ook weten waarom we sommige dingen nog niet kunnen doen. Dat is volgens mij the way to go”, zegt Van Meervenne.

Voorsprong nemen op de markt

Als eerste in Europa behaalde de Brusselse-start-up een bio-certificaat voor een product op basis van insecten. Daarmee neemt het nog jonge bedrijf een voorsprong op zijn concurrenten. “We willen nu zo snel mogelijk naar het buitenland en hebben daarom een dossier ingediend om ons product overal op de Europese markt te kunnen verspreiden. Sinds 2018 is daarvoor een nieuwe wetgeving van kracht. Voorlopig focussen we op de landen die ons product nu al toelaten. Begin volgend jaar hopen we de sprong naar de rest van Europa te maken.”

Daarvoor werkt Kriket nu nog volop aan zijn productgamma. “In maart lanceren we twee nieuwe repen. Eén met chocolade – nog altijd wel verantwoord qua voedingswaarde – en één echt eiwitbommetje voor sporters. Dat laatste doen we in samenwerking met twee speelsters van de Red Panters, de nationale hockeyploeg bij de vrouwen.”

Ook een krekelreep voor in de brooddoos staat op het lijstje. “Kinderen zijn in die dingen vaak nog veel meer open minded. En het zijn de consumenten van de toekomst.”

Stukje van de puzzel

Wat is de persoonlijke ambitie van Michiel Van Meervenne, willen we tot slot nog graag weten? Binnen dit en tien jaar elke Belg van insecten te laten proeven, antwoordt de jonge Brusselaar. “Dat is de moeilijkste stap. Als ik mensen kan laten proeven, dan ben ik er zeker van dat ik ook een groot deel kan overtuigen om onze reep te kopen.”

“De vleesconsumptie zie ik de volgende tien jaar nog met de helft afnemen. Dat is een realistische doelstelling. Volgens mij gaan we dan gewoon andere eiwitten innemen, te beginnen met plantaardige. Maar een stuk van de puzzel kunnen zeker ook insecten zijn.”