Innovatie betekent letterlijk vernieuwing en dan gaat het doorgaans over nieuwe of verbeterde producten en diensten. Maar is dat wel voldoende om te overleven in een tijdperk, waarin de enige rust de rust in de onrust is. Nog maar deze week kondigt na Axa ook verzekeraar P&V ontslagen aan en starten honderdduizend studenten met een opleiding voor jobs die verdwijnen. En dat is nog maar het begin. Experts voorspellen dat tegen 2025 30% van onze jobs zijn overgenomen door robots en computers. Onheilspellend is dat niet menen nexxworkers Rik Vera en Frederik Simoen: “Eigenlijk is dat een opportuniteit. De tijd dwingt radicale innovatie af en als start-ups dat kunnen, dan kun je als bedrijf met een geschiedenis een start-up plus zijn.”
Meeste businessmodellen zijn ontoereikend
Rik: “De realiteit is dat we nu eenmaal in een totaal andere wereld leven. Waar vroeger 'we gaan een aantal dingen anders doen' innovatie kon zijn, moet je nu de zaken radicaal herdenken, gewoon omdat we in een tijdperk zijn terechtgekomen waarin de omgeving dusdanig is veranderd dat de meeste bestaande businessmodellen ontoereikend zijn om invulling te geven aan de nieuwe wereld en wat klanten daarin van je verwachten.
In die pijlsnel veranderende wereld kunnen er voor bestaande bedrijven drie dingen gebeuren: één, je wacht en langzaam fade je uit. Twee, er komt een start-up die heel snel je marktaandeel afsnoept, omdat hij beter inspeelt op de nieuwe wereld en de verwachtingen van je klant. Of, drie, je doet het zelf: zelf schakelen, snelheid maken en durven een aantal zaken radicaal te herdenken. Er is geen andere oplossing meer.
"Als je erin slaagt radicaal te innoveren door als een start-up te gaan denken, dan kun je behoorlijk snel je competitie ver achter je laten.”
Denk in de nieuwe wereld, niet vanuit oude patronen
Rik: “Meestal zijn bedrijven bang als je de term radicale innovatie uitspreekt, omdat ze aan een wit blad papier denken. Maar voor die radicale innovatie hoef je niet van een wit blad papier te vertrekken. We hebben het hier over bedrijven die al bestaan, die een erfenis hebben, die al iets hebben opgebouwd: klanten, gebouwen, mensen ... Zij kunnen zichzelf radicaal herdenken door te kijken wat ze van de start-upmentaliteit kunnen leren.
Start-ups zijn radicaal innovatief, maar ze beginnen ook niet van een wit blad papier. Ze zijn ontstaan in deze wereld, waardoor ze automatisch de elementen gebruiken die hen uit de omgeving worden aangereikt. Ze gebruiken technologie en netwerken. Ze kijken anders naar klanten, privacy, data ... Omdat ze nooit een andere wereld hebben gekend. Dat bedoel ik als ik zeg dat bestaande bedrijven als een start-up moeten leren denken: denk in deze wereld.
Durf Uber te denken, ze draaien nu nog verlies, omdat ze met fysieke chauffeurs werken, maar ze speculeren erop dat ze in de heel nabije toekomst met zelfrijdende auto's werken. Wie had drie jaar geleden kunnen voorspellen dat er nu in Pittsburgh honderd zelfrijdende Ubers rondrijden? Dat is durven vooruitdenken.
Uber heeft niets nieuws bedacht, het is een combinatie van bestaande elementen en ze maken optimaal gebruik van de elementen van de nieuwe wereld: technologie en netwerken.
Dat kan een bestaande organisatie ook, alleen moet je dat denkpatroon leren kennen en toepassen op je organisatie. Denk in de nieuwe wereld, niet vanuit oude patronen. Decomponeer je bestaande elementen en durf ze opnieuw in elkaar te zetten, gebruikmakend van nieuwe technologie en de nieuwe wereld van netwerken. Durf het aan om nieuwe customer needs te ontwikkelen. Bekijk je klanten daarbij ook als je sales en marketingapparaat en zelfs als je resources.”
Net als in de film
Rik: “Radicale innovatie is niet welke stip zet je op de horizon, maar welke horizon teken je voor je organisatie? Waar moeten we heen als organisatie?
Ik vergelijk het graag met de film The Martian over een kerel die voor dood achtergelaten wordt op Mars. Hij blijkt niet dood, maakt eigenlijk geen enkele kans op Mars te overleven, maar wil absoluut wel overleven.
De analogie met de wereld van vandaag is dat die net zo drastisch verandert. De meeste bedrijven zitten in een tijdperk waar ze niet voor hebben gekozen, maar ineens wel in terecht zijn gekomen.
Ik ga even een spoiler doen, hij overleeft het en aan het einde van de film geeft hij les aan toekomstige astronauten. Eén van die astronauten vraagt hem naar zijn geheim om te overleven. Hij vertelt dan dat zijn geheim eigenlijk heel simpel is. Hij wou overleven en probeerde dat probleem in eerste instantie in één keer op te lossen, maar dat verlamde hem. Het was teveel in een keer. Toen heeft hij het eerste probleem vastgegrepen en dat opgelost.
Hoe? Door te kijken welke elementen hij ter beschikking had en die op een andere manier te combineren dan waarvoor ze oorspronkelijk ontworpen waren. En dan pakte hij het volgende probleem aan. En het volgende.”
Sneller, beter en alerter reageren dan je concurrenten
Rik: “Dat is radicale innovatie. En, alleen maar overleven is te negatief, het is ook een moment om een voorsprong te nemen. Je kunt ook van dit tijdperk gebruikmaken om sneller, beter en alerter te reageren dan je concurrenten.
We worden vaak geassocieerd met een onheilsverhaal, maar eigenlijk brengen we geen negatief verhaal. Het is een opportuniteit: als start-ups dat kunnen, waarom zou een bestaand bedrijf dan niet een start-up plus kunnen zijn? Start-ups hebben de startupmentaliteit, maar ze vertrekken zonder iets.
"Maar de elementen die je als bestaande organisatie in handen hebt, die hebben al wat. Je hebt ervaring, je hebt al wat opgebouwd, je hebt al een route to market, je hebt kennis en kunde, je hebt financiële armslag. Dus je bent eigenlijk een start-up met een plus."
Durf een aantal bestaande elementen te decomponeren - rekening houdend met hoe de nieuwe wereld in elkaar zit - en zet ze op andere manier terug in elkaar. Niet door zoals The Martian eerst doet in een keer het hele probleem aan te vliegen, maar door probleem per probleem op te pakken.”
Verzamel enthousiastelingen en positivo’s
Rik: “Hoe doe je dat? Hoe durf je dat? Hoe breng je dat intern over? Gebruik je assets en je belangrijkste assets zijn mensen: gebruik hen om net als The Martian radicaal te denken waar je moet gaan veranderen en hoe je dat gaat doen.
Frederik: “Verzamel de enthousiastelingen in je organisatie die mee die verandering aandurven. Er zijn er altijd een paar, de frustrated enthousiasts en de positive troublemakers noemen we ze. Doe je daar niets mee dan worden het gefrustreerde troublemakers. Doe je er wel iets mee, dan worden het de positieve enthousiastelingen die wat brengen in je organisatie.
Om die mentaliteit bij organisaties erin te krijgen, pakken we ze mee naar Silicon Valley. Niet omdat het daar zo bijzonder is, maar om te kijken hoe de mensen daar denken, zich niet laten remmen door achtergrond, maar gewoon vooruitdenken. Ze durven speculeren op de toekomst: op data, op toekomstige technologie …
Het gaat er niet om hun businessmodellen te kopiëren, maar te kijken hoe ze aan dat businessmodel gedacht hebben. Hoe zij de bestaande elementen opnieuw hebben gecombineerd en tot iets nieuws zijn gekomen. Die skills reiken we tijdens een bootcamp aan. Het gaat daarbij niet om het nieuwe model vinden, maar om hoe je nadat je het nieuwe model hebt gevonden er nog één, en nog één, en nog één vindt. Het proces in gang schieten om jezelf te blijven heruitvinden.
Daar dienen de bootcamps voor: Daarvoor maken we tijdens een bootcamp de geest los, daar zetten we de antennes van mensen open voor wat er om hen heen gebeurt, nu en in de toekomst. We reiken ze aan wat je om te decomponeren en de elementen op een creatieve manier terug in elkaar zetten, kunt leren van de natuur, uit de psychologie, van goede voorbeelden bij start-ups. Maar ook hoe je dat intern presenteert, mensen enthousiast maakt en meetrekt in je verhaal. Mensen komen er met passie en goesting buiten om dingen te veranderen en ze durven het ook te doen.”
Rik: “Maar dat kunnen ze niet alleen. The Martian overleeft ook niet op zijn eentje. Op een bepaald moment lukt het hem terug te communiceren met de Aarde en gaan ze ook op Aarde dingen herdenken om hem te helpen. Hij zet door zijn eigen initiatief een hele machinerie in gang om hem te helpen, maar op een andere manier dan waarvoor de machinerie oorspronkelijk bedoeld is. Dat is hoe ik innovatie binnen een bedrijf zie en waarom we zo op mensen inzoomen: mensen kunnen andere mensen aanzetten.
"Innovatie is een virus en mensen kunnen een virus verspreiden. Innovatie is geen afdeling. Het is een mindset die een integraal deel van de bedrijfscultuur moet vormen.”
Wil je aan de slag met radicale innovatie en leren hoe je kunt overleven en een verschil maken in de wereld van overmorgen? Ga dan naar de nexxworks Ignition Bootcamp van 14 tot 18 november 2016 in Gent met onder andere nexxworkers Peter Hinssen, Steven Van Belleghem en Rik Vera. Vincent De Dobbeleer (June Energy), Guy Wollaert (ex-Chief Technical & Innovation Officer van Coca Cola), Arno Laeven (Head of Philips Blockchain, Roeland Dietvorst (Alpha.One) … . Meer informatie vind je hier.
