Heel wat CEO’s zitten in deze disruptieve tijden met de handen in het haar. De wereld wordt elke dag complexer en veranderingen volgen elkaar in een razend tempo op. Leiders beseffen meer dan ooit dat ze moeten innoveren om voor te blijven. Daarom proberen ze steeds vaker om van innovatie dé hoeksteen van hun bedrijfs-DNA te maken. Een uitdaging van formaat. Toch zijn er genoeg mensen die - ook in grote organisatie - erin zijn geslaagd om het roer om te gooien en een organisatie op poten te zetten die doordrongen is van innovatie. De Gentenaar Guy Wollaert is zo iemand. Wollaert schopte het tot Senior Vice President, Chief Technical & Innovation Officer bij Coca-Cola, de hoogste rang die een Belg ooit wist te bemachtigen bij de internationale drankengigant. Dit is wat hij Bloovi wist te vertellen.

Guy Wollaert geeft eind november meer uitleg over hoe CEO’s een innovatieve bedrijfscultuur kunnen stimuleren tijdens het nexxworks Innovation Bootcamp te Utrecht. Erbij zijn? Klik dan hier voor meer info.

Geen one-size-fits-all aanpak

Na een carrière van 25 jaar trok Guy Wollaert in 2005 de deur bij Coca-Cola achter zich dicht. Vandaag adviseert hij bedrijven en start-ups over innovatiestrategie. “Er is geen one-size-fits-all aanpak om vandaag innovatief uit de hoek te komen,” steekt Wollaert ons gesprek van wal. “Vandaag gebeurt innovatie in tal van sectoren tegelijkertijd. Het ideale recept bestaat dus niet. De snelheid waarop onze wereld momenteel verandert is moeilijk te bevatten. We kunnen amper de consequenties inbeelden van technologieën zoals artificiële intelligentie, virtual reality of augmented reality. Toch zien we die nu al overal opduiken. Dat is het teken dat we in een enorm innovatief tijdperk leven. Tegelijkertijd krijgen we ook te maken met de klimaatproblematiek en waardeverschuivingen bij consumenten. Dat heeft allemaal impact en daarom wordt het er voor de bedrijfsleiders niet makkelijker op.” Maar toch moeten ze niet wanhopen vindt Wollaert.

Hoe leiders met dit tijdperk van verandering moeten omgaan? “Dat is iets waar ik me dikwijls het hoofd over breek,” lacht Wollaert. “Maar eigenlijk komt het erop neer dat je als leider bepaalde waarden kan hanteren om deze periode makkelijker te doorstaan. Zelf heb ik negen woorden gedefinieerd die de kernwaarden beschrijven die leiders vandaag moeten hanteren. Zo kunnen ze ervoor zorgen dat hun bedrijf de uitdagingen van vandaag én morgen doorstaat.”

De 9 bouwstenen om dit tijdperk te doorstaan

Volgens Wollaert is het hebben van een duidelijke visie (1) een eerste waarde die leiders vandaag absoluut moeten hebben. “Zonder een duidelijke visie ben je niets. Een leider moet goed nadenken over de kern van het bedrijf. Waar zijn we mee bezig? Waarom bestaan we? Zijn we nog relevant genoeg?” Volgens de ex-Coca-Cola topman zijn dat cruciale vragen waar leiders meer dan ooit een antwoord moeten op hebben. “Tegenwoordig moet je als bedrijf trouwens niet enkel winstgevend zijn. Steeds vaker wordt verwacht dat bedrijven ook hun relevantie onderstrepen. Denk maar aan Zuckerberg die naast het succesvol maken van Facebook duidelijk de ambitie uitspreekt om alle mensen ter wereld toegang te geven tot het internet.”

"Een leider hoeft niet per se zelf met alle oplossingen te komen. Maar moet zich wel omringen met de juiste mensen die dat wel kunnen."

“Naast het hebben van een visie moeten leiders ook nieuwe mogelijkheden durven exploreren (2),” vindt Wollaert. “Alles hangt tegenwoordig aan elkaar vast. Zo is gezond eten onlosmakelijk verbonden met de uitstoot van CO2. Maar ook de fysieke en digitale wereld zijn steeds meer met elkaar verbonden. Om die connecties te maken, moeten leiders hun mensen aanzetten om buiten hun discipline te denken en zich moeten laten inspireren door oplossingen buiten de eigen industrie en comfortzone.” Volgens Wollaert komt het erop neer dat leiders hun mensen moeten aanzetten om eindeloos nieuwsgierig te zijn. “Marketeers moeten weten hoe de supply chain in elkaar zit of met welke uitdagingen finance te maken heeft om alles beter te verstaan.”

"Zonder een duidelijke visie ben je niets. Een leider moet goed nadenken over de kern van het bedrijf. Waar zijn we mee bezig? Waarom bestaan we? Zijn we nog relevant genoeg?"

Het simplificeren en daardoor de focus behouden (3) is volgende Wollaert de derde belangrijke eigenschap die leiders onder de knie moeten hebben. “Leiders moeten problemen identificeren en daar een simpele oplossing voor bedenken die de kern van de zaak aanpakt,” vindt Wollaert. “Natuurlijk wil dat niet zeggen dat de leider per se zelf met die oplossingen moet komen. Maar hij of zij moet zich wel omringen met de juiste mensen.

Een mooi voorbeeld is hoe Steve Jobs bij Apple designer Jony Ive de nummer 2 van het bedrijf maakte. Ive’s design thinking zorgde ervoor dat Apple keuzes maakte vanuit deze filosofie en op basis daarvan ook operationele beslissingen maakte. En dat heeft Apple geen windeieren gelegd. Als je wil innoveren, zijn dergelijke principes enorm belangrijk.”

“Leiders moeten ook durven om gewoonweg te starten met innoveren (4),” vindt Wollaert. Volgens hem moeten leiders dat doen op drie niveaus: incrementeel (innovatieprojecten die zes maand tot één jaar duren zoals Coca-Cola die een iteratie doet aan de smaak van Fanta), adjacent innovatie (Coca-Cola die bijvoorbeeld intrede maakt in de melkindustrie) en tot slot disruptieve innovatie (waar een totaal andere richting wordt uitgegaan die zelfs niets met drankenproductie te maken heeft). Volgens Wollaert wil dat niet zeggen dat leiders daarom dat volledig zelf moeten doen. “Innovatieve paden bewandelen doe je door de juiste mensen aan te trekken, interne ecosystemen te bouwen of externe partnerships af te sluiten. Het belangrijkste is gewoon om daarmee te beginnen.”

"Leiders die hun mensen aanmoedigen om zelf beslissingen te nemen, worden ook gezien als een inspiratiebron van jewelste."

“Een van dé belangrijkste eigenschappen die leiders ook moeten hebben, is inspireren (5),” vindt Wollaert. “Het managen wordt minder en minder belangrijk aangezien interne beheersystemen dat zullen overnemen. Middenmanagement wordt daarom minder belangrijk. Bovendien worden managers die constant over de schouder meekijken als minder inspirerend ervaren,” weet Wollaert. Om mensen te inspireren, moeten leiders dus meer in hun mars hebben. “Nog vaak wordt gedacht dat informatie macht is, maar als je dat gelooft, leef je nog in de 20ste eeuw. Transparantie is hét sleutelwoord nu. Leiders die hun eigen tekortkomingen op tafel durven leggen, worden vaak zelfs als enorm inspirerend gezien. Dat weet ik uit eigen ervaring,” legt Wollaert uit.

“Het is als leider ok om te zeggen: ‘Hier liggen mijn limieten’, en je daarom te omringen met mensen die jouw tekortkomingen compenseren. Leiders die hun mensen aanmoedigen om zelf beslissingen te nemen, worden ook gezien als een inspiratiebron van jewelste. Door je mensen zelf een bepaald probleem op te laten lossen, geef je ze leermomenten waardoor zij erop vooruit gaan. Bovendien komen ze ook vaak met erg innovatieve oplossingen, wat vaak ook het bedrijf ten goede komt.”

“Leiders moeten silo’s, bepaalde onnodige structuren of geografische obstakels lateraal doorbreken. Ze moeten als het ware alle onderdelen van het bedrijf terug met elkaar connecteren (6),” legt Guy Wollaert gepassioneerd uit. “Dat is makkelijk gezegd want vaak wordt de weg van het geld gevolgd om te beoordelen of iets goed draait. Toch moet je durven silo’s doorbreken. Leiders die bewust barrières plaatsen, zijn niet goed bezig. Je kan extern niet concurrentieel zijn als je elkaar intern beconcurreert. Dat is onaanvaardbaar. De kennis die in een bedrijf zit, moet je intern zoveel mogelijk benutten. Zo simpel is het.”

"Hoe meer data je genereert, hoe meer inzichten je krijgt, hoe intelligenter je wordt en hoe voorspelbaarder de toekomst zal zijn."

Het belang van data mag je ook niet onder stoelen of banken steken. “De CEO speelt een enorm grote rol in de digitalisering en data generatie (7) van zijn of haar bedrijf,” vindt Wollaert. “Ja, de meeste bedrijven zijn actief in de fysieke wereld en produceren diensten, producten of machines. Maar die fysieke wereld moet ook zeer snel een digitale lens krijgen. Tegenwoordig laat elke actie in die ‘echte’ wereld ook digitale vingerafdrukken achter. Digitale bedrijven zoals Google of Facebook hebben zelfs hun volledige business model daarop afgestemd. Hoe meer data je genereert, hoe meer inzichten je krijgt, hoe intelligenter je wordt en hoe voorspelbaarder de toekomst zal zijn.”

"Leiders die bewust silo’s bouwen zijn niet goed bezig. Je kan extern niet concurrentieel zijn als je elkaar intern beconcurreert."

“Een ander belangrijk punt dat ook leiders van vandaag én morgen zullen moeten blijven doen, is het beheren (8) van operaties. Een constante focus op het doorvoeren van continue verbeteringen op operationeel vlak blijft broodnodig,” aldus Wollaert.

“Last but not least is de stijl van communiceren (9) een gigantische meerwaarde die CEO’s meer onder de knie moeten krijgen,” vindt de ex-topman van Coca-Cola. “Net door op de juiste manier te communiceren en storytelling toe te passen, zet je jouw leiderschap op een overtuigende manier neer,” legt Wollaert uit. “Leiders moeten de waarden waar ze in geloven constant herhalen. Als leider kun je daarom niet teveel communiceren. Dat bestaat simpelweg niet. Bovendien is het niet zo dat omdat je één keer een inspirerende speech geeft, je hele bedrijf van enthousiasme staat te springen. Vaak nemen werknemers een afwachtende houding aan. Pas na het blijven herhalen van de waarden waarin je als leider gelooft, beginnen werknemers ook hun gedrag aan te passen.”

“Of je nu werkt in een kmo of een internationale mastodont, de bouwstenen van een bedrijfscultuur waar innovatie de ruggengraat vormt zitten vervat in deze 9 principes,” legt Wollaert uit. Leiders van de toekomst zijn degenen die - samen met hun managementteam - een holistische aanpak weten neer te zetten waar ze er samen over waken dat deze principes ook daadwerkelijk worden uitgevoerd.” Meer weten over de visie van Guy Wollaert en andere experts in innovatie? Schrijf je in voor het nexxworks Innovation Bootcamp!