Eén jaar geleden nam Julie Vens - De Vos het roer over van Rik Vera en trad ze op als de nieuwe CEO van nexxworks, dat bedrijven wil inspireren om innovatie in actie om te zetten. Het organiseert daarvoor onder andere bootcamps en inspiratiereizen naar bijvoorbeeld Silicon Valley, China en Dubai, en heeft heel wat gerenommeerde sprekers onder haar vleugels. Hoewel het Gentse bedrijf wereldwijd opereert, blijft Vens - De Vos zelf heel nuchter over haar job: “CEO worden was nooit mijn doel, dat is gewoon even toevallig gebeurd.” Ik sprak met haar over toekomstdenken, consistent leiderschap en de sprong durven wagen.
Nexxworks werd vijf jaar geleden in het leven geroepen door onder andere Peter Hinssen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat zijn Networks Always Wins-visie en Day After Tomorrow-model als een rode draad doorheen de organisatie loopt. Volgens Hinssens model moet je toch 10 procent van je tijd structureel bezig zijn met je Day After Tomorrow, radicale innovatie dus, als je je bedrijf wil voorbereiden op de onzekere toekomst. En dat is voor veel bedrijven onontgonnen terrein.
“Ik zeg altijd: ‘We willen die 10 procent terug op de agenda brengen’”, schetst Vens - De Vos. “Want dat is moeilijk in bedrijven. Met nexxworks proberen we dat te kickstarten met onze programma’s en keynotes. Geen incrementele innovatie, maar innovatie die je voorbereidt op de wereld van overmorgen. Niet simpel, want er is nu eenmaal geen holy grail solution voor de Day After Tomorrow. Zoiets ligt niet vast, het kan een dag later al veranderd zijn. De oplossing die je vandaag hebt, is morgen misschien al niet meer relevant.”
“Ik heb het gevoel dat heel veel mensen en bedrijven op zoek zijn naar die ene silver bullet. Die bestaat niet. Het beste wat je kan doen, is om je ogen op te houden en een radar te ontwikkelen voor wat er gaande is. Kijk naar hoe de wereld aan het veranderen is en denk na over wie jij als bedrijf wil zijn in die wereld. Op die vraag bestaan er vaak talloze antwoorden, maar dan komt het erop aan om daarin een duidelijke keuze te maken.”
“Als je kijkt naar wat een Colruyt doet bijvoorbeeld: ze maken steeds weer de keuze om de goedkoopste te willen zijn. Die vraag beantwoorden en een keuze maken, is fundamenteel. En steeds weer opnieuw in vraag te stellen of je dat wil behouden. Daarna pas ga je kijken welke technologieën en innovaties je daarbij kunnen helpen om dat waar te maken.”
Met nexxworks geven we geen antwoorden, we geven alleen nog maar meer vragen. Maar je moet jezelf in vraag durven stellen om met nieuwe ideeën af te komen
“De antwoorden op vragen zoals ‘wie wil ik zijn in de Day After Tomorrow’, dat zijn dingen waar je zelf mee moet komen, en geen extern bureau. Daarom willen wij ook geen consultancybureau zijn”, duidt Vens - De Vos. “Wij gaan bedrijven nooit vertellen wat ze moeten doen. We willen tonen wat er allemaal aan het veranderen is en hoe bedrijven dat in hun voordeel kunnen draaien om zo, op heel natuurlijke wijze, hun innovatie in gang trekken. Want ik geloof dat de kracht om te innoveren binnen de eigen organisatie ligt. Natuurlijk kan een externe blik interessant zijn. Maar connecting the dots, dat kan enkel intern gebeuren. Zelf weet je het allerbest wat de sterktes en zwaktes van je bedrijf zijn, de noden van je klanten,… Het is aan jezelf om de volgende stap te nemen.”
Weg met de copy-paste
Dus, 10 procent van je tijd blokkeren om over de toekomst te gaan denken, en dan kom je er wel? Helaas, zo simpel is het niet. “Natuurlijk zijn er heel wat valkuilen op weg naar innovatie. Het vergt een sterk persoonlijk leiderschap om verandering door te voeren. We zouden met nexxworks nog zoveel methodes in elkaar kunnen steken, als er geen leider is die het zelf vooruit duwt, dan gaat het ook niet gebeuren. Bij alle teams die succesvol zijn, zie je een sterk dedicated leadership dat consistent is in zijn strategie.”
Al is het juiste leiderschap niet het enige dat van tel is, volgens Vens - De Vos: “Geduld is ook belangrijk. Veel bedrijven willen een quick win. Ze starten dan iets, maar dat wordt dan afgerekend op een bepaald resultaat dat behaald moet worden. Vaak een monetair resultaat. En dat is niet altijd mogelijk in het begin als je zoiets opstart.”
Het vergt een sterk persoonlijk leiderschap om verandering door te voeren. Als er geen leider is die het zelf vooruit duwt, dan gaat het ook niet gebeuren
“Mensen grijpen soms ook te vaak naar een easy solution, een copy-paste. Ze komen dan ergens, zien daar een innovatielab en denken ‘dat hebben wij ook nodig, want dat bedrijf heeft dat ook en zij doen het goed’. Wat daar werkt, moet bij hen dan ook maar werken. Terwijl ze vergeten dat ze vanuit hun klanten en medewerkers moeten vertrekken.”
“Ook het belang van je cultuur mag je niet onderschatten”, schetst Vens - De Vos. “Je moet niet afkomen met ‘en nu gaan we eens dat doen’, terwijl er geen match is met het DNA van jouw bedrijf. Jouw mensen gaan dat niet begrijpen waarom dat nodig is. Eigenlijk moet je zeggen: ‘We gaan naar die richting evolueren, en dit is waarom’, zodat je werknemers ook begrijpen waar het schip naartoe gaat. Veel leiders werken een strategie uit en vergeten die vervolgens te bespreken met de mensen met wie ze samenwerken, waardoor er weerstand ontstaat als de veranderingen worden doorgevoerd. Je moet eerst iedereen aan boord krijgen voor je iets gaat doen. Zodat iedereen begrijpt wat zijn rol is in dat verhaal en wat er nu precies aan het gebeuren is in hun bedrijf.”
Technologie is slechts een enabler om ergens naartoe te kunnen gaan, maar dan moet je wel eerst weten waar je naartoe wil
Maar bovenal is het volgens Vens - De Vos cruciaal om een gezond bedrijf te hebben: “Als je het Day After Tomorrow-model implementeert, dan gaat dat over 10 procent. Daarvoor moet die andere 90 procent ook wel goed zitten. Je moet zorgen dat je business draait en de fundamenten goed zitten. Bij nexxworks is dat niet anders. De voorbije jaren hebben we strategische beslissingen genomen die er vandaag voor zorgen dat onze basis goed zit. Het is niet omdat we aan de bron zitten, dat het zoveel gemakkelijker is. Ook wij moeten vechten om met die 10 procent bezig te zijn.”
“Wij hebben het geluk dat we constant genetwerkt zijn, en daardoor een pak inspiratie opdoen. Eigenlijk zijn we de hele tijd bezig met die radar te ontwikkelen en te onderzoeken wat er leeft. Daarnaast nemen Matthias (De Clerq, CCO nexxworks, nvdr.) en ik ook echt de tijd om naar de toekomst te kijken. We blokkeren dan ook echt dagen waarbij we de dagelijkse business even links laten liggen en alles wat we oppikken, vertalen naar onze eigen toekomst.”
Veel leiders werken een strategie uit en vergeten die vervolgens te bespreken met de mensen met wie ze samenwerken, waardoor er weerstand ontstaat als de veranderingen doorgevoerd worden
“Een aantal keer per jaar betrekken we ook het hele team daarbij. Ook in de dagelijkse werking proberen we die Day After Tomorrow te laten leven. Zo heeft ieder van ons team één eigen Day After Tomorrow-project waarvan we vinden dat we ermee aan de slag moeten gaan en die we democratisch onder elkaar verdelen. Hoewel iedereen de leiding heeft over het eigen project, wordt de uitvoering verwezenlijkt in samenwerking met de collega’s. Met dat soort mechanismen proberen we vanuit die inspiratie echt tot de volgende stappen te komen.”
Dat toekomstdenken structureel opnemen binnen je bedrijf, is volgens Vens - De Vos broodnodig als je je innovatietraject wil doen slagen. “Als je die mechanismen niet fundamenteel in je bedrijf insluit zoals wij dat doen, dan gebeurt het vaak ook gewoon niet. Die 10 procent wordt als snel voor het dagelijkse werk en problemen opzij geschoven, en vervolgens vergeten. Als leider moet je ervoor waken dat dat toekomstdenken ergens aanwezig is in je structuur.”
Young potentials die weinig te zeggen hebben
Een persoonlijk stokpaardje van Vens - De Vos is diversiteit binnen teams - of vooral het gebrek daaraan. Die ergernis groeide vanuit een vorige professionele ervaring. “Ik merkte bij Coca-Cola (waar Vens - De Vos aan de slag was voor ze bij nexxworks startte, nvdr.) dat ik op een bepaald moment te jong was om er beslissingen te mogen nemen. Dat vond ik zeer raar. In veel bedrijven wordt er een bepaalde leeftijdsdiversiteit tegengehouden. Terwijl ze overal hun mond vol hebben van young potentials. Ik merkte dat ik mocht meedenken over heel veel dingen, maar op een bepaald moment, als de beslissing genomen werd, dan was ik niet meer betrokken. Zoiets is enorm vervelend en daar demotiveer je je mensen mee, zeker als je niet uitlegt waarom. Met onze generatie doe je dat niet meer.”
Iedereen heeft de mond vol van young potentials, maar als er beslissingen genomen worden, zijn ze plots niet meer betrokken
“Bedrijfsleiders zouden ervoor moeten zorgen dat alle generaties vertegenwoordigd zijn in hun topmanagement. Pas op, ik pleit hier nu niet om overal CEO’s van 30 jaar aan te stellen, maar wel om alle generaties te gaan omarmen”, nuanceert Vens - De Vos. “Iemand van 25 heeft een andere visie op de toekomst van iemand van 50. Diversiteit, en zeker ook op vlak van leeftijd, is sowieso belangrijk binnen elk team.”
Maar voor Vens - De Vos gaat die diversiteit verder dan enkel leeftijd: “Zo is cognitieve diversiteit (variatie in onder andere expertise, achtergrond en opleidingsniveau, nvdr.) ook erg belangrijk. Als je in je team allemaal mensen gaat stoppen die hetzelfde kunnen, uit dezelfde sector komen, dezelfde achtergrond hebben, dan ga je altijd met dezelfde oplossingen komen. Maar als je voor diversiteit op vlak van cultuur, leeftijd en talent kiest dan krijg je verschillende perspectieven die elkaar kunnen aanvullen en dat maakt je veel sterker dan een team waar iedereen hetzelfde denkpatroon heeft. Die diversiteit moet je overal in de structuur van je bedrijf gaan insluiten, van top tot bodem.”
En, hoe is ‘t?
Een vaak gehoorde opmerking is dat mensen de belangrijkste spil zijn in een innovatietraject. Dat menselijke gegeven is iets waar ook Vens - De Vos hard mee bezig is. “Het draait vooral om het menselijke gegeven bij je Day After Tomorrow. Hoe bouw je een architectuur en cultuur die het mogelijk maken om aan dat toekomstdenken te doen? Die vraag is heel interessant om over na te denken en gaat over heel je bedrijf. Van welk leiderschap je moet implementeren en hoe je mensen kan motiveren tot zelfs hoe je ze moet verlonen en hoe je met hen in dialoog kan gaan. Dat vind ik momenteel enorm boeiend.”
Ook op haar eigen werkvloer probeert ze het menselijke aspect op de voorgrond te houden. Ik probeer uiteraard zoveel ik kan spontaan met iedereen te praten, om erover te waken dat iedereen zich goed voelt maar - om er zeker van te zijn dat iedereen voldoende aan het woord komt – organiseer ik ook structureel iedere maand een ‘En, hoe is’t?’-momentje. Ze lachen daar dan wel even mee, maar ik méén dat. Is alles ok en in evenwicht? Ik vind het de fundamentele plicht van een bedrijfsleider om te kijken hoe het gaat met je mensen.
Standaard komen we een uit een KPI-systeem waar alles gemeten wordt, maar dat gevoelsmatige mag niet vergeten worden. Daarom ben ik ook nogal fan van zelfreflectie. Ik vind het belangrijk dat je als persoon zelf ook in staat bent om aan te geven waar je energie uithaalt en wat je zelf belangrijk vindt in je job. Het is belangrijk dat je jezelf ontwikkelt. En dat je ook durft zeggen als het even niet meer lukt. Al blijft dat weinig aanvaard, zowel sociaal als in het werkleven. De afgelopen decennia was het blijkbaar not done om dat te durven zeggen. Maar daarover in dialoog gaan is de beste manier. Spreek erover.”
Ik vind het de fundamentele plicht van een bedrijfsleider om te kijken hoe het gaat met je mensen
“Misschien komt dat omdat ik het zelf enorm belangrijk vind dat ik graag doe wat ik doe. Ik ben op dat vlak heel streng voor mezelf”, vertelt Vens - De Vos. “Als het je niet meer gelukkig maakt, moet je beslissingen durven nemen. Zelf was ik niet meer gelukkig bij Coca-Cola, omdat ik het ondernemerschap en innovatie mistte, en heb ik mijn ontslag gegeven voor ik iets anders had. Daar heb ik véél reactie op gekregen (lacht). Maar voor mij was dat een no-brainer, want op dat moment had ik gewoon echt geen energie meer.”
“Voor veel mensen is het ook moeilijk omdat je kritische vragen aan jezelf moet stellen. Je hebt veel mensen die klagen, maar als je dan vraagt wat ze nu eigenlijk willen, dan weten ze het niet. Je moet dus kritisch zijn voor jezelf, nadenken wie je bent als persoon en weten wat je wil, waar je energie van krijgt. Je kan moeilijk elke week van job veranderen.”
“Ik ben altijd heel kritisch geweest voor mezelf en me afgevraagd: doe ik dit nu graag? Ik vind het belangrijk dat je alles uit je leven haalt dat erin zit en dat heb ik altijd op mezelf toegepast. Zo was het niet mijn doel om ergens CEO te worden. Dat is gewoon even toevallig gebeurd, omdat ik doe wat ik graag doe. En als je jezelf op die manier volgt, dan bewegen er blijkbaar ook heel wat dingen”, besluit Vens - De Vos.
Meer weten over innovatiemethodes, cultuur, concrete bedrijfscases in innovatie & tech trends? Schrijf je dan zeker in voor het Kickstart Innovation Bootcamp van nexxworks van 14 tot 16 mei in Spark 9 in Antwerpen!
