“Ondernemers in Silicon Valley zijn niet anders dan wij. Wat zij kunnen, kunnen wij ook”

Binnen organisaties groeit de nood aan cultuurverschuiving op de werkvloer. Iets waar Patrick Vanbrabandt, CEO van Carya Group, een Belgisch groeibedrijf dat hard- en software-oplossingen biedt voor de automotive sector, eveneens van doordrongen is. Zeker sinds zijn bezoek met nexxworks aan Silicon Valley, waar hij best veel inspiratie opdeed. “Ik leerde er onder meer dat falen een optie is, zolang je maar meteen weer recht krabbelt en blijft zoeken naar wat wel werkt”, zegt hij daarover. Ik sprak met hem over het veranderen van die bedrijfscultuur, over grootser durven denken en de nood aan permanente evolutie.

“Ondernemers in Silicon Valley zijn niet anders dan wij. Wat zij kunnen, kunnen wij ook.” Het is een statement dat de onuitputtelijke energie en extreme bedrijfsfocus van Patrick Vanbrabandt typeert. Bovendien illustreert het zijn absolute overtuiging in hoe ook Europeanen groter zouden moeten denken.

“Ik vergeet nooit de blik van de presentator bij Autodesk (Amerikaans softwarebedrijf; nvdr) tijdens een van mijn eerste Innovation Tours met nexxworks”, legt Vanbrabandt uit. “Die man had ons net verteld dat we in de nabije toekomst miniatuur dinosaurussen zouden kunnen 3D-printen en onze groep pragmatische Europeanen stond daar wat te gniffelen uit ongeloof. Zijn gezicht sprak boekdelen: 'ze snappen het echt niet', zag je hem denken.”

“En dus begon hij uit te leggen wat er nodig was om daar een realiteit van te maken en hoe de wet van Moore voorspelde dat die dag er sowieso zou komen. Op dat moment besefte ik dat we hier heel veel van die mindset konden leren. Zij hebben het over het redden van de planeet en het printen van leven, en wij hebben het nog steeds over 360° IT. Zoiets zet werkelijk alles in perspectief.”

Besturingssysteem van een bedrijf wijzigen

De transformatie van een bedrijfscultuur is vandaag echt de heilige graal van de huidige businesswereld geworden. Weinigen durven echter de uitdaging aan te gaan, en nog minder slagen erin. Patrick Vanbrabandt bereikte beiden met zijn Carya Group-team wanneer hij een zelfsturende cultuur in het leven riep.

“Het was één van de moeilijkste uitdagingen die we ooit aangingen, in die mate dat ik op een gegeven moment zelfs mijn geloof in een goede afloop was kwijtgeraakt. Maar ik wist ook dat we geen keuze hadden: de hiërarchie werkte niet meer waardoor onze mensen niet langer efficiënt aan het communiceren en samenwerken waren. Op het einde van de rit kwamen we er veel sterker en flexibeler uit.”

Zijn eerlijkheid en transparantie over de soms moeizame zoektocht van Carya zijn heel verfrissend. “Toen ik nog een jonge snaak was, dacht ik dat mijn communicatiecursus de meest nutteloze tijdsbesteding ter wereld was. Nu, zoveel jaar later, wou ik dat ik beter had opgelet tijdens die lessen. Onze evolutie naar autonome teams heeft me geleerd dat storytelling en communicatie de ruggengraat vormen van elke grote verandering. Je moet blijven luisteren en het gesprek op elk moment gaande houden.”

En zelfs dan gaat het veranderen van het DNA van een bedrijf hand in hand met veel weerstand en angst. “Onze mensen waren in shock toen we de verandering daadwerkelijk lanceerden, ook al hadden we vooraf al veel gecommuniceerd. Misschien dat ons idee in het begin wat te abstract was.”

Met vallen en opstaan

En toen begon een lang proces van vallen en opstaan. “In een eerste versie van ons zelfsturend bedrijf probeerden we zo democratisch mogelijk te werken: we hadden drie teams - blauw, groen en oranje - die op exact dezelfde manier werden gestructureerd en georganiseerd en die allemaal hetzelfde type klanten bedienden. Dat bleek een ramp. Niemand begreep waarom ze precies in hun team zaten.”

“Het bezoek aan Zappos tijdens de nexxworks-tour was op dat vlak een echte eyeopener”, blikt Vanbrabandt terug. “Het was geruststellend om te horen dat ze met exact dezelfde uitdagingen als ons te maken hebben gehad. Bleek dat zij intussen al veel verder waren geëvolueerd dan wij. De lessen die ze getrokken hadden uit hun ervaringen waren op dat moment heel erg nuttig voor mij.”

Puzzelstukjes bij de hand

Voor Patrick Vanbrabandt was het vanaf dat moment klaar en helder: het zelfsturende Carya moest volledig vertrekken vanuit de customer journey. “We hebben toen 4 teams opgericht: elk met een heel specifiek doel en type klant", vertelt de CEO.

Hoewel deze aanpak een heel stuk beter werkte, hadden ze tegelijkertijd te kampen met een minder aangenaam neveneffect. “Er was te weinig samenwerking en kruisbestuiving tussen de teams”, klinkt het. “En veel erger nog, mensen begonnen elkaar te beconcurreren. Dus moest ik er echt iedereen aan herinneren dat we allemaal in hetzelfde schuitje zaten en naar hetzelfde doel aan te werken waren. En dat wanneer één team te veel klantentickets had, de anderen moesten ingrijpen om te helpen.”

“Een van de grootste lessen uit ons ambitieuze cultuurverschuivingsproject is dat je moet blijven evalueren waar je mee bezig bent en aanpassen wat niet werkt. Daarom organiseren we nu om de twee weken retrospectieven, waarbij onze teams van elkaar leren wat wel werkt en wat niet: zowel operationeel als op een iets fundamenteler vlak. En deze methode van kritisch denken, gecombineerd met snelle experimenten en aanpassingen, werkt echt.”

“Mensen vragen me vaak hoe ik zo kalm kan blijven te midden van zulke enorme transformaties”, gaat Patrick Vanbrabandt door. “Elke keer ben ik uiteraard nerveus, maar ik bedenk altijd dat ik 95% van de puzzelstukjes bij de hand heb. Ik moet ze opnieuw rangschikken, maar hoef niet alle stukken opnieuw te bedenken.”

Dankzij de soepele besluitvorming en het leiderschap van de CEO is Carya Group op 10 jaar tijd de marktleider geworden in zijn sector. “Ik wil gewoon vermijden dat we de volgende Kodak of Nokia worden”, legt hij stoïcijns kalm uit.

De gestructureerde aard van empowerment

Veel mensen lijken te denken dat zelfsturende omgevingen nogal chaotisch zijn door hun gedecentraliseerde aard. Niets is minder waar. Het holacracy-systeem van Zappos bijvoorbeeld is heel erg gestructureerd. Ook Patrick Vanbrabandt vertelde iets dat me echt trof: “Hoe meer we zelfsturend worden, des te meer structuur er komt bovendrijven. Maar het is een zeer elastische structuur die samen met de behoeften van de klant blijft veranderen.”

Zijn rotsvaste geloof in het vermogen van zijn team, leek me één ​​van de belangrijkste drijvende krachten achter Carya's succesvolle cultuurverandering: “Zelfs als ze er zelf niet altijd zeker van zijn dat ze iets kunnen bereiken, ben ik daar wél altijd van overtuigd. Ik zie mezelf minder als een leider, en meer als een coach. Ik weet dat ze het kunnen en ik wil dat ze weten dat - als er ook maar iets is dat ze nodig hebben - ik er voor hen ben.”

Hij blijft erop hameren dat het beter is dingen uit te proberen en te falen dan nooit te falen omdat je nooit iets probeert. “Dat is wat ik echt heb onthouden van mijn bezoek aan Silicon Valley: dat je vertrouwen moet hebben in het talent van je mensen en hen voldoende autonomie moet geven. Ook dat falen een optie is zolang je maar meteen weer recht krabbelt en blijft zoeken naar wat wel werkt. Sindsdien durf ik ook meer nieuwe dingen proberen. Dat laatste is tijdens onze empowerment-transitie al meerder keren goed van pas gekomen.”

Wil jij, net als Patrick Vanbrabandt, ook eens proeven van de bijzondere bedrijfscultuur in Silicon Valley? Schrijf je hier dan snel in voor de Future of Work Tour die nexxworks er houdt van 9 tot en met 14 december 2018.