De investerings- en groeicijfers waarmee Israël - een land van nog geen tien miljoen inwoners - kan uitpakken, blijven ronduit indrukwekkend. Het land telt vandaag zomaar eventjes 98 unicorns en in 2021 haalden de Israëlische technologiebedrijven samen 25 miljard dollar op. Welkom in de enige echte start-up nation, die je met eigen ogen kan ontdekken tijdens de Tech & Innovation tour naar Tel Aviv die Bloovi dit jaar (van 17 tot en met 21 oktober) organiseert.
In alle domeinen wereldtop
Je kan Jacob Lempert zonder enige twijfel een bevoorrecht waarnemer noemen. Al twintig jaar is hij in Tel Aviv aan de slag als Vlaamse economische vertegenwoordiger voor FIT (Flanders Investment and Trade). Vraag hem evenwel niet naar één hapklare verklaring voor het Israëlische succesverhaal. Die is er namelijk niet. Als de term ‘ecosysteem’ ergens op zijn plaats is, dan is het namelijk wel hier.
Israël groeide de voorbije decennia niet zomaar uit tot dé start-up nation, het is de perfecte illustratie van waar een complexe mix van innovatieve toptechnologie, een echte ondernemersmentaliteit én de juiste investeringen op het goede moment toe kunnen leiden. “Noem me een willekeurige sector en de kans is heel groot dat ik je meteen ook de naam kan geven van een Israëlische start-up of scale-up die daarin intussen wereldtop is”, zegt Lempert. “Dat gaat van cybersecurity over voedingstechnologie of gezondheidszorg tot klimaattechnologie. Na al die jaren hier verbaas ik me nog altijd over de mate waarin ondernemers hier out of the box kunnen denken.”
Buitenlandse interesse
“Die mentaliteit en de aanpak die eruit voortvloeit, lokken op hun beurt dan weer heel veel buitenlandse ondernemers en topinvesteerders. Zij geven het ondernemerslandschap en het bredere ecosysteem nog een extra boost”, stelt Lempert vast. Om dat even concreet te maken: Israël huisvest op dit moment al meer dan 400 onderzoekscentra van buitenlandse multinationals. Onder meer van Volkswagen, Google, Apple en Citibank. In verhouding met de beperkte oppervlakte van het land is dat een ronduit gigantisch aantal.
Alleen al in Tel Aviv zijn er vandaag meer start-ups dan in Berlijn, Kopenhagen en Dublin samen. De stad mocht vorig jaar ook rekenen op zeven miljard dollar aan economische investeringen, waarmee het wereldwijd enkel Parijs en Londen moest laten voorgaan. Net omdat Israël bijzonder innovatief is, staan veel lokale bedrijven open voor nieuwe innovaties en technologieën. Dit maakt het volgens Lempert voor Vlaamse start-ups die kunnen uitpakken met technologieën die relevant kunnen zijn voor lokale industrieën of toegevoegde waarde kunnen bieden aan andere hightech bedrijven dan ook absoluut de moeite waard om de Israëlische markt te verkennen.
“Met ons netwerk in de hightech sector hier kunnen we Vlaamse start-ups daarbij op weg helpen. En helpen we andere hightech bedrijven om de juiste klanten te vinden. Interessant in deze is Startup.flanders, een FIT-initiatief om start-ups ook internationaal te doen slagen.”
98 unicorns
Het was Saul Singer die, toen hij in 2009 Start-up Nation: The Story of Israel’s Economic Miracle uitbracht, het begrip ‘start-up nation’ definitief lanceerde. Het boek werd niet enkel een gigantische bestseller, het wakkerde wereldwijd ook de nieuwsgierigheid en belangstelling voor het economische succesrecept van het kleine landje verder aan. “Dit blijft een land van bijzonder innovatieve start-ups, vooral in de technologiesector, maar intussen zit Israël dus ook al aan 98 unicorns”, weet Lempert. “Vorig jaar alleen al kwamen er zo 23 nieuwe unicorns bij.” Ter vergelijking: België telt welgeteld vier ‘eenhoorns’.
Dit blijft een land van bijzonder innovatieve start-ups, vooral in de technologiesector, maar intussen zit Israël dus ook al aan 98 unicorns
Het beeld dat Israël vooral op kleine en middelgrote bedrijven teert, klopt volgens Lempert al lang niet meer. “Tegelijk zien we wel al dat de nooit aflatende stroom aan nieuwe innovatieve bedrijfjes ook massaal buitenlandse giganten blijven aanlokken. Zij nemen hier dan start-ups over, of installeren hier een innovatiecentrum, waardoor ze op hun beurt het innovatieve karakter van de economie bevestigen en verder vergroten.”
Verplichte legerdienst
Traditioneel waren de meest innovatieve bedrijven in Israël heel vaak gericht op de militaire industrie en op alles wat met (cyber)veiligheid te maken had. Die vaststelling is intussen grotendeels achterhaald. “Het valt niet te ontkennen dat het grote belang van de militaire dienstplicht hier nog altijd een stevige impact heeft op het hele economische ecosysteem”, verduidelijkt Lempert. “Jongens gaan ongeveer 2,5 jaar het leger in en meisjes dienen een kortere periode. Ze krijgen daar een zeer goede opleiding en bouwen er een netwerk uit dat ook in het latere professionale leven doorgaans bijzonder waardevol blijkt. In die zin is het leger dus wel degelijk nog altijd een belangrijke factor.”
“Maar tal van andere factoren spelen intussen een minstens even belangrijke rol”, voegt onze landgenoot er meteen aan toe. “We zien anno 2023 dan ook bijzonder innovatieve start-ups opduiken in pakweg de voedingssector, in de brede gezondheidszorg of de automotive.” Dit betekent nochtans niet dat Vlaamse bedrijven die in dergelijke sectoren actief zijn totaal kansloos zouden zijn in Israël, integendeel.
Unieke businesskansen
Een mooi voorbeeld daarvan is de recyclage- en afvalindustrie. Terwijl het land zelf ook in deze sector heel wat bijzonder innovatieve bedrijven telt, hinkt Israël op dit vlak paradoxaal genoeg stevig achterop in vergelijking met pakweg Vlaanderen. Ongeveer 80 procent van het afval wordt er nog gestort en verbrand, amper 20 procent raakt gerecycleerd. Dit leidt tot heel wat milieuverontreiniging, in die mate zelfs dat de overheid twee jaar geleden een strategisch plan aankondigde om de Israëlische afvalverwerkingsindustrie te transformeren.
“In die sector zie ik hier dus zeker wel wat potentieel”, bevestigt Lempert. “Daarnaast lijkt ook het hele industrie 4.0-verhaal - denk aan slimme automatiseringstechnologie voor productiebedrijven - me interessant voor buitenlandse investeerders. Ook voor Vlaamse bedrijven die actief zijn in de voedseltechnologie, innovatieve farmabedrijfjes of producenten van medische apparatuur biedt Israël vandaag flink wat kansen. Dat heb ik de voorbije jaren met eigen ogen kunnen vaststellen tijdens enkele economische missies vanuit België. De vraag hier is immers niet zelden groter dan het lokale aanbod.”
Hoog verwachtingspatroon
Toch past bij dit verhaal ook een niet onbelangrijke kanttekening. Net omdat Israël uitermate populair is bij buitenlandse investeerders ligt het verwachtingspatroon er ook bijzonder hoog. “Bedrijven die naar hier afzakken om aan ‘hightech toerisme’ te doen, daar zitten ze niet bepaald op te wachten. Dit land is uitdrukkelijk op zoek naar buitenlandse technologie en knowhow die zelf ook een stevige toegevoegde waarde kunnen bieden en die hier het verschil kunnen maken tegenover het lokale aanbod”, benadrukt Lempert.
Vlaamse bedrijven moeten zich volgens hem ook goed bewust zijn van de Israëlische zakenmentaliteit en het lokale verwachtingspatroon. “Ik heb veel gevallen gezien waar iedereen zijn eigen verwachtingen had. De Vlaming wil bijvoorbeeld tijd om na te denken en zich voor te bereiden op de volgende stap, terwijl de Israëliër de zaken het liefst zo snel mogelijk afhandelt. Dergelijke mentaliteitsverschillen kunnen leiden tot onnodige hindernissen. Dit geldt a fortiori voor bedrijven vanuit kleinere economieën die nog geen echt bekend ‘merk’ zijn.”
Dit land is uitdrukkelijk op zoek naar buitenlandse technologie en knowhow die zelf ook een stevige toegevoegde waarde kunnen bieden en die hier het verschil kunnen maken tegenover het lokale aanbod
“Wanneer een Amerikaanse investeerder naar hier komt, ligt dat uiteraard nog enigszins anders. Toch stel ik de laatste jaren ook op dat vlak een zekere evolutie vast. De tijd dat Vlaanderen hier enkel met lekker bier of topchocolade werd vereenzelvigd, ligt intussen al flink wat jaartjes achter ons. Onder meer de naam en faam van imec heeft daarin een belangrijke rol gespeeld. Los daarvan is Israël wel een relatief gemakkelijk land om business te doen: veel mensen spreken vlot Engels en de procedures zijn relatief laagdrempelig.”
Wil jij met de Bloovi ondernemerscommunity mee naar Tel Aviv? Schrijf je dan hier snel in voor de Tech & Innovation tour van 17 tot en met 21 oktober 2023.
